نکات کاربردی در مدیریت پرورش خروس


نکات کاربردی در مدیریت پرورش خروس

مدیریت خروس و حفظ باروری آن در دوران تولید یکی از مهمترین دلمشغولی هایی است که بطور دائم توجه ‏ویژه مدیران واحد های مرغ مادر را بخود جلب میکند‎.‎
مدیریت خروس و حفظ باروری آن در دوران تولید یکی از مهمترین دلمشغولی هایی است که بطور دائم توجه ‏ویژه مدیران واحد های مرغ مادر را بخود جلب میکند‎.‎
متاسفانه برخورد نامناسب با این موضوع در پاره ای موارد منجر به از دست رفتن خروس های گله ، کاهش شدید ‏باروری تخم مرغ ها و ضرورت جایگزینی خروس های گله با خروس های جوان می گردد که جدای از ‏مخاطرات بهداشتی این عمل که معمولا گله ها را بی نصیب نمی گذارد ، برگشت نطفه داری گله به حد مطلوب ‏نیز انجام نمی پذیرد‎ .‎
دیوید باتلر کارشناس ارشد شرکت اویاژن ، بدون احتیاج به معرفی ، در ایران بیشتر با کار هایی که در فیلد مرغ ‏گوشتی انجام داده اند ، شناخته شده اند در حالی که از ت جربه بسیاری در مدیریت گله های مادر و بویژه مدیریت ‏خروس برخوردار هستند و کافی است در کنارشان قدمی در سالن بزنید تا به عمق اطلاعات شان پی ببرید‎ .‎
ایشان با نگاهی رفتار شناسانه نسبت به روابط داخل گله بین خروسها ، بین مرغ ها و نیز رفتار تشکیل کلونی ‏توسط خروسها و روابط داخل کلونی ، دیدی انتقادی به اسپایک چه بصورت داخلی و چه خارجی دارند و پیاپی ‏تاکید میکنند که کنترل وزن مرغ و خروس باید به خوبی انجام شود ولی این موضوع نبایستی به باروری خروس ‏ضربه بزند و اینکه باید خروس های گله را در شرایط مناسب نگه داشت تا احتیاجی به خروس جایگزین نباشد‏‎ .‎
کارگاه اموزشی مدیریت خروس در دوران تولید
این کارگاه آموزشی در تاریخ 12 اردیبهشت 92در محل مجتمع مرغ مادرخرمدره(شرکت پروتیین گسترسینا) ‏باحضور آقای دیوید باتلر ، کارشناسان محترم خدمات بعد از فروش شرکت مرغ اجداد زربال و همینطور ‏کارشناسان مجتمع بر گزار گردید.نکات کاربردی و با اهمیتی در این نشست مورد بحث قرار گرفت که چکیده آن ‏به شرح زیر می باشد‏‎.‎
‏1‏‎) ‎اولین و مهمترین اصل در مدیریت خروس انجام ارزیابی دقیق در سالن و زیر نظر داشتن رفتار حیوان است‏
‏2‏‎) ‎بهترین روش مدیریت خروس،مشاهده،لمس واتخاذتصمیمات به موقع با تغذیه مطلوب می باشد‏‎.‎
‏3‏‎) ‎ارزیابی خروس به صورت هفتگی انجام شده و نتیجه باید ثبت شود رنگ صورت وتاج وریش ،سینه تیغی ‏،وزن سنگین‎...‎
‏4‏‎) ‎ارزیابی ها برای هر سالن باید بصورت جداگانه ثبت و مورد بهره برداری قرار گیرد‎.‎
‏5‏‎) ‎طرز نگهداری خروس برای انجام ارزیابی‎:‎
‎ ‎عامل ارزیاب باید هر دو پای حیوان را در دست چپ خورد مهار کرده ، تقریبا همسطح شانه چپ خود نگه دارد ، ‏به نحوی که پشت خروس به سمت بدن وی قرار گیرد در این وضعیت با دست راست ارزیابی سینه انجام می شود‏‎.‎
‏6‏‎) ‎برای ارزیابی سینه ، کف دست راست روی سینه حیوان قرار داده می شود .شکل کف دست وضعیت سینه ‏حیوان رانشان خواهد داد(شکل‎ U ‎یا‎ V ‎بازوبسته‎)‎
‏7‏‎) ‎معاینه میزان تراکم سینه‎ :‎
حیوان را از همان حالت ارزیابی سینه ، باگذاردن دست راست بر روی سینه به سمت پهلوی راست پایین می ‏آوریم ، در این وضعیت تمام وزن سینه حیوان روی دست راست قرار خواهد گرفت . با دو انگشت شست و اشاره ‏دست راست نیمه چپ سینه حیوان مورد ارزیابی قرار میگیرد. در شکل نرمال باید سینه محکم باشد . در صورتی ‏که خروس تحلیل رفته باشد سینه شروع به نرم شدن میکند . در صورتی که عضله سینه زیر دست شل باشد و زیر ‏انگشت حرکت کند، وضعیت خیلی وخیم است. برعکس این موضوع در مورد مرغ ها است یعنی در ابتدای تولید ‏سینه حیوان محکم است و در ادامه کمی نرم می شود که عادی است‏‎.‎
