در حال جستجو...خاک، بنیان تولید، امنیت غذایی و خودکفایی کشورها است
دسته بندی: اخبار کشاورزی
خاک به‌عنوان یکی از مهمترین عناصر تشکیل‌دهنده جهان هستی، بنیان و اساس تولید، امنیت غذایی و خودکفایی کشورها به‌شمار می‌آید.
خاک به‌عنوان یکی از مهمترین عناصر تشکیل‌دهنده جهان هستی، بنیان و اساس تولید، امنیت غذایی و خودکفایی کشورها به‌شمار می‌آید. چرا که در صورت نابودی آن و با فرض حذف از عناصر زیستی جوامع بشری، کشورها و حتی کره خاکی چیزی برای عرضه و یا معلولی برای ادامه حیات نخواهند داشت و این یعنی تمام صنعت‌ها و در گستره عمیق‌تر انسان‌ها به خاک بستگی دارند و مدیریت صحیح آن موجب خودکفایی کشورها خواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایانا، خاک نقش کلیدی را در بقای حیات ایفا می‌کند. به‌طوری‌که در غیاب آن بسیاری از صنایع به‌ویژه صنعت کشاورزی وجود نخواهد داشت و این امر اهمیت حفاظت از آن را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
متخصصان خاک آن را مانند سایر موجودات، زنده و دارای تکاپو می‌پندارند. چرا که به گفته دانشمندان و کارشناسان علوم خاک، تمامی خصوصیات موجودات زنده در آن دیده می‌شود.
خاک‌ها نیز از تنفس، سیر تکامل مراحل زندگی و غیره برخوردارند و توجه به این نکته که در یک گرم خاک میلیاردها موجود زنده ازجمله باکتری و... وجود دارد، نقش آن زا در سیر تکامل بشر به‌عنوان یک موجود زنده پررنگ‌تر می‌کند. اما در این میان با نگاهی بر روند فرسایش خاک‌ها می‌توان دریافت که این امر امروزه یکی از مهمترین چالش‌های کشورها به‌شمار می‌رود. زیرا در گرو حفاظت و بهره‌برداری صحیح از آن، بسیاری از صنعت‌ها رنگ می‌گیرند و پس از آن حرفی برای گفتن و یا خدمتی برای عرضه خواهند داشت.
روند فرسایش خاک در کشور از سیر صعودی چشم‌گیری برخوردار است و هم‌اکنون ایران مقام نخست فرسایش خاک جهان را دارا است و میانگین فرسایش خاک در کشور سه‌برابر کشورهای آسیایی است.
برای تشکیل هر یک سانتی‌متر از خاک، صرف زمانی حدود 300 سال نیاز است، اما گاهی در عرض چند روز یا چند ماه نتیجه سال‌ها زمان تشکیل آن را به یک‌باره نادیده می‌گیریم.
صرف نظر از شرایط محیطی و فرسایش‌های بادی و آبی که گاهاً دلایل انسان‌سازی در پشت آنها نهفته است و شاید به تخریب جنگل‌ها، معدن‌کاوی‌ها، چرای دام‌ها و... بازگردد. بسیاری از عوامل فرسایش خاک به‌صورت مستقیم به انسان بازمی‌گردد. میانگین فرسایش خاک در کشور سالانه 15 تن در هکتار است که با احتساب این مورد، سرانه خاک هر شهروند 0.2 هکتار است. در حالی که متوسط سرانه خاک برای هر فرد در جهان حدود 0.5 هکتار است.
عضو هیئت علمی تحقیقات خاک و آب کشور در گفتگو با خبرنگار ایانا با بیان اینکه اهمیت حفاظت از خاک از دیرباز مورد توجه بوده است، گفت: خاک به‌عنوان یکی از کلیدهای توسعه و راهبردی کشورها همواره یکی از دغدغه‌های جوامع بشری است. به‌طوری‌که حتی در آیات قرآن نیز با اشاره بر آفرینش انسان از خاک بر اهمیت آن تأکید شده است.
علیرضا فلاح افزود: خاک مانند سایر موجودات زنده دارای تنفس، سیر تکامل و... است و اگر حتی مساحتی از خاک و یا بخشی از پوشش گیاهی آن آتش زده شود، به‌دلیل اینکه توان و قابلیت خود را از دست می‌دهد و موجودات و عناصر زیستی مانند باکتری‌ها و... در آن از بین می‌روند، دیگر به‌عنوان یک موجود زنده به حساب نخواهد آمد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر میزان مواد آلی خاک‌های کشور جز در برخی استان‌های شمالی، بسیار ناچیز است و شاید به کمتر از نیم درصد برسد. صرف نظر از اینکه این مقدار روزبه‌روز نیز در حال کاهش و تقلیل است.
