چنبره دلالان بر بازار مرکبات مازندران

خالی بودن جای سیاست حمایتی از باغداران مرکبات از یک سو و تمایل به فروش محصولات پیش از موعد رسیدن، باعث گرمی بازار دلالان و خرید ارزان دسترنج یک ساله باغداران شده است.

---

تجربه تلخ سرمازدگی مرکبات مازندران در اوایل آذر ماه سال گذشته و خالی بودن جای سیاست حمایتی از باغداران مرکبات از یک سو و تمایل به فروش محصولات پیش از موعد رسیدن، باعث گرمی بازار دلالان و خرید ارزان دسترنج یک ساله باغداران شده است.
به گزارش خبرنگار ایرنا ،کم تعداد بودن صنایع تبدیلی فراوری مرکبات ، مشخص نبودن وضعیت صادرات، واردات بی رویه پرتقال و پیش بینی هواشناسی مبنی بر احتمال سرما در روزهای آینده نیز در این میان قوز بالای قوز برای باغدارانی شده است که اکنون با پیش چشم داشتن تجربه تلخ سال گذشته ، از هر ریسمان سیاه و سفیدی می ترسند.
براساس آمارهای رسمی، در مازندران افزون بر 110 هزار هکتار باغ مرکبات وجود دارد که به صورت میانگین بسته به شرایط آب و هوایی سالانه حدود 2.5 میلیون تن محصول از آنها برداشت و روانه بازار می شود.
پرتقال و نارنگی ، مهم ترین مرکبات تولیدی مازندران را تشکیل می دهد و پس از آن هم کیوی جایگاه بعدی را به خود اختصاص داده است.
با احتساب قیمت معادل 10 هزار ریالی برای هر کیلوگرم، ارزش اقتصادی مرکبات تولیدی مازندران حدود 30 هزار میلیارد ریال برآورد می شود ولی چنبره دلالان بر بازار سنتی این محصول سبب شده است تا از این چرخه مالی تنها کمتر از 40 درصد نصیب باغداران شود.
براساس گزارش های دریافتی از باغداران ، هم اکنون دلالان با سوء استفاده از وضعیت موجود بازار و نگرانی باغداران از احتمال سرمای زودرس مانند سال گذشته ، به طور میانگین هر کیلوگرم پرتقال را در باغ کمتر از 10 هزار ریال خریداری می کنند.
این در حالی است که قیمت هر کیلوگرم نارنگی و پرتقال این روزها در بازار مازندران 15 تا 20 هزار ریال است.
** متضرر شدن باغداران
روند فعلی بزخری دسترنج باغداران در آستانه برداشت پرتقال به عنوان محصول اصلی ، آینده فعالیت باغداری را در این خطه شمال کشور با ابهام مواجه کرده به طوری که احتمال قطع درختان پرتقال از سوی باغداران نیز دور از انتظار نخواهد بود.
رئیس اتحادیه باغداران مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در شرایط فعلی، ترس باغداران از احتمال سرما، مرکبات را به صورت نارس و با قیمت پائین وارد بازار کرد و برخی از دلالان نیز با سودجویی از این وضعیت محصول را با قیمت ناچیز از باغداران پیش خرید کردند.
محمدرضا شعبانی افزود : هم اکنون میانگین قیمت هر کیلوگرم مرکبات در باغ های استان کمتر از 10 هزار ریال است و با این قیمت اکثر باغداران متضرر می شوند.
وی صادرات مرکبات را بهترین راهکار پیشنهادی برای افزایش قیمت دانست و گفت که با وجود تصمیم گیری مسئولان ، هنوز صادرات رنگ عملیاتی به خود نگرفته و همانند سنوات گذشته کمتر از یک درصد تولیدات منجر به صادرات می شود.
شعبانی افزود : برآورد صادرات مرکبات به خارج از کشور حدود 400 تا 500 هزار تن است و با بالا رفتن قیمت نهایی به دلیل بالا بودن تعرفه گمرکی صادراتی در کشورهای هدف ، امکان رقابت با کشورهای رقیب وجود ندارد.
رئیس اتحادیه باغداران مازندران راهکار سرعت بخشیدن به صادرات را پرداخت مشوق های صادراتی دانست و گفت که تاکنون وعده های پرداخت مشوق های صادراتی نیز اجرایی نشده است و تجار نیز اقدام عملی برای صادرات انجام نمی دهند.