‏8‏‎) ‎ارزیابی پشت خروس‏‎ :‎
در این ارزیابی حیوان به گونه ای از دو پا مهار می شود که سینه حیوان به سمت فرد عامل قرارگیرد . از پشت ‏گردن دست به سمت لگن حیوان حرکت داده می شود اگر دست در ناحیه کمر به مانع بخورد ، خروس مناسبی ‏نیست و تا 50 هفتگی باید حذف شود‏‎.‎
‏9‏‎) ‎ریزش پر های بال و اطراف مقعد خروس معیار مناسبی برای ارزیابی خوب و بد بودن حیوان نیست و باید ‏حتما ارزیابی با ملامسه همراه شود‏‎.‎
‏10‏‎)‎رنگ چهره : با پیشرفت بلوغ جنسی تاج و ریش حیوان رشد کرده و رنگ چهره شروع به قرمز شدن می ‏نماید که این تغییر رنگ از بیرون صورت شروع شده و به سمت اطراف چشم ها حرکت می کند و در آخر ‏بایدرنگ چهره،تاج وریش قرمز تیره و شفاف باشد .سرخی پررنگ اطراف چشم معیار مناسبی برای ارزشیابی ‏میزان باروری خروس می باشد‏‎.‎
‏11‏‎)‎ریختگی پر های بال و شانه شدن پر های پهلو خروس نشانه توجه زیاد مرغ ها به حیوان می باشد، هرچه ‏خروس بیشتر مورد توجه مرغها باشد، بایستی پاسخ وعکس العمل بیشتری ازخودنشان بدهد که لازمه آن تامین ‏بودن احتیاجات حیوان به انرژی و مواد مغذی است و بدین ترتیب مدیریت مناسب تغذیه خروس ها نقش حیاتی پیدا ‏میکند‎ .‎
‏12‏‎) ‎افت فعالیت خروس ها به علت کمبود انرژی و مواد مغذی مورد نیاز حیوان رخ می دهد و بیضه های حیوان ‏شروع به کوچک شدن می نماید
‏13‏‎) ‎پریدگی رنگ چهره نشانه شروع افت فعالیت خروس هاست و این پریدگی رنگ به سفید شدن چهره منتهی ‏می شود و ارتباط مستقیمی با روند کوچک شدن بیضه ها دارد‏‎.‎
‏14‏‎)‎کم رنگ شدن صورت خروس بصورت تدریجی اتفاق می افتد و متعاقب آن شل شدن عضله سینه رخ می دهد‏‎.‎
‏15‏‎) ‎درصورت تشخیص به موقع براساس ارزیابی مداوم، پس از تامین دان مورد نیاز، وضعیت رنگ چهره ‏بسرعت وطی یک هفته به حال عادی باز می گردد‏‎ .‎
‏16‏‎) ‎برگشت عضله سینه به وضعیت نرمال به آرامی وبا تاخیر صورت می گیرد‎.‎
‏17‏‎)‎درسنین 18تا24 هفتگی وبخصوص درزمان شروع تولید،بافت چربی زیرپوستی درمرغها بایستی ارزیابی ‏شود که ملموس باشدوگرنه ، مرغها در سنین 24 تا 30 هفتگی دچارلنگش و پر ریزی خواهند شد‏‎.‎
‏18‏‎)‎دان خروس دردوره تولید باید بطور مداوم افزایش یابد و از آنجایی که افزایش 1گرم دردان مصرفی محسوس ‏نبوده وهیچگونه تحریکی درفعالیت خروس ایجادنمی کند. بهتراست بجای افزایش 1گرم درهفته،3گرم دان هر ‏‏2هفته وبصورت روتین افزایش داده شود‏‎.‎
‏19‏‎)‎درارزیابی رنگ پریدگی چهره خروس ها وتحلیل وضعیت موحود برای تصحیح مدیریت تغذیه به 3 حالت ‏ذیل اقدام نمایید‎:‎
الف ) در مراحل آغازین تحلیل رفتن خروسها شارژ دانی به میزان2-4گرم بمدت یک هفته موثرخواهد بود . در ‏آخر هفته ارزیابی مجدد انجام میشود در صورتی که زود تشخیص داده شده باشد رنگ صورت به حال عادی بر ‏میگردد . اگر وضعیت به حال عادی برگشت 30% دان را پس میگیریم و در صورتی که روند رو به بهبود ‏مشاهده شد ولی به شرایط نرمال نرسید از دان حیوان کم نکرده با همان عدد سرانه دان ادامه میدهیم‎.‎
ب )در صورت شدید بودن عقب افتادگی وتحلیل رفتن خروسها بین 5 تا 7 گرم دان اضافه شده ومانند مورد قبل ‏عمل می شود‏‎.‎
