در حال
جستجو...
آشنایی بیشتر با استخر ذخیره آب ورق ژئوممبران
دسته بندی: زراعت
ژئوممبران گونه‌ای از مصالح ژئوسنتتیک است که برای عایق‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول از مواد پلیمری ساخته شده و استفاده از آن در پروژه‌های عایق‌بندی به جای سایر محصولات مشابه رو به افزایش است.
نکته کلیدی 1: ژئوممبران به دلیل مقاومت بالا، عمر مفید طولانی (20-40 سال)، نصب آسان و کاهش چشمگیر هزینه‌ها نسبت به روش‌های سنتی، گزینه مناسبی برای عایق‌بندی استخرهای ذخیره آب کشاورزی است.
در سال‌های اخیر، به دلیل مشکل کمبود آب در کشور و معضلات کشاورزان و باغداران در مواجهه با پدیده خشکسالی، گرایش به ایجاد استخر ذخیره آب کشاورزی با انواع ورق ژئوممبران، به خصوص در مناطقی که دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک است، مورد توجه کشاورزان و باغداران قرار گرفته است. در واقع، این روزها استخرهای ذخیره آب به خاطر نیاز به مدیریت بهتر منابع آب و کاهش هدر رفت آب، یکی از بهترین روش‌های ذخیره و تامین آب کشاورزی و سایر صنایع می‌باشد. به چند دلیل مهم کشاورزان به استفاده از استخرهای ذخیره آب روی آوردند. یکی از این دلایل کاهش منابع آب‌های زیرزمینی و خشکسالی بود که کشاورزان را بر آن داشت تا به دنبال انتخاب روش مطمئن‌تری به منظور تامین آب نیاز کشاورزی خود باشند. همچنین ایجاد این استخرها، امکان مدیریت آب و آبیاری بهتر و بهینه‌تری را فراهم می‌کند، زیرا با استخرهای ژئوممبران، در فصل‌های پرباران امکان ذخیره آب به منظور استفاده کشاورزان در فصول کم آب‌تر وجود دارد. افزایش هزینه‌های تامین آب همچون حفر و احداث و نگهداری چاه یا خرید آب هم یکی دیگر از عوامل روی آوردن مردم، به ویژه کشاورزها، به احداث استخرهای ذخیره آب بود. همچنین این استخرها را می‌توان به منظور کاربردهای مختلفی همچون ذخیره آب کشاورزی، پرورش ماهی و آبزیان، دامداری و... به کار برد.
نکته کلیدی 2: استفاده از استخرهای ذخیره آب با پوشش ژئوممبران، راهکاری مؤثر برای مدیریت منابع آبی، کاهش هدر رفت آب و افزایش راندمان آبیاری در کشاورزی است.
استخرهای کشاورزی
در کشاورزی نوین، استخر ذخیره آب را می‌توان به عنوان یک عضو اصلی سیستم آبیاری تلقی کرد، تا حدی که این استخرها منبع اصلی ذخیره آب کشاورزان بوده و در شرایط کم آبی، آب مورد نیاز کشاورزان را تامین می‌نماید و به دو روش مرسوم آب مورد نیاز را به سطح زیر کشت و مزارع می‌رساند.
1- استفاده از سیستم پمپاژ آب که از طریق کف کش‌ها و موتورهای پمپاژ جریان آب وارد سیستم لوله گذاری و… می‌شود.
2- طراحی استخر در ارتفاع مثبت از سطح و لوله گذاری کف استخر که جریان آب بوسیله فشار حجم آب بالایی خارج شده و به سطوح مورد نیاز می‌رسد.
از دیگر کاربردهای استخر کشاورزی می‌توان به دو منظوره کردن استخر اشاره کرد. در این روش، آبزی‌پروری هم در استخر ذخیره آب صورت می‌گیرد و از آن به عنوان استخر پرورش ماهی استفاده می‌شود. در این روش می‌توان با تغذیه مناسب و برنامه مناسب آبزی‌پروری، علاوه بر کسب درآمد از پرورش آبزیان، از آب غنی شده بوسیله کود آبزیان سود و فواید فراوانی را به خاک زیر کشت و گیاهان مزارع رساند.
انواع استخر کشاورزی
استخرهای ذخیره آب به روش‌های مختلفی قابل طراحی و اجرا است که با توجه به شرایط محل احداث پروژه، نوع خاک و لایه‌های زیرین و محدودیت‌های مکانی محل، طراحی می‌شوند و از آن مهم‌تر کفپوش استخرها است که مانع نفوذپذیری آب در زمین و در نتیجه ذخیره بهینه آب می‌شوند. در این میان، پوشش‌های نوینی در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند که مهم‌ترین آنها ورق‌های ژئوممبران هستند که بسیار مورد توجه فعالان این بخش بوده است.
