بیهوشی عمومی با داروی کلرال دهیدراته در دامپزشکی

توانایی پیش بینی اثرات و عمل داروی بیهوشی، عامل مهم و اساسی در بیهوشی دامپزشکی به شمار می آید

---

بیهوشی عمومی با داروی کلرال دهیدراته در دامپزشکی     
توانایی پیش بینی اثرات و عمل داروی بیهوشی، عامل مهم و اساسی در بیهوشی دامپزشکی به شمار می آید طبیعت و خلق و خوی هر بیمار متفاوت بوده و تاثیر قابل ملاحضه ای بر مقدار دارو و روش انجام بیهوشی دارد. غالبا به منظور جلوگیری از آسیب دیدن بیمار و فرد عامل تزریق داروهای بیهوشی عمومی همراه با مقید کردن فیزیکی حیوان صورت می گیرد.     
بیهوشی عمومی با داروی کلرال دهیدراته در دامپزشکی         
مقدمه:
توانایی پیش بینی اثرات و عمل داروی بیهوشی، عامل مهم و اساسی در بیهوشی دامپزشکی به شمار می آید طبیعت و خلق و خوی هر بیمار متفاوت بوده و تاثیر قابل ملاحضه ای بر مقدار دارو و روش انجام بیهوشی دارد. غالبا به منظور جلوگیری از آسیب دیدن بیمار و فرد عامل تزریق داروهای بیهوشی عمومی همراه با مقید کردن فیزیکی حیوان صورت می گیرد. اکثر روشهای بیهوشی به گونه ای طراحی شده اند که ضمن القا، بازگشت از بیهوشی سریع، بی خطر و ایجاد بی دردی و شلی عضلانی حداکثر بوده و تاثیر محسوسی بر وضعیت قلبی و ریوی نداشته باشد. بیهوشی را می توان عدم وجود احساس درد و یا تضعیف فعالیت بافت عصبی به صورت موضعی یا عمومی تعریف نمود و یا به عبارت دیگر عدم هوشیاری حیوان به صورت کامل همراه با سستی عضلانی که بتواناعمال جراحی را بدون تقلای بیمار انجام داد.
تئوری ایجاد بیهوشی:
داروهایی که به عنوان بیهوش کننده به کار می روند باعث به وجود آمدن فلجی پایین رونده در دستگاه عصبی مرکزی می شوند که از قشر مغز شروع شده و به طرف نخاع پیشرفت کرده و در نهایت مراکز حیاتی بصل النخاع را تحت تاثیر قرار می دهد.
با ورود دارو و ایجاد تغییر در جریان خون به آسانی می توان قشر مغز را دچار ضعف نمود همچنین رابطه مشخص بین فعالیت فیزیولو &#۶۴۳۹۴;یک مغز، مصرف اکسی &#۶۴۳۹۵;ن و گلوکز وجود دارد و این رابطه زمانی مشخص می شود که مغز تحت تاثیر داروهای بیهوشی قرار گیرد. به عنوان مثال وقتی داروی پنتوباربیتال سدیم با یک سرعت ثابت در داخل جریان خون مغزی تزریق می شود، میزان مصرف اکسی &#۶۴۳۹۴;ن و گلوکز توسط مغز کاهش می یابد. حتی به صورت تجربی اثبات شده که بعضی از داروهای بیهوشی مثل باربیوتوراتها در غلضت هایی که در بدن موجود زنده باعث خواب عمیق می شوند می توانند از تنفس بافت جلوگیری نمایند. و به طور کلی می توان گفت اثرات داروهای بیهوشی برگشت پذیر است.
تاثیر داروهای بیهوشی:
الگوی تنفسی حیوانی که بیهوش شده با حیوان سالم ازچند لحاظ تفاوت دارد در حالت بیهوشی عضلات بازدمی فعال شده و در انتهای دم توان عضلات به طور ناگهان متوقف می شود و نظم تنفس از بین می رود البته الگوهای تنفسی نامنظم اغلب می تواند ناشی از اختلاف شدت تحریکات حاصل از جراحی باشد.
خصوصیات داروی کلرال هیدراته:
کلرال هیدراته جز داروهای آنتی کولین استراز بوده، تزریق داخل عروقی دارو سبب بیهوشی ملایم و شل شدن عضلات و آرامبخشی در حیوان می گردد.
▪ اثرات بیهوش کنندگی:
۱) داروی مسکن و خواب آور است که با تضعیف قشر مغز سبب کاهش رفلکس ها می شود.
۲) مقدار تحت بیهوشی این دارو اعصاب حسی و حرکتی را تضعیف نموده و ایجاد آرامبخشی ملایم می نماید.
۳) مقدار مصرفی جهت ایجاد بیهوشی، ایجاد خواب عمیق کرده که تا چند ساعت طول می کشد.
۴) این دارو در مقدار خواب آور یک ضد درد ضعیف بوده و بر اثر تحریکات دردناک هیجان ناگهانی را در حیوان سبب می شود.
▪ ترکیب شیمیایی:
این دارو بی رنگ بوده و به صورت کریستالهای شفافی است که در معرض هوا تبخیر شده و به راحتی در آب و روغن حل می شود. قسمت اعظم آن در بدن به تری کلرو اتانول تبدیل شده و برای پوست و غشاهای مخاطی شدیدا محرک می باشد.
اثر روی اعضای مختلف بدن حیوان:
▪ دستگاه تنفس:
مصرف دارو در حد خواب آور تعداد تنفس و حجم جاری را کاهش می دهد. مقدار مصرفی برای ایجاد بیهوشی با تضعیف مرکزتنفس باعث تضعیف محسوس تنفس می شود.
▪ دستگاه قلب و عروق:
مقدار مصرفی برای ایجاد بیهوشی موجب تضعیف عضله قلب و کاهش قدرت انقباضی قلب می گردد. این دارو با تقویت فعالیت عصب واگ باعث برادی کاردی، افزایش فواصل P R ، ایست سینوسی، بلاک دهلیزی بطنی می گردد.
در اسب بعد از بیهوشی با داروی کلرال دهیدراته، آریتمی های فوق بطنی و فیبریلاسیون زودگذر دهلیزی دیده می شود.
▪ دستگاه گوارش:
به دلیل اثرات پاراسمپاتومیمتیک، ترشحات و حرکات دستگاه گوارش افزایش یافته و به دنبال بیهوشی در حیوان اسهال دیده می شود. اگر این دارو به صورت خوراکی مصرف شود عوارضی نظیر تهوع، استفراغ و ترشح بزاغ را به دنبال خواهد داشت.
جذب و دفع و موارد استفاده بالینی دارو:
از راه داخل وریدی، خوراکی، مقعدی و یا داخل صفاقی قابل مصرف می باشد و در صورتی که این دارو در اطراف عروق و یا عضلات تزریق شود بسیار تحریک کننده خواهد بود. مقدار کمی از این دارو بدون تغییر از طریق ادرار دفع و به مقدار زیاد به تری کلرو اتانول که قدرت خواب آوری کمتری دارد تبدیل می شود. سپس با اسید گلوکورونیک به صورت کون &#۶۴۳۹۵;وگه درآمده و از راه ادرار دفع می شود.
بازگشت از بیهوشی در هنگام مصرف کلرال دهیدراته اغلب طولانی بوده که به علت اثرات باقیمانده دارو می باشد.
کلرال دهیدراته اغلب به عنوان آرام بخش و بیهوش کننده در اعمال جراحی اسب و گاو مورد استفاده قرار می گیرد و مقدار مصرف این دارو برای بیهوشی متغیر است. از طرف دیگر این دارو معمولا به صورت ترکیب با پنتوباربیتال و سولفات منیزیم جهت اعمال جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.
۱) مقدار دارو به عنوان آرامبخش: ۲/۲ – ۶/۶ گرم به ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم وزن حیوان.
۲) مقدار دارو برای بیهوشی: ۲/۱۳ – ۲۲ گرم به ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم وزن حیوان.
سید مهدی موسوی