فلاح با اشاره به مدیریت میزان مواد آلی خاک‌ها با شیوه تناوب زراعی، کشت گیاهان به‌ویژه گیاهان علفی ادامه داد: بیشتر فرسایش‌ها در مناطق شمالی مانند استان‌های گیلان و مازندران به‌صورت آبی و عمده فرسایش‌های غرب کشور به‌صورت بادی است که می‌توان با مالچ‌پاشی و کاشت انواع گیاهان سازگار با شرایط هر منطقه آن را کاهش داد.
جلوگیری از فرسایش خاک‌های کشور با لایحه جامع خاک
دبیر انجمن علوم خاک کشور تأکید کرد: انجمن علوم خاک پیشنهاد شکل‌گیری قانونی برای حفاظت از خاک‌های کشور را تقدیم قوه مقننه کرد که بر این اساس، پیش‌نویسی نیز در این رابطه تدوین و در سال 88 لایحه جامع خاک به کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی راه یافت.
وی با اشاره به فرسایش سالانه 15 تن خاک در هر هکتار از اراضی کشور یادآور شد: وجود قانونی اختصاصی برای حمایت از خاک کشور یک الزام و به‌عنوان یک ضرورت به‌حساب می‌آید. به ویژه در شرایطی که ایران حرف اول را در فرسایش خاک در جهان می‌زند.
فلاح بررسی کارشناسانه لایحه جامع خاک را ضروری دانست و اظهار داشت: خاک بستر زیست انسان و سایر موجودات است که نقش قابل ملاحظه‌ای در بقای حیات، تأمین غذا و امنیت غذایی دارد که به همین دلیل باید تلاش بیشتری برای حفاظت از آن در کشور صورت گیرد.
پیشینه حفاظت از خاک در جهان و نامگذاری روز جهانی خاک
عضو هیئت علمی تحقیقات خاک و آب کشور با اشاره به علت نامگذاری روز جهانی خاک گفت: پنجم دسامبر مصادف با 15 آذرماه، روز تولد پادشاه تایلند به پاس زحمات و خدمات ارزنده وی در رابطه با خاک کشورش با عنوان روز جهانی خاک در تقویم‌های سراسر دنیا ثبت شد تا اهمیت خاک را به‌عنوان یکی از مهتمرین اجزاء طبیعت و ایفاکننده نقش اساسی در حیات انسان از نظر سهم مؤثر در اقتصاد جامعه، تأمین آب سالم، هوای پاک و حفظ محیط زیست به بشر گوشزد کند.
خاک، پالایش‌کننده آب‌های آلوده
وی در ادامه افزود: خاک قابلیت پالایش آب‌های آلوده را دارد که این ویژگی مهم می‌تواند بر اهمیت آن بیش از پیش بیفزاید.
فلاح تصریح کرد: اگر مقداری آب را داخل خاک بریزیم و آن را در عمقی به‌طور مثال 10 متری خاک برداشت کنیم، خواهیم دیدی بسیاری از آلودگی‌های آن از بین رفته است.
این متخصص خاک‌شناسی با تأکید بر زنده بودن خاک مانند سایر موجودات ادامه داد: باید به خاک مانند یک موجود زنده نگاه کرد. چرا که تمام خصوصیات بارز موجود زنده ازجمله تنفس، دارا بودن مراحل و سیر تکامل زندگی و... را دارا است که این ویژگی‌ها نیز عمدتاً به موجودات زنده‌ای که در آن وجود دارند، بازمی‌گردد.
وی تأکید کرد: در یک گرم از خاک، شاید بیش از میلیاردها موجود زنده زندگی کند که هرکدام صرف نظر از کوچک بودن خود، سهم بزرگی در بقاء و حاصلخیزی خاک دارند. بنابراین باید بیشتر به فکر حفاظت از خاک‌های کشور باشیم.
