طغیان آفت کشاورزی و مسئولان در خواب غفلت‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
طغیان آفت کشاورزی و مسئولان در خواب غفلت‏

سرطان اگر امروز به محصول من ریشه دوانده، فردا اقتصاد کشور را نشانه خواهد رفت، اینها حرفهای کشاورز ‏خمیده قامت‌ با دستهای پینه‌بسته‌ای است که تنش خسته از آفت روزگار است‏‎.‎
سرطان اگر امروز به محصول من ریشه دوانده، فردا اقتصاد کشور را نشانه خواهد رفت، اینها حرفهای کشاورز ‏خمیده قامت‌ با دستهای پینه‌بسته‌ای است که تنش خسته از آفت روزگار است‏‎.‎
به گزارش خبرگزاری فارس، سالهاست کشاورزان صیفی‌کار اردبیل در منطقه مشگین شهر دیگر تمایلی به کشت ‏این محصول ندارند، زمان کاشت که می‌آید، نگرانند که آیا این سرطان گیاهی باز به سراغ محصولشان خواهد آمد ‏یا نه‏‎.‎
موقعی که این سرطان گیاهی در مزرعه آنها رشد می‌کند، تا 80 درصد خسارت وارد می‌کند و بسیاری از آنها ‏زمین خود را رها می‌کنند، زیرا دیگر ارزش جمع‌آوری، بسته‌بندی و فرستادن به بازار را ندارد. البته چند سالی ‏است که این شک و تردید هم به پایان رسیده و کشاورزان کاملا می‌دانند که این سرطان گیاهی به سراغشان خواهد ‏آمد، اما باز می‌کارند چون چاره‌ای جز این ندارند، کشاورزند، از کودکی این کار را کرده‌اند و شغل آباء و ‏اجدادیشان است، دل به کار دیگری نمی‌توانند بدهند. کشاورزی که حتی قادر به تامین هزینه بذر‌، کود و آب لازم ‏نیست، به یکباره تمام درآمد سالانه‌اش به تاراج آفت می‌رود، دیگر پولی نیست، بذر اصلاح شده بخرد، یا کودی که ‏سال به سال قیمتش اضافه می‌شود، را خریداری کند‏‎.‎
گزارش خبرنگار فارس از منطقه مشگین شهر استان اردبیل حاکی است، برخی از این کشاورزان زمین نزدیک ‏زندگی خود را به کشت‌های دیگر اختصاص داده و محصول صیفی را در کیلومترها آن طرف‌تر در پایاب سدها ‏کشت کرده‌اند، تا شاید از گزند این سرطان گیاهی در امان باشند‏‎.‎
طغیان آفت و مسئولان در خواب غفلت‏‎ ‎
خبرنگار فارس برای بررسی بیشتر به سراغ مسئولان خدمات کشاورزی مشگین شهر رفت، تا از نحوه مقابله با ‏آفت گل جالیز جویا شود، جالب بود که آنها از خسارتی که در منطقه خودشان این آفت به کشاورزان وارد می‌کرد، ‏اطلاعی نداشتند‏‎.‎
بنابراین ادامه سئوال درباره نحوه مبارزه و اقدامات انجام یافته هم بی‌فایده بود، زیرا کلا مسئولان این اداره از ‏وجود این آفت در منطقه مطلع نبودند‏‎.‎
خبرنگار فارس این بار به سراغ حسن خدنگی مسئول دفتر سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی رفت و منجر ‏به این شد که این مسئول به صورت تلفنی از سازمان کشاورزی استان اردبیل موضوع را جویا شود و جالب بود ‏که مسئولان استانی نیز از وجود چنین آفتی در منطقه که سالانه خسارتهای زیادی را به صیفی‌کاران منطقه وارد ‏می‌کند، اطلاعی نداشتند‏‎.‎
خبرنگار فارس از طریق همان تلفن مناطق آلوده را به مسئولان استان اردبیل اعلام کرد و قرار شد در تیر و ‏مرداد که زمان بروز این آفت است، از منطقه بازدید کنند‏‎.‎
گزارش اخیر خبرنگار فارس از منطقه مشگین شهر حاکی است که کشاورزان صیفی کار محصول خود را کشت ‏کرده‌اند و این آفت(علف هرز) بنا بر رسم چندین سال گذشته تا یکماه دیگر دوباره از دل خاک سر بیرون خواهد ‏کرد و کشاورزان بی‌صبرانه منتظر قدوم مبارک مسئولان هستند‏‎.‎
