توصیه‌های دامپزشکی برای جلوگیری از بیماری تب کریمه کنگو‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
توصیه‌های دامپزشکی برای جلوگیری از بیماری تب کریمه کنگو‏

تب کریمه کنگو بیماری ویروسی حاد ‏تب‌دار و خونریزی دهنده‌ای است که برای اولین‌ بار در 1944 در کریمه اوکراین شرح داده شد.‏
نگهداری گوشت تازه گرم، حداقل به مدت ۱۲ ساعت در دمای ۴ درجه برای طی شدن جمود نعشی و تولید اسید ‏لاکتیک و از بین رفتن ویروس از جمله تب کریمه کنگو و در صورت وجود برای آلایش‌های خوراکی مثل جگر ‏و قلوه‌ها این زمان باید ۲ برابر شود.‏
به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از اداره کل دامپزشکی استان تهران، تب کریمه کنگو بیماری ویروسی حاد ‏تب‌دار و خونریزی دهنده‌ای است که برای اولین‌ بار در 1944 در کریمه اوکراین شرح داده شد.‏
نام تب خونریزی دهنده از آن زمان برای این بیماران انتخاب شد. در سال 1969 معلوم شد عامل بیماری با علائم ‏تب خونریزی دهنده که در کنگو شناسایی شده بود، با عامل کریمه یکی است و نام تب خونریزی دهنده تب کریمه ‏کنگو یا با اختصار ‏CCHF‏ بر آن گذاشته شد.‏
جالب توجه اینکه بیماری در حدود سال 1110 میلادی توسط جرجانی پزشک و دانشمند عالیقدر ایرانی در کتاب ‏گنجینه خوارزمشاه به تفصیل توضیح داده شده است.‏
در این کتاب شرح یک بیماری خونریزی دهنده با علائم وجود خون در ادرار، خونریزی از مقعد، استفراغ خونی، ‏خلط خونی، خونریزی در حفره شکم و خونریزی از لثه‌ها بوده و ذکر شده است که بند پای کوچکی احتمالاً شپش ‏یا کنه ناقل بیماری می‌باشد.‏
در ایران برای اولین‌بار در سال 1970 در نمونه‌‌های سرمی گوسفندان، آنتی‌بادی بر علیه این ویروس شناسایی ‏شد.‏
در سال 1978 از کنه‌های دامی در خراسان، ویروس جداسازی شد. بیماری در اکثر استان‌های کشور گزارش ‏شده است.‏
شیوع فصلی بیماری
در فصول گرم سال یعنی از میانه بهار تا اواسط پاییز که بیشترین احتمال حضور کنه‌های ناقل در طبیعت وجود ‏دارد، پرخطرترین زمان سال برای ابتلا به ‏CCHF‏ می‌باشد.‏
افراد در معرض خطر‏
کسانی که با دام سروکار دارند، بیشتر در معرض بیماری هستند. براساس تحقیقات انجام شده در سال‌های 87 الی ‏‏89، نشان می‌دهد که مشاغلی مثل کارگران کشتارگاه، قصابان، کشاورزان، چوپانان، دامداران، زنان خانه‌دار، ‏دامپزشکان، پزشکان و مشاغل وابسته بیمارستانی، به ترتیب بیشتر از دیگر رده‌های شغلی جامعه در معرض ‏خطر هستند. بیش از نیمی از مبتلایان در رده‌های سنی 20 تا 40 سال قرار داشته‌‌اند.‏
انتقال بیماری
کنه‌‌های آلوده، دام‌های بیماری که ویروس را رفع می‌کنند، پرندگان و پستانداران وحشی مثل موش و ماکیان که ‏بدون علائم‌اند، و بیمارانی که در دوره دفع ویروس قرار دارند، از جمله مهم‌ترین مخازن ویروس ‏CCHF‏ ‏می‌باشند.‏
راه‌های سرایت بیماری به انسان:‏
تماس مستقیم با دام آلوده و ترشحات آن، تماس مستقیم با انسان آلوده و ترشحات آن، تماس با کنه‌های گزنده ناقل ‏ویروس بیماری، تماس با فرآورده‌های خام حاصل از دام آلوده با تأکید بر گوشت قرمز، از عمده راه‌های انتقال ‏بیماری به انسان است.‏
علائم بیماری در دام‌های مبتلا‏
در بین مهره‌داران تنها انسان است که علائم بیماری را به صورت حاد نشان می‌دهد علائم بیماری در صورت ‏وجود در دادم‌ها به صورت تب و در بعضی موارد که حدت بیشتری داشته باشد سبب سقط جنین می‌شود. قریب ‏یک هفته پس از ابتلا دام به بیماری، دام تب‌دار، ویروس را دفع می‌کند. چنین دامی اگر کشتار شود، ترشحات ‏آلوده آن می‌تواند انسان در تماس با این دام را مبتلا به بیماری ‏CCHF‏ نماید.‏
دام آلوده که تب ندارد و ویروس را دفع می‌کند شکل دیگر مخاطره‌آمیز ناقلان این ویروس به انسان است دام آلوده، ‏تولید گوشت قرمز آلوده می‌نماید گوشت پس از طی جمود نعشی و تولید اسید لاکتیک در لاشه، برای این ویروس ‏محیط مناسبی نبوده و بلافاصله ویروس ‏CCHF‏ در این لاشه‌ها از بین می‌رود.‏