فلاح در پایان خاطرنشان کرد: متخصصان خاک معتقدند که اگر مساحتی از خاک آتش زده شود و یا حتی مقداری پوشش گیاهی بر روی آن به طریقه آتش‌سوزی نابود شود، این خاک دیگر یک موجود زنده نخواهد بود. چرا که قابلیت خود را به جهت از بین رفتن عناصر زیستی بر آن، از دست داده است. بنابراین نباید هیچ چیزی بر روی خاک‌ها سوزانده شود، با فرض اینکه هیچ تغییر و دگرگونی‌ای در خاک ایجاد نخواهد شد.
16 تالاب کشور در آستانه خشک شدن
در حال حاضر هشت تالاب کاستر، پریشان، ارژن، نیریز، مهارلو، طشک، بختگان و کم‌جان در استان فارس به‌طور کامل و هشت تالاب گاوخونی در اصفهان، آلماگل، آجی‌گل و آلاگل در گلستان و شادگان، هورالحمار، هورالعظیم و هورالهویزه در جنوب کشور بین 30 تا 90 درصد خشک شده‌اند که افزایش کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در چشمه‌های تولید ریزگرد به‌دلیل خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها ازجمله تهدیدات زمین در ایران است.
ایران رتبه دوم فرسایش جهان در 2010 و رتبه نخست 2011
پدر محیط زیست ایران در این باره می‌گوید: در سال 2010 کشور در رتبه دوم فرسایش خاک قرار داشت.
اسماعیل کهرم می‌افزاید: در سال 2011 به رتبه نخست در این زمینه رسیدیم که این موضوع نشان‌دهنده نبود برنامه‌ای مشخص برای رفع این معضل در کشور است.
خبرگزاری ایانا – 91/9/8
خاک به‌عنوان یکی از مهمترین عناصر تشکیل‌دهنده جهان هستی، بنیان و اساس تولید، امنیت غذایی و خودکفایی کشورها به‌شمار می‌آید. چرا که در صورت نابودی آن و با فرض حذف از عناصر زیستی جوامع بشری، کشورها و حتی کره خاکی چیزی برای عرضه و یا معلولی برای ادامه حیات نخواهند داشت و این یعنی تمام صنعت‌ها و در گستره عمیق‌تر انسان‌ها به خاک بستگی دارند و مدیریت صحیح آن موجب خودکفایی کشورها خواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایانا، خاک نقش کلیدی را در بقای حیات ایفا می‌کند. به‌طوری‌که در غیاب آن بسیاری از صنایع به‌ویژه صنعت کشاورزی وجود نخواهد داشت و این امر اهمیت حفاظت از آن را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
متخصصان خاک آن را مانند سایر موجودات، زنده و دارای تکاپو می‌پندارند. چرا که به گفته دانشمندان و کارشناسان علوم خاک، تمامی خصوصیات موجودات زنده در آن دیده می‌شود.
خاک‌ها نیز از تنفس، سیر تکامل مراحل زندگی و غیره برخوردارند و توجه به این نکته که در یک گرم خاک میلیاردها موجود زنده ازجمله باکتری و... وجود دارد، نقش آن زا در سیر تکامل بشر به‌عنوان یک موجود زنده پررنگ‌تر می‌کند. اما در این میان با نگاهی بر روند فرسایش خاک‌ها می‌توان دریافت که این امر امروزه یکی از مهمترین چالش‌های کشورها به‌شمار می‌رود. زیرا در گرو حفاظت و بهره‌برداری صحیح از آن، بسیاری از صنعت‌ها رنگ می‌گیرند و پس از آن حرفی برای گفتن و یا خدمتی برای عرضه خواهند داشت.
روند فرسایش خاک در کشور از سیر صعودی چشم‌گیری برخوردار است و هم‌اکنون ایران مقام نخست فرسایش خاک جهان را دارا است و میانگین فرسایش خاک در کشور سه‌برابر کشورهای آسیایی است.
برای تشکیل هر یک سانتی‌متر از خاک، صرف زمانی حدود 300 سال نیاز است، اما گاهی در عرض چند روز یا چند ماه نتیجه سال‌ها زمان تشکیل آن را به یک‌باره نادیده می‌گیریم.
صرف نظر از شرایط محیطی و فرسایش‌های بادی و آبی که گاهاً دلایل انسان‌سازی در پشت آنها نهفته است و شاید به تخریب جنگل‌ها، معدن‌کاوی‌ها، چرای دام‌ها و... بازگردد. بسیاری از عوامل فرسایش خاک به‌صورت مستقیم به انسان بازمی‌گردد. میانگین فرسایش خاک در کشور سالانه 15 تن در هکتار است که با احتساب این مورد، سرانه خاک هر شهروند 0.2 هکتار است. در حالی که متوسط سرانه خاک برای هر فرد در جهان حدود 0.5 هکتار است.
