بهترین سن کشتار برای مرغ چه زمانی است؟

در سالهای اخیر، مصرف و پرورش مرغ گوشتی افزایش چشمگیری پیدا کرده است. بطوریکه  شاهد حضور پر رنگ محصولات طیور در سبد غذایی خانواده­ ها هستیم. با افزایش مصرف گوشت طیور از جمله مرغ، بازار این کار حسابی گرم و رقابت، شدیدتر شده است. در این میان، برنده کسی هست که پرورش اصولی مرغ گوشتی را بلد باشد.

سالها است که طرح کاهش سن و وزن کشتار مرغ،در ایران مطرح میباشد دقیقا از سال 1364 طرح پرورش مرغ گوشتی 42 روزه توسط کارشناسان شرکت سیمرغ در تهران به سازمان دامپروری کشور ارائه گردید و پس از ماهها بحث و بررسی در نهایت به اجرا درآمد این طرح  نه تنها برای تولید کننده مقرون بصرفه میباشد بلکه مصرف‌کننده داخلی هم بواسطه کیفیت گوشت مصرفی که با کمترین چربی تولید شده است لذت خواهد برد . اما تولید مرغ گوشتی در سن 42 روزه به پیش نیازهای احتیاج دارد که در صورت عدم تامین آنها با استقبال تولید کنندگان روبرو نخواهد شد ،

1 – تامین جوجه یک روزه گوشتی :

برای تولید مرغ گوشتی 42 روزه با توجه به کاهش دوره پرورش همواره در طول یکسال امکان پرورش یکدوره بیشتر برای تولیدکننده مهیا میگردد لذا جوجه مورد نیاز هم باید تامین گردد تا امکان پرورش یکدوره بیشتر مهیا گردد در غیر اینصورت سالنهای پرورش خالی خواهد ماند .حالا اگر با این طرح افزایش قیمت جوجه یک‌روزه اتفاق بیافتد بیشتر مرغدارها تصور می‌کنند که بالا رفتن نرخ جوجه را باید با افزایش وزن در محصول نهایی جبران کنند. به عبارتی مرغدارها وزن بالای مرغ هنگام کشتار را راه نجاتی برای فرار از هزینه بالای نهاده اصلی قلمداد می‌کنند. در حالی که سهم قیمت جوجه در نرخ تمام‌ شده محصول زیر ۱۵ درصد برآورد می‌شود و نقش اصلی در هزینه‌ها را خوراک مصرفی بر عهده دارد.

2 – تامین نهاده های مورد نیاز :

همانطوریکه اشاره شد تعداد جوجه ریزیها اضافه شده و به نهاده هایی مثل واکسن و دان و ... بیشتری نیاز خواهیم داشت هر چند که مصرف این دان اضافه بدلیل ظریب تبدیل کمتر دان به گوشت مرغ در نهایت تناژ مرغ بیشتری تولید خواهد کرد اما به هر حال مقدار بیشتری متقاضی خواهد داشت . با اجرای طرح کاهش سن و وزن کشتار مزایایی بیشتر به مرغدار تعلق خواهد گرفت که از فروش مرغ با وزن بالا به‌صرفه‌تر خواهد بود. طبق تحقیقات صورت‌گرفته توسط کارشناسان، بین ضریب تبدیل خوراک مصرفی و سن گله رابطه مستقیم برقرار است، به‌طوری که در ۳۵ روزگی اگر این عدد ۱,۷ واحد باشد در ۴۹ روزگی به بالای دو خواهد رسید؛ بنابراین شاخص ضریب تبدیل می‌تواند  ارزیابی قابل تأملی از چگونگی تبدیل هر کیلوگرم خوراک به گوشت را به نمایش بگذارد. به‌عنوان مثال وقتی ضریب تبدیل از ۲.۰۷ به ۱.۸۵ می‌رسد، مصرف دان برای تولید حدود دوهزار تن گوشت مرغ حدود ۶۰۰ هزار تن کاهش خواهد یافت؛ بنابراین با توجه به میزان تولید گوشت مرغ در کشور، صرفه‌جویی میلیارد تومانی در هر سال اتفاق خواهد افتاد. این در حالی است که میزان تلفات در ۳۵ روزگی کمتر از چهار درصد و برای ۴۹ روزگی حدود ۶.۵ درصد برآورد شده است. گذشته از این‌ها احتمال درگیر شدن گله به انواع بیماری‌ها با کم شدن دوره پرورش کاهش یافته و درصد بیماری‌هایی نظیر آسیت، سندرم مرگ ناگهانی و انواع بیماری‌های متابولیکی که در سنین بالا شایع است، افت چشمگیری خواهد داشت.

بررسی‌های انجام‌شده توسط محققان مجارستانی نشان می‌دهد که با فرض در نظر گرفتن ۱۶ روز فاصله جوجه‌ریزی میزان سود در سنین مختلف، متفاوت است. به‌عنوان مثال کشتار در سن ۳۵ روزگی به ازای هر مترمربع در سال حدود شش یورو نصیب مرغدار می‌کند و در سن ۴۹ روزگی این عدد به کمتر از ۲,۵یورو کاهش می‌ِیابد، این در حالی است که کشتار در سن ۴۲ روزگی بیشترین سود و به عبارتی ۱۰یورو را در پی خواهد داشت.امکان جوجه‌ریزی بیشتر در واحد سطح برای واحدها و افزایش بهره‌وری، رونق واحدهای تولیدکننده جوجه یک‌روزه و مهم‌تر از همه نزدیک شدن صنعت طیور به استانداردهای جهانی از دیگر مزایای اجرای طرح کاهش سن و وزن کشتار است.

از زاویه بازار، کاهش سن و وزن کشتار کیفیت گوشت تولیدی را به مراتب افزایش داده و چربی و ضایعات کمتری را به همراه دارد؛ بنابراین درصد کمتری از پولی که مصرف‌کننده برای خرید مرغ می‌پردازد، هدر می‌رود. ضمن اینکه افزایش ماندگاری لاشه در سردخانه، ذخیره‌سازی را تسهیل کرده و امکان صادرات را دوچندان می‌کند.طبق آخرین تحقیقات به‌عمل‌آمده توسط محققان داخلی و خارجی، به‌نظر می‌رسد بهترین سن برای کشتار مرغ بین ۳۷ تا ۴۲ روزگی باشد. این در حالی است که میانگین سن کشتار در واحدهای ایران بین ۴۵ تا ۴۸ روز برآورد می‌شود. این امر نه‌تنها افزایش هزینه‌های خوراک و هزینه‌های جانبی را بالا می‌برد، بلکه کیفیت گوشت را نیز پایین آورده و توان رقابت در بازارهای جهانی برای صادرات مرغ را سلب می‌کند.

3 – تامین کشتارگاه طیور :

در حال حاضر ۲۲۰ کشتارگاه فعال در کشور وجود دارد که توانایی کشتار مرغ مورد نیاز کشور را دارند و به صورت شبانه روزی می‌توانند ۳/۵ میلیون قطعه پرنده کشتار کنند و حدود ۶ تا ۷ هزار تن مرغ وارد بازار کنند.امسال در واحد‌های گوشتی میانگین جوجه ریزی نسبت به سال گذشته به طور متوسط ۲/۶ درصد افزایش داشته، اما تقاضای گوشت مرغ نیز به شدت افزایش یافته.متاسفانه برخی واحد‌های تولیدی طیور خود را که سنشان از ۴۵ روز عبور کرده کشتار نمی‌کنند، این در حالیست که سقف سن کشتار طیور ۴۵ روز است .