عدم مصرف گوشت تازه و نگهداری گوشت برای مدت حداقل 12 ساعت در دمای 4 درجه برای ایجاد جمود ‏نعشی و پایین آورنده ‏PH‏ لاشه، امکان انتقال ویروس از طریق گشت را از بین می‌برد. همچنین در مورد احشاء ‏خوراکی نیز باید همین مراقبت را اعمال کرد.‏
اکثر زنان خانه‌دار به بیماری، روستایی بوده و با کود و ترشحات دام آلوده زنده یا کشتاری در تماس بود‌ه‌اند. انتقال ‏بیماری از طریق گوشت‌های کشتار شده در کشتارگاه‌های تحت نظر دامپزشکی به دلیل نگهداری لاشه‌ها در دمای ‏‏4 درجه غیر ممکن می‌باشد.‏
توصیه‌های دامپزشکی برای جلوگیری از بیماری
‏1ـ پرهیز جدی از نگهداری دام به خصوص گوسفند و بز در منازل به دلیل آلودگی با ویروس و کنه‌های ناقل آن‏
‏2ـ اجتناب از کشتار دام در منازل، معابر و مکان‌های عمومی
‏3ـ اقدام به سم‌پاشی مرتب دام‌ها و جایگاه نگهداری آنها در تمامی سال به خصوص در فصل گرم‏
‏4ـ در صورت سفر به مناطق روستایی از تماس بی‌مورد با جایگاه و خود دام‌ها اجتناب باید کرد. در صورت انجام ‏این کار باید رعایت پوشش کامل را نمود.‏
‏5ـ نگهداری گوشت تازه گرم، حداقل به مدت 12 ساعت در دمای 4 درجه برای طی شدن جمود نعشی و تولید ‏اسید لاکتیک و از بین رفتن ویروس در صورت وجود برای آلایش‌های خوراکی مثل جگر و قلوه‌ها این زمان باید ‏دو برابر شود.‏
‏6ـ پوشیدن لباس کار کامل و یکسره و استفاده از کلاه، ماسک، دستکش، چکمه، عینک محافظ برای کارگران ‏کشتارگاه برای جلوگیری از گزش کنه‌ها و ورود آنها به داخل لباس و همچنین برای جلوگیری از برخورد با ‏ترشحات دام آلوده، ضروری می‌باشد.‏
‏7ـ کار با دام زنده و لاشه‌های کشتاری در حالی که زخم باز در روی دست و یا صورت و پا وجود دارد، احتمال ‏ابتلا را افزایش می‌دهد.‏
‏8ـ پرهیز از عادات پرخطر مثل؛ عدم استفاده از دستکش به دلیل کند شدن کار، عدم شستشو و ضدعفونی وسایل ‏کشتار دام، تماس غیرضرور با دام‌ها، خوردن و آشامیدن و کشیدن سیگار در محل نگهداری دام‌ها و یا محل کشتار ‏دام، بازی با کنه‌ها و له کردن آنها با دست، خوردن جگر خام و گوشت دام تازه کشتار شده از جمله مواردی هستند ‏که مخاطره ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.‏
‏9ـ بیماری که سابقه برخورد با دام را داشته و دارای علائم تب و خونریزی به اشکال مختلف باشد، باید مشکوک ‏تلقی گردد. در این شرایط باید:‏
ـ بیمار را هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی واجد صلاحیت رساند در حالی که مراقب تماس با ترشحات احتمالی ‏بیمار بود.‏
ـ شبکه دامپزشکی شهرستان را سریعاً مطلع نمود.‏
ـ جایگاه دام مشکوک را قرنطینه و گوشت و احشاء خوراکی حاصل از دام مشکوک را ضبط کرد.‏
ـ جایگاه دام بلافاصله باید تحت نظر کارشناسان دامپزشکی سم‌پاشی گردیده و شستشو ضدعفونی شود.‏
ـ کارشناسان دامپزشکی در گردآوری اطلاعات مربوط به بیماری در محل همکاری لازم را نمود.‏
سلامت فرآورده‌های خام دامی و گوشت قرمز‏
با نگاهی گذرا به موارد بروز بیماری تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو، در ایران و در سایر کشورهایی که بیماری ‏به صورت بومی در آنها وجود دارد، درمی‌یابیم که بروز بیماری با مصرف گوشت و دیگر فراورده‌های خام دامی ‏که تحت نظر کارشناسان و بازرسان دامپزشکی در کشتارگاه‌های مجاز و مراکز بسته‌بندی دارای پروانه بهداشتی ‏بسته‌بندی شده‌اند، ارتباطی ندارد.‏
بزرگترین خطر متوجه تماس غیرمجاز با دام و کشتار غیرمجاز آنها می‌باشد. در هنگام بروز همه‌گیری ‏CCHF، ‏جای نگرانی از بابت مصرف آلایش خوراکی و گوشت قرمز کشتارشده در کشتارگاه‌های دامی مجاز، که مهر ‏دامپزشکی بر روی آنها زده شده و در فروشگاه‌های مجاز عرضه مواد پروتئینی به فروش می‌رسند، وجود ندارد.‏

خبرگزاری فارس – 94/4/3‏