استفاده از انرژى توسط جوجه هاى گوشتى

افزایش انرژى کمى بیشتر ازمقدار لازم غیر از افزایش چربى ذخیره و افت ناچیز در میزان رشد مشکلات قابل توجه دیگرى ایجاد نخواهد کرد .

---

استفاده از انرژى توسط جوجه هاى گوشتى
پروتئین و چربى اشکال اصلى انتقال انرژى دربدن هستند تشکیل پروتئین از آمینواسیدهاى جذب شده با استفاده از فرایندهایى که احتیاج به مقدار قابل ملاحظه اى انرژى به شکل ATP دارند انجام مى گیرد. از طرف دیگر تشکیل چربى شامل ترکیب استیل کوآنزیم A تیولاز به شکل اسیدهاى چرب بلند زنجیر با گلیسرول حاصل از مسیر شکستن گلوکز به پیروات در حضور انرژى حاصل از کربوهیدارت مورد استفاده در همین مسیر صورت مى گیرد. به طور نظرى راندمان استفاده از انرژى غذا جهت سنتز پروتئین نسبت به مقدار انرژى مورد استفاده در سنتز چربى تفاوت زیادى ندارد بازده گزارش شده پروتئین و چربى در اکثر جیره هاى کاربردى به طور متوسط 77 درصد مى باشد لیکن این ارزیابى بدون توجه به این حقیقت است که بافت هاى مختلف بدن نسبت به تغییرات میزان انرژى مصرفى واکنش متفاوتى دارند همچنین بررسى هاى نظرى این واقعیت را نادیده مى گیرند که عوامل مختلف تغذیه اى بر راندمان استفاده از انرژى موثر بوده و از این رو منجر به تاثیر فاکتورهاى مختلف تغذیه اى بر بازده استفاده از انرژى و اختلاف در نسبت هاى چربى به پروتئین در محصول نهایى خواهند شد . میزان ذخیره چربى و پروتئین در بدن پدیده بیولوژیکى مهمى بوده لذا هنگام عرضه محصول به بازار ضمن توجه به افزایش وزن و راندمان غذایى مى بایست مورد توجه قرار گیرد . افزایش تقاضا براى جوجه هاى داراى اندازه و ترکیبات یکسان توسط کسانى که عمل فرآورى انجام مى دهند باعث توجه بیشتر به تنظیم جیره ها جهت دستیابى به وزن و ترکیبات بدنى خاص شده است همچنین دانش عمومى نسبت به افزایش بى مورد چربى در لاشه و احتمال به خطر افتاده سلامتى درحال افزایش مى باشد بنابراین تقاضا براى لاشه هاى داراى مقادیر خاصى از پروتئین و چربى در حال افزایش است همانگونه که بیش از این نشان داده شده بعضى عوامل تغذیه اى مى توانند نسبت چربى به پروتئین لاشه را از طریق تاثیر بر روى استفاده از انرژى و ابقا آن در بدن تغییر دهند در نظر گرفتن عوامل تغذیه اى مانند میزان انرژى جیره ، منبع انرژى و نسبت انرژى به پروتئین بدون شک باعث بهبود رشد و ترکیبات لاشه در راستاى تامین رضایت مصرف کنندگان و کسانى است که عمل فرآورى لاشه را انجام مى دهند .
اثرات میزان انرژى جیره
افزایش انرژى کمى بیشتر ازمقدار لازم غیر از افزایش چربى ذخیره و افت ناچیز در میزان رشد مشکلات قابل توجه دیگرى ایجاد نخواهد کرد . این موضوع به واسطه این حقیقت است که با افزایش سطح انرژى جیره حیوان بامصرف کم خوراک انرژى کافى بدست مى اورد از این رو مصرف پروتئین کمتر از میزان لازم جهت رشد و تولیدطبیعى خواهد بود با افزایش چشمگیر انرژى جیره مصرف غذا کم شده و کمبود پروتئین ، مواد معدنى و ویتامین ها پیش خواهد امد در نتیجه احتمال کاهش رشد و افزایش چربى لاشه همراه با علائم کمبود پروتئین ، مواد معدنى و ویتامین ها وجود خواهد داشت . تحت شرایط محیطى خنک و معتدل ونیز شرایط محیطى گرم حد انرژى قابل متابولیسمى جیره حدود 2600 و 2400 کیلوکالرى در کیلوگرم جیره مى باشد . در سطوح پایین تر از این حد جوجه ها به سختى قادر به افزایش خوراک مصرفى جهت تامین انرژى مورد نیاز روزانه بوده لذا رشدو مقدار ذخیره چربى لاشه کاهش خواهد یافت هنگام مصرف جیره هاى داراى انرژى پایین بافت هاى پروتئینى بدن به منظور تامین انرژى مورد نیاز استفاده شده و چنین فرایند تحلیل برنده مى تواند داراى شدت کافى جهت تحت تاثیر قراردادن اعمال حیاتى بدن را داشته باشد .
