سرکه چوب و کاربرد های آن در کشاورزی

سرکه چوب که از آن به عنوان اسید چوب و یا اسید پیروگلینوس یاد می‌شود، محصول فرعی پیرولیز چوب به منظور تولید زغال است .این محصول مایعی قهوه‌ای رنگ ، کدر یا شفاف می‌باشد که از فرایند پرولیز به دست می آید.

---

سرکه چوب که از آن به عنوان اسید چوب و یا اسید پیروگلینوس یاد می‌شود، محصول فرعی پیرولیز چوب به منظور تولید زغال است .این محصول مایعی قهوه‌ای رنگ ، کدر یا شفاف می‌باشد که از فرایند پرولیز به دست می آید. سرکه چوب دارای ترکیبات فراوانی بوده و از همین رو کاربردهای فراوانی یافته است . میزان کیفیت و کارایی این محصول وابستگی مستقیمی به کنترل دقیق دما و زمان در این فرایند دارد. سرکه چوب با توجه به روش تولید و پالایش آن و همچنین غلظت مورد استفاده ، می تواند نگه دارنده و یا اسانس غذایی باشد و یا از آن به عنوان یک آفت کش استفاده کرد. امروزه حتی مصارف درمانی آن نیز مورد بررسی محققین قرار گرفته است . با توجه به کاربردهای فراوانی که برای این ماده برشمرده اند ، امروزه حتی ضایعات لیگنوسلولزی مانند خاک اره و پسماندهای کشاورزی نیز برای سرکه گیری مورد پیرولیز قرار می گیرند. کاربرد اصلی سرکه چوب در صنعت کشاورزی است. از سرکه چوب در کشاورزی برای افزایش حاصلخیزی خاک، دفع آفات گیاهان، کمک به سرعت رشد میوه ها و غیره استفاده می شود. سرکه چوب نه تنها قارچ کش مناسبی است بلکه تحقیقات نشان داده است که در برابر موریانه ها نیز بسیار فعال است.
تاریخچه استفاده از این ماده به عصر باستان برمی گردد که برای مصارف گوناگونی از قبیل پزشکی، خوراکی و کشاورزی به شکل محدودی دربرخی مناطق جغرافیایی رواج داشته است . در اواسط قرن شانزدهم میلادی ( ژوهان رودولف گلابر)، شیمیدان آلمانی توانست این ماده را به شکل علمی ارزیابی کند. اما بیشترین استفاده در آن زمان به عنوان خوراکی و یا درمان زخم‌ها و بیماری‌ها بود. از اوائل قرن نوزده میلادی استفاده از این محصول رواج بسیاری پیدا کرد اما بیشتر برای استفاده جهت طعم‌دهی به محصولات غذایی بود. در اواخر قرن نوزده با تحقیقات گسترده روی این ماده، دانشمندان به تاثیرات چشمگیر این محصول در زمینه‌ی محصولات کشاورزی پی بردند و در نتیجه استفاده از سرکه چوب برای مصارف کشاورزی در کشورهای پیشرفته ای از جمله ژاپن، استرالیا و ایالات متحده امریکا رونق زیادی پیدا کرده است.

ترکیبات سرکه چوب :
این ماده پی‌اچ پایینی (حدود۳=ph) دارد، در حالی که میزان مواد آلی این ماده به ۸ درصد می‌رسد که علاوه بر این، از قدرت تراوش بالایی نیز برخوردار است. سرکه چوب از ۲۰۰ ترکیب گوناگون تشکیل شده است که همگی ارگانیک و کاملا بی ضرر می‌باشند. مهمترین ترکیب آلی در سرکه چوب اسید استیک است که به میزان ۳ تا ۷ درصد ان را شامل شده که همین مقدار معادل ۵۰ تا ۷۰ درصد مواد آلی سرکه چوب را تشکیل می‌دهد. ترکیبات گوناگون درون این محصول باعث می‌شود که کاربرد آن جهت استفاده‌ی ارگانیک برای مصارف گوناگون، نتایج فوق العاده ای را به همراه داشته باشد .
ترکیبات اصلی تشکیل دهنده سرکه ی چوب عبارتند از :
- آب
- متانول
- اسید استیک
- کتون
- اتیل والرات (استر)