استخرها را با توجه به مصالح استفاده شده در ساخت به این چند مورد می‌توان دسته بندی نمود:
1- استخر خاکی با عایق ژئوممبران
2- استخرهای بتنی مسلح و غیر مسلح
3- استخرهای اجری با روکش سیمان
4- استخرهای سنگ و سیمان با لایه ی ایزوگام
در سال‌های اخیر، ورق‌های ژئوممبران و عایق‌های ژئوسنتتیکی به دلیل کاربردهای فراوان و برتری نسبت به سایر مصالح، جایگزین تمامی روش‌های نام برده شده است.
ژئوممبران چیست؟
ژئوممبران گونه‌ای از مصالح ژئوسنتتیک است که برای عایق‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول از مواد پلیمری ساخته شده و استفاده از آن در پروژه‌های عایق‌بندی به جای سایر محصولات مشابه رو به افزایش است. ژئوممبران نوعی پوشش پلیمری است که برای عایق‌بندی استخرهای خاکی و سیمانی و مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی استفاده می‌گردد. ورق ژئوممبران معمولا از جنس پلی‌اتیلن (PE) یا پی‌وی‌سی (PVC) تولید شده و از عمر مفید نسبتاً بالایی برخوردار است. عایق‌بندی ژئوممبران‌ها بسیار بالا بوده به طوری که می‌توان گفت تقریباً نفوذناپذیر هستند.
نکته کلیدی 3: انتخاب نوع ژئوممبران (PE یا PVC) بسته به کاربرد و شرایط محیطی پروژه بسیار مهم است. ژئوممبران PE برای استخرهای ذخیره آب کشاورزی مناسب‌تر است زیرا با آب واکنش نداده و برای گیاهان و جانوران بی‌ضرر است.
بیشترین کاربرد ژئوممبران برای استفاده در انواع استخرها است. برای استخرهای خاکی، نیازی به زیرسازی اضافی نیست. تنها خاک نرم کوبیده شده برای بستر ژئوممبران کافی است. همچنین از ورق ژئوممبران می‌توان برای عایق‌بندی مجدد استخرهای عمودی با دیواره‌های بتنی و سیمانی نیز استفاده کرد.
ورق‌های ژئوممبران به صورت متداول دارای عرض (2.2 متر تا 9 متر) می‌باشند، و طول هر رول متنوع و ضخامت‌های معمول از (0.75، 1، 1.5، 2، 2.5 و 3 میلی‌متر) تولید می‌شود.
مزایای ژئوممبران
- نصب سریع و آسان
- کاهش چشمگیر هزینه‌ها در مقایسه با بتن و سنگ و سیمان
- عمر مفید 20-40 سال ژئوممبران‌ها با توجه به شرایط محیطی و پروژه
- مقاومت حرارتی بالا
- استقامت بالای ورق‌های ژئوممبران در برابر فشار آب
- وجود ضخامت‌های متفاوت برای عمق‌های متنوع و بالا
- خنثی بودن پلی اتیلن‌ها در برابر آلودگی‌ها و مواد افزودنی
- نچسبیدن جلبک و خزه‌ها به دیواره و کف استخر
- قابلیت تعمیر در صورت بروز مشکل
- غیر قابل جویده شدن توسط جوندگان موذی
- مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی (مانند نور آفتاب، یخ زدگی و …) و عوامل بیولوژیکی
ورق ژئوممبران چه کاربردهایی در صنعت کشاورزی و دامپروری دارد؟
اگر چه ورق ژئوممبران بیشتر برای عایق‌بندی استخر ذخیره آب استفاده می‌شود، اما این محصول کاربردهای زیادی در صنعت، کشاورزی و دامپروری دارد. از آن جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- پوشش استخرهای خاکی جهت ذخیره آب (مصارف کشاورزی، طیور و دامپروری)
- پوشش آب‌انبارها و مخازن سر بسته (مخازن ذخیره آب شرب روستایی، آب‌انبار مرغداری و امثال آنها)
- عایق‌بندی مجدد استخرهای سیمانی و بتنی توسط ژئوممبران به منظور کاهش نفوذپذیری و افزایش راندمان بهره‌برداری
- پوشش دهی تالاب‌ها و دریاچه‌های مصنوعی
- عایق‌بندی استخرهای پرورش ماهی، میگو و سایر آبزیان
انواع ژئوممبران و ویژگی‌های آن:
پلی‌اتیلن سنگین (high-density polyethylene)
پلی‌اتیلن سبک (linear low density polyethylene)
ژئوممبران پلی‌اتیلن (VLDPE: very low density polyethylen)
ژئوممبران پی‌وی‌سی (PVC: polyvinyl chloride)
پلی وینیل کلراید (PVC) پلیمری است که در آن اتم‌های کلر (به‌جای هیدروژن) به هر اتم کربن در ستون محوری متصل می‌شوند.