اثرات منبع انرژى
جیره ها اغلب با مقدار مشخصى از انرژى و پروتئین تنظیم مى شوند هنگام دست یابى به غلظت پروتئین مورد نظر ترکیب آن از طریق بررسى توازن اسید آمینه هاى اجزاى جیره مورد ملاحظه قرار میگیرد در صورتى که ماهیت اجزاى تشکیل دهنده انرژى جیره بندرت مورد توجه قرار مى گیرد کارآیى کالرى حاصل از چربى و سایر منابع انرژى درنظر گرفته شده است . از آنجایى که در سطح پایین پروتئین جوجه ها قادر به تامین پروتئین مورد نیاز روزانه نیستند مجبور به ذخیره انرژى متابولیسمى بیشتر به صورت چربى مى شوند تا ماهیچه . ازطرف دیگر افزایش سطح پروتئین جیره باعث بالارفتن پروتئین بدن و کاهش چربى ذخیره خواهد شد این اثر هنگامى مشخص خواهد شد که چربى تامین کننده قسمت عمده اى از انرژى جیره باشد از آزمایش آخرى مى توان نتیجه گرفت که انرژى چربى معمولا نمیتواند بیشتر از انرژى کربوهیدارت به صورت انرژى در بافت هاى چربى تبدیل شود و اثر منبع چربى تا اندازه زیادى بواسطه سطح پروتئین جیره تعدیل مى گردد .
تاثیر نسبت انرژى به پروتئین
با همان منابع انرژى زمانى مى توان میزان رشد و ترکیبات لاشه را به طور معنى دارى بهبود بخشید که سطح پروتئین و اسید آمینه نسبت به انرژى درحد بهینه اى حفظ گردد .براى مثال این نظریه وجود داشت که ذرت انرژى زیادى براى جوجه ها فراهم مى نماید لیکن تحقیقات نشان داده است که چنانچه جیره هاى کاربردى با بالاترین سطح ممکن ذرت داراى سطح متعادلى از پروتئین جهت ایجاد نسبت مناسبى از انرژى به پروتئین و اسیدهاى امینه ضرورى باشند مى توانند به طور موفقیت آمیزى مورد استفاده قرار گیرند همچنین به نظر مى رسید که سطح بالاى چربى در جیره طیور بسیار سمى باشد این نظریه مجددا طى تحقیقاتى با مصرف جیره هاى حاوى 35 تا 40 درصد چربى و 45 تا 50 درصد پروتئین با انرژى 5000 کیلوکالرى در کیلوگرم و مشاهده رشد عالى جوجه هاى جوان رد گردید . مطالعه اثرات انرژى – پروتئین بر ترکیبات لاشه نشان مى دهد که در سطح پایین پروتئین قسمت زیادى از انرژى که الزاما بواسطه مصرف بیشتر خوراک جهت جبران کاهش پروتئین مصرف مى گردد بصورت چربى در لاشه ذخیره خواهد شد و این با کاهش اب موجود درلاشه در ارتباط مى باشد بنابراین همبستگى بین نسبت کالرى – پروتئین با آب یا پروتئین لاشه منفى مى باشد کل چربى و اب لاشه نسبت معکوسى با هم دارند و این رابطه تا زمانى که نسبت کالرى – پروتئین بالاتر از 50 باشد برقرار مى ماند ذخیره چربى در لاشه هنگامى از آب جایگزین شده بیشتر مى گردد که نسبت کالرى – پروتئین جیره هاى مصرفى بالاتر از 50 باشد .
سایر فاکتورهاى موثر بر استفاده از انرژى
اثرات انرژى بر رشد و کیفیت لاشه به میزان بیشترى مى تواند توسط سایر فاکتورها مانند نژاد ، جنس ، اندازه ، فعالیت پرنده ، دماى محیطى و شیوع بیمارى تحت تاثیر قرارگیرد این واقعیت حتى هنگام تغذیه جوجه ها با رژیم غذایى یکسان نیز صادق مى باشد بنابراین جهت رسیدن به تغذیه بهتر انرژى در جوجه ها مطالعات بعدى بایستى با در نظر گرفتن توام تمام عوامل احتمالى باشد .
فصلنامه چکاوک -  مهندس محمود صحرایی