پسته خندان، کشاورز گریان

پسته ایران شهرت جهانی دارد و همواره زینت مجالس و محافل در ایام مختلف سال است، اما امسال با از بین رفتن بخش بزرگی از این محصول در استان کرمان، حسرت پسته های خندان بر دل کشاورزان مانده است.

---

پسته ایران شهرت جهانی دارد و همواره زینت مجالس و محافل در ایام مختلف سال است، اما امسال با از بین رفتن بخش بزرگی از این محصول در استان کرمان، حسرت پسته های خندان بر دل کشاورزان مانده است.
مردمان سخت کوش حاشیه کویر در استان کرمان از خاک تفتیده و آبی نه چندان گوارا، طلایی سبز را بیرون می آورند که تجار و شرکت ها از خاور دور تا شمال اروپا برای خرید پسته ایران صف می کشند.
براساس گزارش های رسمی هم اکنون سطح زیر کشت پسته در ایران بیش از 360 هزار هکتار است که استان کرمان با مجموع بیش از 270هزار هکتار باغ های بارور و غیر بارور، حدود 70 درصد محصول کل کشور را تولید و به عنوان مهمترین منطقه پسته کاری ایران و دنیا محسوب می شود.
اما قصه پسته و کشاورزان پسته کار امسال قصه ای پر غصه است و با خشکسالی های پیاپی چند سال اخیر و تغییر شرایط اقلیمی، باغ های پسته از محصول خالی مانده و زحمات طاقت فرسای پسته کاران از بین رفته است.
**کشاورزان از خسارت می گویند
محمود احمدیان کشاورزی پسته کار رفسنجانی با نیم قرن فعالیت کشاورزی گفت: چنین وضعیتی را در طول عمر 80 ساله خود ندیدم که تقریبا تمامی محصول پسته کاران نابود شود و هر سال یک حداقلی از باغ های پسته محصول برداشت می کردیم.
وی با اشاره به وضعیت نسبتا خوب محصول در سال گذشته افزود: سال قبل هم بخشی از محصول پسته به دلیل تغییرات دما دچار آفت پوکی شد،اما این حجم از خرابی محصول در سالجاری بی سابقه است.
احمدیان با بیان اینکه محصول پسته تنها منبع درآمد کشاورزان پسته کار است تصریح کرد: از بین رفتن پسته تقریبا بر تمامی کسب و کارهای دیگر اثر منفی دارد و سایر اصناف نیز ضرر می کنند.
وی با اشاره به سخت و طاقت فرسابودن کشت و عمل آوری پسته تاکید کرد: با وضع کم آبی و خشک شدن باغات، قیمت بالای سم و کود و دستمزد کارگر و خرابی محصول، اگر اوضاع همینطور پیش برود دیگر خبری از پسته و پسته کاری در منطقه نخواهد بود و مسئولان باید چاره ای فوری برای کشاورزان بیاندیشند.
احمد یزدانی از کشاورزان پسته کار اهل شهرستان زرند نیز با بیان اینکه هزینه کاشت پسته در سالهای اخیر بسیار بالا رفته است، گفت: برای کشاورزان با خسارت های سرما و گرمازدگی و آفت های مختلف دیگر صرفه اقتصادی ندارد.
وی تصریح کرد: در اوایل فصل برداشت و در مهر و آبان قیمت پسته برای کشاورز میانگین 30 هزار تومان قیمت گذاری شد که به دلیل بدهی ها و هزینه ها اغلب پسته کاران محصولشان را به قیمت نازل فروختند و حالا که قیمت تقریبا به 2 برابر افزایش پیدا کرده است دیگر کسی پسته برای فروش ندارد.
این کشاورز پسته کار اظهار داشت: دولت در دهه های گذشته تا حدودی با یارانه های کود و سم به کشاورزان کمک کمی می کرد اما در حال حاضر همین کمک های اندک نیز قطع شده و تسهیلات نیز به سختی پرداخت می شود.
یزدانی ادامه داد: سود پسته را واسطه ها و تجار غیر بومی می برند و زحمات توانفرسای آن را کشاورزان متحمل می شوند و اگر پسته در استان کرمان از بین برود اقتصاد و معیشت صدها هزار نفر به دلیل تک محصولی بودن به خطر می افتد.