کاربرد عمده این محصول برای عایق‌بندی استخرهای خاکی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی، عایق‌بندی تونل‌ها، آب‌بندی گود ساختمانی و… استفاده می‌شود.
در اصطلاح عام، ژئوممبران بیشتر به عنوان ژئوممبران پلی اتیلن که جهت آب‌بندی استخرهای ذخیره آب کاربرد دارد، استفاده می‌شود.
ژئوممبران پی وی سی محصولی است که عمدتا کاربردهای عمرانی نظیر آب‌بندی تونل، آب‌بندی زیرگذرها، آب‌بندی روف گاردن و… دارد.
ژئوممبران پلی اتیلن انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به ژئوممبران پی وی سی دارد.
ژئوممبران پلی اتیلن در رنگ‌های مشکی و آبی تولید می‌شود در صورتی که ژئوممبران پی وی سی معمولا سفید است.
ژئوممبران پلی اتیلن در مجاورت آب واکنشی ندارد و این آب برای استفاده گیاهان و جانوران کاملا سالم می‌ماند. ولی ژئوممبران پی وی سی در مجاورت آب ماده‌ای شیمیایی تولید می‌کند که برای جانوران و گیاهان زیان‌آور است.
به دلیل ترکیبات شیمیایی پلی اتیلنی و بیولوژی ماده‌ای خنثی است و با هیچ مادهٔ دیگری ترکیب نمی‌شود و به آن هیچ ماده‌ای نمی‌چسبد به همین دلیل گزینه ای مناسب برای احداث حوضچه پرورش آبزیان است چرا که خزه به آن نمی‌چسبد.
نحوه احداث استخر کشاورزی با ورق ژئوممبران
اجرای پروژه‌های استخر کشاورزی باید با دقت و مطالعه دقیق صورت گیرد. چرا که هر کدام از مراحل اجرایی بسیار مهم بوده و اشتباه در هر مرحله از اجرا می‌تواند عواقب پرهزینه و جبران‌ناپذیری داشته باشد.
در ذیل مراحل مختلف احداث استخر ژئوممبران را بیان می‌کنیم:
نقشه برداری و طرح اولیه محل احداث پروژه استخر
در مرحله اول طراحی استخر، باید فضای محل احداث پروژه مشخص شود.
نقشه برداری استخر و محل اجرای پروژه
محاسبه دقیق حجم خاکبرداری با توجه به حجم ورودی آب و مدت زمان ورود جریان آب به استخر
توجه به وجود مسیر عبور ماشین‌آلات خاکبرداری
نزدیکی جریان ورودی به محل پروژه و قرار گیری استخر در محل مناسب زمین کشاورزی و باغی
احداث حوضچه آرامش قبل از ورود جریان به استخر، جهت جلوگیری از ورود زباله و آلودگی‌ها به استخر
طراحی لوله گذاری مناسب و بهینه جهت مصارف سیستم تحت فشار
نحوه خاکبرداری انواع استخرها متفاوت است. در استخرهای ژئوممبرانی، خاکبرداری شیبدار، بهترین روش است. شیب استخر بهتر است بین 45-70 درجه اجرا شود. دقت نمایید که در شیب‌های بالاتر، اجرای ژئوممبران سخت‌تر شده و در شیب‌های پایین صرفه اقتصادی ندارد. عملیات خاکبرداری باید توسط ماشین‌آلات صورت گیرد و شیب‌دهی به طور منظم در سطوح رعایت شود. در استخرهایی که به صورت عمودی اجرا می‌گردد، فشار خاک جانبی وجود دارد و ممکن است پس از گذشت مدتی پروژه را دچار مخاطره نماید. در مرحله خاکریزی باید دقت نمود خاک محل خاکریزی باید متراکم باشد و سست بودن خاک زیر ورق‌ها، آنها را دچار شکستگی می‌کند. هم چنین پهنای بخش خاکریزی باید با توجه به نوع خاک مشخص شود و حدودا بین 1.5 تا 2.5 متر تعیین می‌شود. در مراحل بعدی تسطیح و مشخص کردن محل لوله گذاری خروجی و ورودی در استخر صورت می‌گیرد. پس از انجام خاکبرداری باید دیواره و کف استخر عاری از سنگ‌های درشت و قلوه سنگ‌ها شود، در تمامی استخرهای کشاورزی، کف‌سازی یکی از ارکان اصلی و مهم اجراست. سپس محل لوله‌های ورودی و خروجی در استخر باید مشخص شود و با ملات ریزی تقویت شده تا در اثر فشار آب دچار مشکل نشود. هم چنین در استخرهای ژئوممبرانی نیاز به حفر ترانشه در فاصله یک تا یک و نیم متری از لبه استخر وجود دارد. که این ترانشه با عمق تقریبی 60 سانتیمتر و دور تا دور لبه استخر زده می‌شود تا لبه ورق ژئوممبران در دور تا دور استخر داخل این ترانشه قرار گرفته و روی آن خاکریزی گردد و در حقیقت لبه خارجی ورق‌ها حتما باید مدفون شود تا بر اثر آبگیری استخر مانع و از خیزش ورق‌ها گردد.
