مدل های مختلف آرایش قطره چکانها در آبیاری قطره ای

هر چه تعداد قطره چکانها بیشتر باشد و قطره چکانها از آرایش بهتری برخوردار باشند داده شوند سطح زمین خیس شده بیشتر خواهد بود.

---

در روش آبیاری قطره ای تمام سطح زمین مرطوب نمی گردد بلکه درصدی از آن خیس می شود که آنرا سطح خیس شده (PW) می نامند. سطح کل خیس شده ، به سطح خیس شده توسط هر نقطه ریزش آب (AW) و تعداد نقاط ریزش و همچنین به آرایش نقاط بستگی دارد.
بطور کلی هر چه نقاط ریزش آب یا همان تعداد قطره چکانها بیشتر باشد و قطره چکانها از آرایش بهتری برخوردار باشند داده شوند سطح زمین خیس شده بیشتر خواهد بود و از طرفی البته سیستم گرانتر خواهد بود. برای اقتصادی بودن طرح می توان بجای استفاده از قطره چکانهای ساده که فقط دارای یک نقطه ریزش آب هستند از قطره چکانهای چند شاخه دارای چندین نقطه خروج آب استفاده کرد.
چهار نوع آرایش اصلی قطره چکان ها معمول است که در زیر به آنها اشاره میشود:
آرایش قطره چکانها بصورت زیگزاک
در این نوع آرایش برای هر ردیف یک عدد لوله فرعی قرار داده می شود ولی در کنار درخت، لوله دور زده و به میسر خود ادامه می دهد. قطره چکانها معمولاً فقط در اطراف درخت استقرار می یابد. این نوع استقرار بدلیل مشکلاتی که در نصب و همچنین جمع آوری و نگهداری لوله های فرعی ایجاد می نماید کمتر از سایر روشها کاربرد دارد.
آرایش قطره چکانهای چند شاخه ای
در این آرایش برای هر ردیف از کاشت درختان فقط یک لوله فرعی بکار می رود ولی بجای استفاده از قطره چکان ساده از قطره چکان با چندین خروجی آب استفاده می شود.
ممکن است برای هر درخت یک عدد قطره چکان که دارای 6 شاخه خروجی است بکار رود و یا دو عدد قطره چکان با 4 شاخه خروجی و یا سه عدد قطره چکان هر کدام با دو شاخه خروجی مورد استفاده قرار گیرد بهر حال تعداد قطره چکانها و همچنین تعداد شاخه ها قابل تغییراند در این آرایش بایستی سعی شود نقاط ریزش در بیشترین فاصله ممکن که سطح خشکی در بینشان ایجاد نگردد قرار داده شود تا یدینوسیله حداکثر سطح خیس شده بدست آید. در مقایسه با استقرار لوله فرعی دو ردیفه این آرایش ارزانتر می باشد ولی اشکال عمده آن ثابت کردن نقاط ریزش و مشکل بودن نصب، جمع آوری و نگهداری این نوع آرایش است.
آرایش مستقیم دو ردیفی
این آرایش در باغات میوه مسن ، مخصوصاً موقعیکه نوع درختان کشت شده دارای زیشه های توسعه یافته و پراکنده ای است توصیه می گردد. در این روش آرایش قطره چکان چنانکه مشاهده می گردد از دو ردیف لوله فرعی و در دو طرف ردیف کاشت استفاده می شود. برای کسب حداکثر سطح خیس شده فاصله لوله طرفین ردیف کشت بایستی تا حدی زیاد باشد که میزان سطح خیس شده برای فاصله قطره چکانهای مورد نظر کمتر از 100 % نشود.
آرایش مستقیم یک ردیفه
در این نوع استقرار برای هر ردیف کاشت یک ردیف لوله فرعی اختصاص یافته و قطره چکانها با فواصل ( معمولاً مساوی ) روی آن قرار می گیرند. حاصل کار ایجاد یک نوار مرطوب ( نسبتاً همگن ) در طول ردیف کشت خواهد بود.
این روش آرایش یک آرایش ساده ای است که کار گذاری آن براحتی انجام می گیرد. مخصوصاً اگر از قطره چکانهای داخل خطو یا از لوله های فرعی قطره چکانی استفاده شود، می توان آنرا براحتی نصب و بسهولت جمع آوری نمود. بطور کلی این آرایش در کشت های ردیفی گیاهان یکساله که در آن نیاز به ایجاد نوار مرطوب در طول ردیف کشت است مناسب و قابل توصیه می باشد. در باغات با فاصله کشت زیاد درختان در روی ردیف، امکان عدم استفاده ریشه از نوار مرطوب شده در فاصله بین درختان روی ردیف وجود دارد، بنابراین در فاصله کاشت درختان (در روی ردیف) بیش از 6 متر این آرایش توصیه نمی شود. در این حالت استفاده از روشهای آرایشی لوپ (حلقه ای) با استفاده از قطره چکانهای چند شاخه ای در اطراف درخت مورد توصیه است.