پ)در مرحله شدید تر 8 تا 10 گرم اضافه شود و پس ازیک هفته ارزیابی مجدد انجام دهید‎ .‎
‏20‏‎) ‎افزایش وزن پرندگان در سن 18 تا 30 هفتگی رخ می دهد در این سنین باید کنترل مناسبی بر این روند انجام ‏شود ولی اگر وزن اضافه داشتند ( مثلا 150-200 گرم ) نباید وزن را به استاندارد باز گرداند و باید با همان ‏فاصله ادامه داد . در هر صورت خروس سنگین و بارور بهتر از خروس سبک و نابارور است‏‎.‎
‏21‏‎) ‎در هر بازدید باید با حواس مختلف تا جای ممکن اطلاعات جمع آوری و بطور روزانه برای هر سالن ‏جداگانه ثبت شود‎ .‎
‏22‏‎) ‎دادن و گرفتن دان به خروس جزو طبیعت مدیریت خروس است هر چه فعالیت خروس بیشتر باشد احتیاج به ‏دان بیشتر است‏‎ .‎
‏23‏‎) ‎خروس هایی که در دوران پرورش از رشد عقب می افتند در 24 هفتگی بالغ نمی شوند بلکه در 30 هفتگی ‏و هنگامی بالغ می شوند که دیگر مرغ ها آنها را نمی پذیرند. این خروسها خوش پر و بال میمانند وبا علایم ‏ولگردی وتحرک بالا بخصوص درساعات ظهروزمان استراحت مرغ وخروسها در سالن دیده می شوند . این ‏خروسها نه تنها هیچ نقشی در جفتگیری و باوری گله ندارند ،بلکه مزاحم جفت گیری دیگر خروس ها نیز میشوند ‏و به همین علت باید از گله حذف شوند‏‎.‎
‏24‏‎) ‎بهترین زمان بررسی وارزیابی میزان فعالیت خروس ها،صبح بعداز روشنایی و عصر قبل از خاموشی می ‏باشد. خروس ها ی فعال در این زمانها سر را بالا نگه داشته و در حالت جفت گیری هستند‏‎ .‎
‏25‏‎) ‎خروس فعال در اواسط روز بین مرغ ها استراحت میکند‎.‎
‏26‏‎) ‎زمان مصرف دان در خروس ها باید کنترل شود در صورتی که مصرف دان کمتر از یک ساعت باشد، باید ‏تجدید نظر شود‏‎.‎
‏27‏‎) ‎اسپایک(تزریق خروس جوان به گله) در گله های آمریکا انجام میشود و در بریتانیا متداول نیست. . زمان ‏اسپایک از روی ترابل شوتینگ تخم مرغها تعیین میشود‎.‎
‏28‏‎) ‎تولید در گله های مادر به سه مرحله تقسیم میشود مرحله اول از ابتدای تولید تا 34 هفتگی ، مرحله دوم از ‏‏34 تا 50 هفتگی ، مرحله سوم از 50 تا حذف گله.معمولا در قسمت انتهایی افت هچ دیده میشود و این مشکل ‏دراکثرنقاط دنیا وجود دارد. آنالیز باروری تخم مرغ ها نشان میدهد که چه زمانی باید اسپایک کرد ولی زمان ‏معمول آن حدود سنین 42 تا 46 هفتگی است‎.‎
‏29‏‎) ‎در اسپایک 30 درصد خروسها جابجا میشود و بعد از 5 هفته تفاوت هچ دیده خواهد شد‏‎.‎
‏30‏‎) ‎معیارمدیریت مطلوب خروس در گله حداقل 85 درصد جمعیت خروس ها می باشد. به عبارت دیگر هر گاه ‏‏10-15 % خروس ها از حالت نرمال فاصله گرفتند باید فکری به حال گله کرد‏‎.‎
‏31‏‎) ‎بعد از پیک ، وزن خروس چندان ملاک نیست و باید باروری گله مد نظر باشد ارزیابی وضعیت سینه باید ‏انجام شود خروس سنگین احتیاج به دان بیشتر دارد عضله سینه نباید تحلیل برود‏‎.‎
‏32‏‎) ‎روابط رفتاری و وابستگی بین مرغ و خروس بسیار محکم است.بنابراین ازهرگونه اعمال برنامه های برهم ‏زننده این روابط که موجب کاهش جفتگیری ونطفه داری ودرنهایت کاهش عملکردسرانه جوجه تولیدی و کاهش ‏سودآوری گله مرغ مادرمیشوداجتناب نمایید‎.‎
‏33‏‎) ‎ازمعایب اینترا اسپایک ( انتقال وتعویض خروس بین سالنهای یک فارم) به هم زدن روابط وعلاقه دسته ای ‏ازمرغها به یک خروس ومدت زمان لازم برای ایجاد روابط ورفتاروابستگی مجدد بین جمعیت دیگر واحتمال افت ‏هچ می باشد‏‎.‎