** تامین منابع مالی صادرات
رئیس اتاق بازرگانی مازندران نیز گفت که در این استان افزون بر 500 هزار تن تولید مازاد مرکبات وجود دارد که با صادرات می توان بازار نابسامان مرکبات را تنظیم کرد و این برنامه نیاز به حمایت مالی تجار با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت دارد.
عبدالله مهاجر افزود : تجار ما برای صادرات با مشکل مالی مواجهند و بازگشت سرمایه نیز به کندی انجام می شود و و این روند قدرت ریسک کردن تجار ما را برای صادرات کاهش داده است.
وی ادامه داد : دولت با پرداخت تسهیلات با نرخ سود پائین و بازپرداخت حداقل یک ساله ، می تواند توان مالی تجار را برای صادرات افزایش دهد و این کمک خوبی برای صادرکنندگان است تا بتوانند محصول مرکبات را صادر کنند.
بر اساس آمار اتاق بازرگانی مازندران ، حدود یکهزار نفر در این استان کارت بازرگانی دارند و پارسال حدود 500 میلیون دلار کالا به خارج از کشور صادر کردند که میزان صادرات مرکبات کمتر از یک میلیون دلار بود.
** ایجاد بازار فروش مرکبات در مراکز استان ها
سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ایجاد بازار فروش نقطه ای ( عرضه مستقیم) در مراکز استان ها با کمک سازمان تعاون روستایی و میادین میوه و تره بار ، شروع ذخیره سازی میوه شب عید ، پرداخت مشوق های صادراتی و صدور مجوز واردات موز در قبال صادرات مرکبات را از پیشنهادهای خود به وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازار مرکبات اعلام کرد.
علی محمد شاعری گفت: درشرایط فعلی ، بازار مرکبات به دلیل مشخص نبودن سیاست حمایتی وزارت جهاد کشاورزی مرکبات در دست دلالان است و اگر راهکارهای پیشنهادی عملیاتی نشود ، باغداران دچار خسارت های زیادی می شوند.
نماینده مردم شرق مازندران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت : وزارت جهاد کشاورزی با کمک سازمان تعاون روستایی نسبت به ایجاد بازار عرضه مستقیم در مراکز استان ها اقدام کند و بخشی از تولید مازاد مرکبات با قیمت مناسب در این بازارها در اختیار مردم قرار گیرد.
شاعری همچنین پیشنهاد کرد تا به دلیل محدویت منابع مالی دولت در پرداخت مستقیم مشوق های صادراتی ، مجوز واردات موز را با تعرفه پائین به صادرکنندگان مرکبات مازنی بدهد تا این گروه بتوانند با کاهش جبران بخشی از هزینه های ناشی از کاهش ریسک به صادرات مرکبات تشویق شوند.
وی گفت که تاکنون هیچ یک از راهکارهای پیشنهادی برای حمایت از باغداران مرکبات مازندران ازسوی وزارت جهاد کشاورزی عملیاتی نشده و روند موجود حاکم بر بازار مرکبات، آینده باغداری را در این خطه با ابهام مواجه می کند.
بر اساس آمارهای رسمی 26 درصد از اشتغال مولد مازندران در اختیار بخش کشاورزی است و 50 درصد از این اشتغال این حوزه نیز مرتبط با باغداری به خصوص مرکبات است .
به اعتقاد کارشناسان ، هرگونه تاخیر در حمایت از باغداران مرکبات مازندران می تواند اشتغال این خطه شمال کشور را که در دولت تدبیر و امید به زیر 10 درصد رسیده ، با اختلال مواجه کند.
همچنین 10.5 درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور مربوط به مازندران است و سالانه در این استان افزون بر 6 میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می شود.

خبرگزاری ایرنا – 96/8/21