ساخت نشانگرهایی برای شناسایی گیاه طالبی مقاوم به نوعی قارچ خاک‌زی

دسته بندی: اخبار کشاورزی

پژوهشگران دانشگاه تهران با تولید نشانگرهایی موفق به شناسایی گیاه طالبی و خربزه مقاوم به بیماری پژمردگی فوزاریومی شدند و درصدد هستند تا با تولید چهار نسل، گیاه طالبی با ژنوتیپ بومی کشور را که مقاوم به این بیماری است، عرضه کنند.
نعیمه سوسرایی، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به کشت گسترده طالبی در کشور، افزود: درحال حاضر ایران با تولید بیش از ۱.۵۵ میلیون تن خربزه و طالبی و با بیش از ۸۵ هزار هکتار سطح زیر کشت رتبه سوم تولید این محصولات را در سال 2013 در جهان کسب کرده است.
وی یکی از مهمترین آفات گیاه طالبی را پژمردگی فوزاریومی دانست و اظهار کرد: فوزاریوم نوعی قارچ خاک‌زی است که منجر به بروز بیماری پژمردگی فوزاریومی می‌شود و گیاهان خربزه و طالبی در برابر این آفت حساس هستند؛ فوزاریوم یکی از مهمترین آفات مزارع طالبی به شمار می‌رود، به گونه‌ای که اپیدمی این قارچ می‌تواند منجر به خسارت 100 درصدی این محصول شود.
به گفته وی، این قارچ نژادهای مختلفی دارد که نژاد یک آن در ایران بیشترین خسارات را وارد کرده است.
مجری طرح، تشخیص دقیق گیاهان مقاوم از گیاهان حساس در برابر این آفت را از طریق آلوده‌سازی گیاه به این قارچ دانست و ادامه داد: این روش یکی از چالش‌های اساسی تحقیقات اصلاح نژاد است که به منظور رفع این مشکل اقدام به طراحی و ساخت نشانگر برای تشخیص گیاهان طالبی مقاوم از حساس کردیم.
سوسرایی، اساس عملکرد این نشانگر را بررسی توالی ژن ذکر کرد و یادآور شد: این مطالعات بر ژن «فوم 2 » که عامل ایجاد مقاومت گیاه در برابر نژاد یک قارچ فوزاریوم است، متمرکز شد و بر این اساس اقدام به طراحی و ساخت نشانگرهایی برای تشخیص گیاه مقاوم از حساس کردیم.
این محقق این نشانگر را راهکاری برای تسریع و تسهیل به‌نژادی گیاهان خربزه و طالبی در برابر بیماری پژمردگی فوزاریومی دانست و خاطر نشان کرد: در این تحقیقات دو جفت نشانگر اختصاصی برای انجام واکنش زنجیره‌ای پلیمر و شناسایی گیاهان مقاوم و حساس طالبی بر اساس توالی ژن فوم ۲ برگرفته از مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی طراحی شد.
سوسرایی با تاکید بر اینکه تک ژن «غالب فوم دو» عامل ایجاد مقاومت در برابر قارچ فوزاریومی است، گفت: نتایج این مطالعه نشان داد که نشانگرهای تولید شده کارایی لازم برای شناسایی گیاهان مقاوم از گیاهان حساس را دارند؛ از این رو قابلیت به کارگیری در برنامه‌های اصلاحی ارقام طالبی را دارند.
این محقق دانشگاه تهران از ادامه این تحقیقات خبر داد و در این باره توضیح داد: در حال حاضر دو نسل تلاقی برگشتی تولید شده و درصدد هستیم تا 4 نسل این گیاه به منظور عرضه گیاه طالبی مقاوم به پژمردگی فوزاریومی تولید شود.
به گفته وی، تیم تحقیقاتی که شامل محمود لطفی، حسینعلی رامشینی و محمدرضا نقدی می‌شوند، در انتهای این مطالعات در صدد هستند طالبی با ژنوتیپ بومی ایران را که دارای صفات مقاومت در برابر این آفت است، تولید کنند.

خبرگزاری ایسنا – 95/7/3