سرطان یا گل جالیز
سرطان که در بین کشاورزان رایج شده همان گل جالیز علف هرز انگلی با نام علمی‎ Orobanche ‎است. ریشه ‏خود را به ریشه گیاه وصل می‌کند و از مواد غذایی قبل از اینکه به گیاه اصلی برسد، استفاده می‌کند، گیاه اصلی ‏ضعیف شده و دیگر قادر به تولید محصول نمی‌شود‎.‎
خسارت تا 100 درصدی گل جالیز
ابراهیم مرادزاده کارشناس علفهای هرز در این مورد گفت: چرخه زندگی گل جالیز با بذر شروع می‌شود، بذر از ‏طریق تحریک مواد ترشح شده توسط ریشه گیاه میزبان در زیر خاک جوانه زده و پس از اتصال به ریشه گیاه ‏میزبان زندگی خود را ادامه می‌دهد و این همان آغاز خسارت به محصول است و موقعی که از دل خاک بیرون ‏می‌آید، خسارت خود را به محصول زده است. گل جالیز، انگل بسیاری از گیاهان زراعی و غیر زراعی است که ‏با استقرار روی ریشه گیاهان سالانه به طور متوسط 5 تا 100 درصد خسارت وارد می‌کند‎.‎
علف هرز انگلی گل جالیز بیشتر در مزارع صیفی به ویژه گوجه‌فرنگی، آفتابگردان، گلرنگ، بادمجان، توتون ‏،عدس، باقلا، نخود، کلزا و هویج رایج است‏‎.‎
این گیاه انگلی با توجه به اینکه 70 درصد دوره زندگی خود را زیر خاک می‌گذراند و بذرهای آن تا 13 سال ‏امکان زنده ماندن در خاک را دارد، کنترل گل جالیز را بسیار مشکل کرده است‏‎.‎
این انگل دارای بذرهای بسیار ریز بوده به طوری هر بوته گل جالیز حدود 250 هزار بذر تولید می‌کند، این بذرها ‏توسط باد و آب آبیاری به راحتی جا به جا می‌شوند، اغلب بذرهای گل جالیز دارای خواب اولیه هستند، حداکثر ‏فاصله بذر از ریشه میزبان برای تأثیر پذیری از مواد محرک جوانه‌زنی دو سانتیمتر و مدت زمان لازم برای ‏تأثیرپذیری گل جالیز از مواد محرک ریشه میزبان پس از آماده سازی زمین کشت بین 48ـ24 ساعت است‏‎.‎
کشاورز: درآمدم پایین و به یک چهارم رسیده است‏
امین‌علی حسنی صیفی‌کار با سابقه درباره خسارت گل جالیز گفت: سالهاست گوجه‌فرنگی می‌کارم، همیشه ‏محصول خوبی داشتم، اما نمی‌دانم، این سرطان از کجا پیدا شد، قدیم از این نوع آفت‌ها نبود، با آمدن سرطان هر ‏سال محصول ما کم ‌شد و سال به سال هم تعداد سرطان مزرعه بیشتر می‌شد، الان به جایی رسیده که یک چهارم ‏تولید قبل را دارم، درآمدم پایین آمده و کشاورزی دیگر صرف نمی‌کند‎.‎
وی گفت: سرطان از 19 سال پیش در مزرعه‌ام پیدا شد، اما سال به سال بیشتر شده و اکنون علاوه بر گوجه ‏فرنگی در محصولات دیگری مانند خیار، بادمجان و حتی یونجه که هیچ‌وقت احتمال آن نمی‌رفت پیدا شده و ‏محصول را خشک می‌کند‎.‎
مسئولان کشاورزی هیچ سمی را معرفی نکرده‌اند
حسنی افزود: تاکنون هیچ‌گونه سمی و یا روشی که بتوان آن‌را کنترل کرد، از سوی خدمات کشاورزی معرفی ‏نشده است‎.‎
این همه کارشناش و گیاهپزشک و مسئول چه کار می‌کنند
وکیل عمرانی کشاورز دیگری گفت: مگر می‌شود، این آفت چاره‌ای نداشته باشد، در حالی که این همه ‏پیشرفت‌های علمی را شاهد هستیم، اما یک آفت سالهاست، بلای کشاورزی ما شده است، پس این همه گیاهپزشک ‏و کارشناسان کشاورزی چه کار می‌کنند‎.‎
وی افزود: سال گذشته یک هکتار گوجه‌فرنگی و یک هکتار خیار کاشته بودم، جالب است که روی همه آنها شال ‏بنفشی از سرطان پوشیده شده بود، قبلا تا 50 تن در هکتار گوجه فرنگی برداشت می‌کردم، اما امسال همه آنها از ‏بین رفت‏‎.‎