در هنگام خرید ژئوممبران به این نکات توجه نمایید:
ژئوممبران‌ها از مواد مختلفی تهیه می‌شوند. می‌توان ژئوممبران را از پلیمرهای بسیار قوی تولید نمود اما برخی از ژئوممبران‌ها هستند که از پی وی سی تولید شده‌اند و بیشتر در صنایعی مانند ساخت کابینت‌ها از آنها استفاده می‌شود. فراموش نکنید ژئوممبران‌های پی وی سی اصلا مناسب عایق کردن سازه‌ها نیستند.
هم چنین دقت نمایید که قبل از خرید ژئوممبران، استخر و سازه خود را احداث کنید و سپس بر اساس اندازه‌ی به دست آمده عایق را خریداری کنید. حتما پس از گودبرداری زمین را از نخاله‌ها و سنگ‌های بزرگ تخلیه کنید تا در طول سالیان این سنگ‌ها باعث تخریب عایق نشوند. شاید در لحظه‌ی اول این رول‌های ژئوسنتتیک هیچ آسیبی نبینند اما در دراز مدت می‌تواند باعث شود که تخریب شده و عمرشان کوتاه‌تر شود.
در هنگام خرید دقت کنید که ژئوممبران خریداری شده از نظر مقاومت مناسب محلی باشد که این عایق را برای آن‌جا خریداری می‌کنید. این مقاومت هم از نظر مقاومت در برابر اشعه ماورابنفش هم از نظر تخریب در مقابل پارگی و سوراخ شدن می‌تواند مهم باشد. ژئوممبران‌های با قطر 2 میلی‌متر بیشتر برای استخرهای با عمق بیش از 15 متر کاربرد دارد و بیشتر بر حسب متر مربع قیمت‌گذاری می‌شود. در ضمن اگر برای محیط کوچک خریداری می‌کنید می‌توانید به صورت یک تکه خریداری و نصب نمایید.
توئیتر
فیس بوک
لینکدینجدیدترین نوشته ها
فناوری سمپاشی در کشاورزی
دسته بندی:
مکانیزاسیون
راهنمای جامع سمپاشی با پهپاد کشاورزی
دسته بندی:
مکانیزاسیون
انواع گاوآهن کشاورزی
دسته بندی:
ادوات و ماشین آلات کشاورزی
چمن زن و نحوه استفاده
دسته بندی:
باغبانی
برداشت مکانیزه گوجه
دسته بندی:
مکانیزاسیون
کودهای ان پی کا
دسته بندی:
تغذیه گیاه
دستگاه انگور چین
دسته بندی:
مکانیزاسیون
دستگاه برداشت انگور
دسته بندی:
مکانیزاسیون
دستگاههای برداشت انگور
دسته بندی:
مکانیزاسیون
آفات پسته در ایران
دسته بندی:
باغبانی
نماتدهای پسته
دسته بندی:
باغبانی
دستگاه کود پاش
دسته بندی:
مکانیزاسیون
پخش دقیق کود
دسته بندی:
مکانیزاسیون
پخش کود برای محصولات متفاوت
دسته بندی:
مکانیزاسیون
بذر کار گندم
دسته بندی:
مکانیزاسیون
بذر سیب زمینی ( آماده سازی کشت )
دسته بندی:
زراعت
کاشت سیب زمینی در منزل
دسته بندی:
زراعت
صفر تا صد آبیاری قطره ای
دسته بندی:
آبیاری
رفع گرفتگی قطره چکان آبیاری
دسته بندی:
آبیاری
گرفتگی دریپر
دسته بندی:
آبیاری
تمیز کردن دریپرها ( قطره چکانها )
دسته بندی:
آبیاری
آبیاری قطره‌ای
دسته بندی:
آبیاری
نحوه کار آبیاری
دسته بندی:
آبیاری