**مسئولان استان در تدارک ستاد بحران پسته
با توجه به خسارات شدید پسته کاران در سال زراعی 97-96 مسئولان استان کرمان واکنش نشان دادند و استاندار کرمان خواستار تشکیل ستاد بحران پسته در کشور شد.
علیرضا رزم حسینی گفت: به دلیل گرمای بی سابقه در ابتدای سال جاری، شمال استان کرمان با خسارت های جدی در حوزه تولید پسته روبرو شده و 80 درصد کاهش تولید را داشته ایم و تقاضا شده که ستاد بحران مرتبط با این موضوع در سطح کشور برگزار شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه گفت: خسارت‌های سنگین وارد شده به چند محصول کشاورزی استان کرمان به ویژه پسته، در معیشت و اشتغال مردم منطقه تاثیرگذار خواهد بود و اگر مدیریت نشود آسیب‌های اجتماعی را در پی خواهد داشت.
محمد رضا پور ابراهیمی افزود: برای برگزاری نشست ستاد بحران تولید در کشاورزی استان، از پنج وزیر کشور، جهاد کشاورزی، نیرو، اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت دعوت به عمل می‌آید تا بتوان مصوباتی را برای کمک به این وضعیت دریافت کرد.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای نتیجه گیری بهتر در این نشست باید مستندات لازم، گزارش هایی از وضعیت بیمه بخش کشاورزی و تسهیلات بانکی این بخش، ارائه دهیم.
نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در سال گذشته شاهد کاهش چشمگیر بارندگی ها در کشور و به ویژه در استان کرمان بوده ایم، گفت: طی نامه ای به وزیر کشور به عنوان رئیس ستاد بحران و همچنین ارسال نامه دیگری به معاون رییس جمهوری و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور خواستار تخصیص اعتبار در این زمینه شده ایم.
حسین امیری خامکانی با اشاره به اینکه با توجه به پیش بینی ها تابستان 97 تابستان سخت و مشکلی را برای استان پیش رو خواهیم داشت، افزود: در فروردین ماه سال جاری نیز مکاتباتی با وزارت نیرو و جهاد کشاورزی از طرف مجمع نمایندگان استان انجام شده است و پیگیر هستیم تا بتوانیم یک نشست با حضور 2وزیر در مجمع داشته باشیم.
وی تصریح کرد: از فروردین سال جاری که محصولات پسته شهرستان به دلیل سرمازدگی و گرمازدگی دچار خسارت بالایی شد به صورت مکتوب به دولت انتقال داده شد که در این راستا به منظور در اختیار قرار دادن وام به باغداران و کشاورزان تدابیری را اتخاذ کنند تا در باز پرداخت مشکلی نداشته باشند.
امیری خامکانی تاکید کرد: هفته گذشته نیز تذکر کتبی از سوی مجمع نمایندگان استان در این زمینه در مجلس تنظیم کرده ایم تا جهاد کشاورزی اقدامی در این خصوص اتخاذ کند.
وی بیان کرد: یکی از چالش ها در این خصوص نرخ ارزی است که صادر کنندگان پسته با آن مواجه هستند و با توجه به اینکه برداشت پسته در سال جاری کم است،با همین میزان کم صادر کننده ادعای مشکل در نرخ ارز دارد و دولت هم مدعی است که هر ارز صادراتی باید به چرخه اقتصاد کشور باز گردد که در این خصوص در حال رایزنی هستیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با اشاره به آفت محصول پسته استان کرمان در سال جاری گفت: تامین نشدن نیاز سرمایی در زمستان سال 96 و نوسانات دمایی اواخر اسفند و اوایل فروردین بخصوص گرمای بیش از حد روزهای اولیه سال، موجب ریزش جوانه های گل پسته و تشکیل نشدن جوانه های سال آینده شد که در 50 سال گذشته بی سابقه بوده است.
عباس سعیدی افزود: این نوسانات چیزی بالغ بر 2هزار و 200 میلیارد تومان در سال 97 در استان کرمان به محصول پسته خسارت وارد کرده است و با این میزان کاهش تولید پسته، تعداد زیادی از کارگران و فعالان در صنعت پسته بیکار خواهند شد و وضعیت اقتصادی استان تحت تاثیر این شرایط قرار خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه عمده محصول پسته استان صادراتی است ،گفت: سال گذشته 120 هزار تن پسته تولید ولی امسال شاید حداکثر 20 هزار تن تولید پسته استان کرمان باشد که در مقایسه با سال قبل بیش از 84 درصدی کاهش تولید این محصول را داریم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: با توجه به خسارت زیادی که به باغداران وارد شده است، پیگیریم که غرامت بیمه کشاورزی باغداران به صورت 100 درصد پرداخت و وام کشاورزان تمدید گردد.