این کشاورز گفت: اصلا تا به حال سابقه نداشت، این آفت بتواند محصول یونجه را از پای در آورد، اما الان به آن ‏هم خسارت جدی وارد می‌کند‎.‎
وی گفت: ما از زمان عید با انواع مشکلات تامین نهاده، تامین آب، بذر، محصول را رشد می‌دهیم، اما زمانی که ‏مزرعه پا می‌گیرد، سرطان همه آنها را از بین می‌برد‎.‎
عمرانی گفت: با این روندی که پیش می‌رود، آینده کشاورزی این منطقه و صیفی‌کاری سیر قهقرایی خواهد داشت‏‎.‎
این ادارات کشاورزی عریض و طویل برای چیست؟
شمس‌علی محمد‌نژاد که 50 سال کار کشاورزی به ویژه صیفی‌کاری دارد، گفت: چه گناهی داریم که کشاورزیم، ‏بعد از سالها که محصول ما به تاراج این علف هرز می‌رود و همه مسئولان هم می‌دانند، چرا هیچ کاری نمی‌کنند، ‏اصلا راه و روشی هم نشان نمی‌دهند، نمی‌دانم این ادارات کشاورزی عریض و طویل برای چیست؟ این همه ‏کارشناس و گیاهپزشک در کشور چه کار می کنند، اگر من کشاورز امروز تولیدم کم شده در اقتصاد کشور تاثیر ‏می‌گذارد، چرا مسولان به داد این کشاورزان نمی‌رسند‎.‎
وی گفت: کشاورز پول را از دل خاک بیرون می‌کشد و به کشور تزریق می‌کند، این کار ارزش دارد مثل ‏شغل‌های واسطه‌گری نیست که تنها پول را جابه‌جا می‌کنند و هیچ سودی به اقتصاد کشور ندارد‏‎.‎
محمد‌نژاد گفت: انواع راهها را تجربه کردیم ، اما کارساز نبوده، دادن کود ازته فراوان در زمان گلدهی، غرقاب ‏کردن زمین در فصل پاییز، قطع علف هرز و حتی رها کردن پرنده غاز خانگی به مزرعه گوجه فرنگی همه ‏راههایی است که رفتیم، اما نتیجه‌ای در برنداشته است‏‎.‎
محقق کشف کرد، اما مسئولی پیگیری نکرد‏
خبرنگار فارس سال گذشته در اردیبهشت که تقریبا زمان کاشت نشاء گوجه فرنگی است، با منصور منتظری ‏سرپرست تیم تحقیق طرح کنترل بیولوژیکی گل جالیز مصاحبه‌ای کرد تا اگر روشی برای مقابله با این آفت است ‏برای کشاورزان اطلاع رسانی کند. منتظری به خبرنگار فارس گفت: ماده‌ای برای کنترل این علف هرز ساخته ‏شده، اما نیاز به سرمایه‌گذاری و حمایت دولتی دارد‏‎.‎
وی گفت: ماده‌ای که برای کنترل این علف هرز انگل ساخته شده، ماده بیولوژیکی است که از بوته‌های گل جالیز ‏بیمار جدا شده و بعد از آزمایشات گوناگون، کنترل کنندگی این ماده اثبات شد و اکنون در مرحله انبوه‌سازی هستیم‎.‎
منتظری با اشاره به محدود بودن حمایت‌های مؤسسه تحقیقات، گیاه‌پزشکی، گفت: نیاز است این پروژه مهم که در ‏صورت انجام آن نیاز کشاورزانی که سالانه هزار تن از محصولات آنها به تاراج این آفت می‌رود، با همکاری ‏وزارت جهاد کشاورزی هرچه زودتر تکمیل شود‏‎.‎
رئیس موسسه گیاهپزشکی کشور که به عنوان آخرین مقام ارشد مبارزه با بیمار‌ی‌ها و آفت در کشور است، به ‏خبرنگار فارس گفت: موسسه گیاهپزشکی اخیرا قارچ بیولوژیک برای مبارزه با این آفت درست کرد، اما بخش ‏خصوصی باید این دانش فنی را به تولید انبوه برساند و سازمان حفظ نباتات هم باید معرفی کند‏‎.‎
وی گفت: این دانش به سازمان حفظ نباتات هم معرفی شده، اما تاکنون اقدام عملی در این مورد انجام نشده است‏‎.‎
به هر حال اگرچه محققان کشور سم مبارزه با این آفت را کشف کرده‌اند، اما بی‌توجهی برخی مسئولان در این ‏زمینه باعث شده است، هنوز مشکلات کشاورزان بعد از چندین سال به قوت خود باقی باشد‏‎.‎

خبرگزاری فارس – 92/4/7‏