شیوع مورد انسانی آنفلوانزای مرغی در ایران؟

ارزیابی خطر و وضعیت در ایران

دکتر قباد مرادی، رئیس مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، اعلام کرده است که تا این لحظه هیچ مورد انسانی آنفلوانزای پرندگان H5N1 در ایران گزارش نشده است. با این وجود، نظارت مستمر و اعلام سریع هرگونه کانون آلوده در پرندگان از سوی سازمان دامپزشکی برای مدیریت بهنگام بیماری حیاتی است. وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی باید بر پایش مزرعه‌ها، بازارهای پرنده و مراکز عرضه طیور تاکید داشته باشند تا انتقال حیوان-انسان به حداقل برسد.

وضعیت جهانی و موارد انسانی

از اوایل سال 2024 (اواسط دی 1402) تا کنون حدود 70 مورد انسانی آنفلوانزای پرندگان در ایالات متحده گزارش شده است؛ برخی از این موارد مربوط به کارگرانی بوده که با گاو یا پرندگان آلوده در تماس بوده‌اند. به طور کلی، از سال 2003 تا میانه مرداد 1404 جمعاً حدود 990 مورد انسانی جهانی گزارش شده است. کشورهای مختلف بسته به سطح تماس انسانی با پرندگان و دام‌ها، توان نظارتی و سیستم‌های بهداشتی، وضعیت‌های متفاوتی داشته‌اند.

شدت بیماری و آمار مرگ‌ومیر

میزان کشندگی H5N1 در میان موارد انسانی نسبتاً بالا گزارش شده و از میان موارد ثبت شده تاکنون حدود 475 مرگ گزارش گردیده است. این آمار نشانگر ضرورت رعایت پروتکل‌های حفاظتی و شناسایی سریع موارد مشکوک است تا اقدامات درمانی و پیشگیرانه سریعاً اعمال شود.

پیشگیری، نظارت و نقش سازمان‌ها

هماهنگی بین وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی برای شناسایی کانون‌های آلوده در پرندگان، انجام آزمایش‌های سریع، ایزولاسیون محلی و آموزش عمومی جهت کاهش تماس‌های غیرضروری با پرندگان بیمار از جمله اقدامات کلیدی است. اطلاع‌رسانی هدفمند به گروه‌های پرخطر، تامین تجهیزات حفاظت فردی و آموزش دستورالعمل‌های بهداشتی در محل‌های کاری از دیگر اقدامات مؤثر است.

در صورت مشاهده هرگونه تلفات غیرعادی در طیور یا علائم تنفسی شدید در افراد دارای تماس با پرندگان، گزارش سریع به مراجع ذی‌ربط و پیگیری آزمایشگاهی ضروری است. واکنش سریع و شفافیت در اعلام اطلاعات می‌تواند از گسترش زنجیره‌های انتقال جلوگیری کند.