وی افزود: پیگیری های لازم از طریق دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی جهت حمایت باغداران انجام شده است و در صدد هستیم عده ای از کشاورزان نیز که بیمه نبوده اند و از تسهیلات نیز استفاده ننموده اند را جهت دریافت تسهیلات به بانکهای عامل معرفی کنیم.
سعیدی با اشاره به برخی اخبار مبنی بر از بین رفتن محصول پسته در سال آینده تاکید کرد: باید تا پایان خرداد ماه صبر کرد تا با مشاهده جوانه های زایشی پسته بر روی شاخه ها میزان پسته سال آینده را تخمین زد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان با اشاره به خسارت به محصول پسته در شهرستان رفسنجان گفت: این شهرستان بیشترین سهم را در مقام اول تولید محصول پسته کشور و استان کرمان دارد و سال گذشته حدود65 هزار تن محصول از باغات این شهرستان برداشت شد.
حسین رضائی افزود: سال 96 حدود 2 هزار میلیارد تومان به اقتصاد رفسنجان تزریق شد که اغلب این نقدینگی برای کارگر، سم، کود و غیره هزینه می شود و کشاورزان کمترین سهم را از این درآمد دارند.
وی ادامه داد: پیش‌بینی 30 هزار تن محصول پسته برای امسال داشتیم اما خسارتی که به محصول وارد شد، 85 درصد این مقدار هم از بین رفت و در سال قبلا هشدار داده بودیم که سال 97 پسته نداریم و کشاورزان محصول خود را مدیریت شده عرضه کنند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان گفت: در 17سال گذشته سرماهایی که برای درخت پسته موثر است در رفسنجان به یک هزار ساعت نمی‌رسد و برای رقم‌های اکبری و فندقی این میزان سرما کافی نیست و می‌تواند در تولید محصول اختلال ایجا کند.
رضائی افزود: کشاورزان از رقم اکبری در توسعه باغات استفاده نکنند و اگر جایی تغییر پیوندی هست، از رقم احمدآقایی استفاده کنند که نیاز سرمایی کمتری دارد.
وی تاکید کرد: کشاورزان درختان را رها نکنند، وضعیت تغذیه درختان مناسب نیست و کیفیت و کمیت آب‌ها می‌تواند روی درخت تاثیر بگذارد، اگر ضعف تغذیه همینگونه پیش برود سه سالی یک بار سال محصول می‌شود.
رئیس انجمن پسته ایران نیز در این ارتباط گفت: کشاورزان پسته کار نباید از وضع فعلی ناامید شوند و با استفاده از توصیه های کارشناسان سعی کنند برای برداشت محصول در سالهای بعد برنامه ریزی بهتری داشته باشند.
محمود ابطحی افزود: پسته کاران باید شرایط اقلیمی و طبیعی را بپذیرند و با راهکارهای مناسب سعی کنند از میزان شدت خسارات بکاهند.
وی تصریح کرد: با بالا رفتن قیمت پسته اگر کشاوزران به درستی هزینه کنند، در سالهای بعد خسارت ها جبران می شود.
رئیس انجمن پسته ایران با اشاره به لزوم حمایت های دولتی تصریح کرد: دولت باید شرایطی فراهم کند تا کشاورزان خسارت دیده با پرداخت تسهیلات و بخشودگی وام ها و سود بتوانند این مرحله را پشت سر بگذارند.
پسته دیگر رنگ و عیار سالهای گذشته را ندارد و پسته کاران با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند که برای هر کدام چاره اندیشی باید شود.
اگر پسته که دومین محصول ارز آور صادارت غیر نفتی محسوب می شود آسیب ببیند، منجر به خسارات جبران ناپذیر اقتصادی و اجتماعی در مناطق کاشت این محصول ارزشمند در استان کرمان خواهد شد.

خبرگزاری فودنا – 97/3/7