مزایای سرکه چوب در صنعت کشاورزی
سرکه چوب قدرت جذب موادغذایی را در گیاهان افزایش می‌دهد و همچنین سیستم دفاعی گیاهان را تقویت میکند . با توجه به اینکه این ماده از تخمیر چوب به دست می‌آید، مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را نیز در خود دارد و موجب غنی شدن خاک می‌گردد .بنابراین استفاده از آن نه‌ تنها کیفیت خاک را بهبود می بخشد و آفت‌های خاک را از بین می‌برد، بلکه ریشه‌ی گیاهان را تقویت نموده و قدرت جذب‌پذیری ریشه را افزایش می‌دهد، سبب زخیم شدن شاخه‌ها، ساقه ها و برگ‌ها شده و همچنین جوانه زدن بذر و رشد گیاه را سرعت می‌بخشد. میوه‌های درختانی که سرکه چوب برای تقویت انها استفاده شده ، درشت‌تر، پررنگ‌تر، شیرین‌تر و همچنین ماندگارتر می‌باشد. به دلیل قابلیت نفوذ بالای ترکیباتی مانند الکل، کتون و آلدئید، با افزودن سرکه چوب به برگ گیاهان، این محصول سریع جذب گیاه می شود .
سرکه چوب صد در صد ارگانیک و غیرسمی بوده و به محیط زیست اسیب نمی رساند . این ماده می تواند میزان نیاز آبی گیاه را به یک سوم کاهش دهد و در نتیجه مقاومت گیاه در برابر کم آبی را افزایش ‌دهد. استفاده از سرکه چوب، نیاز به کود را کاهش داده و همچنین تاثیر کود روی گیاه را سرعت می‌بخشد. افزودن آن به کودهای دامی سبب رفع بوی بد آنها و تسهیل فرآیند کمپوست سازی می شود .
بنابراین می‌توان این گونه نتیجه گرفت که سرکه‌ چوب یک ماده آلی غنی با چگالی بالا با هزینه های تجاری اقتصادی قابل قبول می باشد که مناسب استفاده جهت مصارف کشاورزی و باغداری است . این محصول یک منبع تغذیه‌ای آلی و پایدار می‌باشد که به کاهش وابستگی کشاورزان به شرکت های شیمیایی پرهزینه منجر می شود.

کاربردهای دیگر سرکه چوب :
1- افزودن این ماده در خوراک دام باعث بهتر شدن مزه گوشت و افزایش کیفیت آن خواهد شد.
2- این ماده سبب بهبود عملکرد دستگاه گوارش دام ها می شود.
3- سرکه چوب یک سم کشاورزی قوی اما کاملا بی‌ضرر و ارگانیک می‌باشد .
4- دفع حشرات و آفت‌ها از گیاهان
5- جلوگیری از سرایت بیماری‌های قارچی و باکتریایی و ویروسی به گیاه
6- ترکیبات طبیعی و قیمت مناسب سرکه چوب آن را به جایگزینی مناسب برای آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی تبدیل کرده
7- تولید محصولات درمانی و پزشکی از قبیل پد های چسب دار برای کف پا به منظور تصفیه خون

تاریخچه سرکه چوب در ایران
با توجه به نوظهور بودن شناخت ویژگی‌های منحصر بفرد این محصول در زمینه‌ی کشاورزی، استفاده از سرکه چوب در ایران تا چند سال پیش کاملا ناشناخته بود، خوشبختانه به سبب تحقیقات و بررسی های محققین وکارشناسان ایرانی، استفاده از این محصول با سرعت چشمگیری در حال گسترش می‌باشد . با توجه به اینکه سرکه چوب در زمینه‌ی کشاورزی ارگانیک و دامداری یک محصول چندمنظوره شمرده می‌شود، مزایای هر دسته از موارد مصرف سرکه چوب را به شکل جداگانه بررسی می‌کنیم .
کود ارگانیک و تقویت کننده‌ی طبیعی :
- تقویت ریشه، شاخه‌ها، ساقه‌ها و برگها
- بهتر کردن رنگ، مزه، سفتی و ماندگاری میوه‌ها
- افزایش قند در محصول (شیرینی میوه)
- افزایش قابلیت جذب‌پذیری ریشه
- تحریک رشد گیاه
- کاهش نیاز به آب (مقاومت گیاه در برابر کم‌آبی)
- افزایش مقاومت گیاه در برابر شرایط خاص و غیرمنتظره و استرس
- سرعت بخشیدن به جوانه‌زنی بذر
- کاهش نیاز به کود، افزایش سرعت اثرگذاری کود
- افزایش مقاومت گیاه نسبت به بیماری‌های مختلف
- افزایش میکروب‌های مفید برای رشد و سلامتی گیاه

یک سم ارگانیک و آفت کش طبیعی :
- دفع انواع آفت‌ها
- محافظت از گیاه در برابر بیماری‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی
- دفع انواع حشرات از گیاه
- دفع حشرات خانگی، از جمله مگس‌ها
- دفع کرم‌های لوله‌ای (استفاده در پای گیاه)
- جلوگیری از فساد ریشه
تقویت کننده و بهبود دهنده ی کیفیت خاک :
- افزایش حاصلخیزی خاک
- افزایش سرعت غنی‌سازی خاک توسط کود
- کاهش نیاز به کود تا ۵۰ درصد به دلیل استفاده‌‌ی حداکثری خاک از کود
- رفع بوی بد کودهای دامی و تسهیل فرآیند کمپوست‌سازی

افزودنی خوراک دام :
- بهترشدن مزه‌ و افزایش کیفیت گوشت و کاهش کلسترول
- تنظیم میزان باکتری دستگاه گوارشی دام جهت جذب بهتر مواد مغذی از خوراک دام
- افزایش باروری دام
- افزایش شیر دام