عضو هیئت علمی تحقیقات خاک و آب کشور در گفتگو با خبرنگار ایانا با بیان اینکه اهمیت حفاظت از خاک از دیرباز مورد توجه بوده است، گفت: خاک به‌عنوان یکی از کلیدهای توسعه و راهبردی کشورها همواره یکی از دغدغه‌های جوامع بشری است. به‌طوری‌که حتی در آیات قرآن نیز با اشاره بر آفرینش انسان از خاک بر اهمیت آن تأکید شده است.
علیرضا فلاح افزود: خاک مانند سایر موجودات زنده دارای تنفس، سیر تکامل و... است و اگر حتی مساحتی از خاک و یا بخشی از پوشش گیاهی آن آتش زده شود، به‌دلیل اینکه توان و قابلیت خود را از دست می‌دهد و موجودات و عناصر زیستی مانند باکتری‌ها و... در آن از بین می‌روند، دیگر به‌عنوان یک موجود زنده به حساب نخواهد آمد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر میزان مواد آلی خاک‌های کشور جز در برخی استان‌های شمالی، بسیار ناچیز است و شاید به کمتر از نیم درصد برسد. صرف نظر از اینکه این مقدار روزبه‌روز نیز در حال کاهش و تقلیل است.
فلاح با اشاره به مدیریت میزان مواد آلی خاک‌ها با شیوه تناوب زراعی، کشت گیاهان به‌ویژه گیاهان علفی ادامه داد: بیشتر فرسایش‌ها در مناطق شمالی مانند استان‌های گیلان و مازندران به‌صورت آبی و عمده فرسایش‌های غرب کشور به‌صورت بادی است که می‌توان با مالچ‌پاشی و کاشت انواع گیاهان سازگار با شرایط هر منطقه آن را کاهش داد.
جلوگیری از فرسایش خاک‌های کشور با لایحه جامع خاک
دبیر انجمن علوم خاک کشور تأکید کرد: انجمن علوم خاک پیشنهاد شکل‌گیری قانونی برای حفاظت از خاک‌های کشور را تقدیم قوه مقننه کرد که بر این اساس، پیش‌نویسی نیز در این رابطه تدوین و در سال 88 لایحه جامع خاک به کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی راه یافت.
وی با اشاره به فرسایش سالانه 15 تن خاک در هر هکتار از اراضی کشور یادآور شد: وجود قانونی اختصاصی برای حمایت از خاک کشور یک الزام و به‌عنوان یک ضرورت به‌حساب می‌آید. به ویژه در شرایطی که ایران حرف اول را در فرسایش خاک در جهان می‌زند.
فلاح بررسی کارشناسانه لایحه جامع خاک را ضروری دانست و اظهار داشت: خاک بستر زیست انسان و سایر موجودات است که نقش قابل ملاحظه‌ای در بقای حیات، تأمین غذا و امنیت غذایی دارد که به همین دلیل باید تلاش بیشتری برای حفاظت از آن در کشور صورت گیرد.
پیشینه حفاظت از خاک در جهان و نامگذاری روز جهانی خاک
عضو هیئت علمی تحقیقات خاک و آب کشور با اشاره به علت نامگذاری روز جهانی خاک گفت: پنجم دسامبر مصادف با 15 آذرماه، روز تولد پادشاه تایلند به پاس زحمات و خدمات ارزنده وی در رابطه با خاک کشورش با عنوان روز جهانی خاک در تقویم‌های سراسر دنیا ثبت شد تا اهمیت خاک را به‌عنوان یکی از مهتمرین اجزاء طبیعت و ایفاکننده نقش اساسی در حیات انسان از نظر سهم مؤثر در اقتصاد جامعه، تأمین آب سالم، هوای پاک و حفظ محیط زیست به بشر گوشزد کند.
خاک، پالایش‌کننده آب‌های آلوده
وی در ادامه افزود: خاک قابلیت پالایش آب‌های آلوده را دارد که این ویژگی مهم می‌تواند بر اهمیت آن بیش از پیش بیفزاید.
فلاح تصریح کرد: اگر مقداری آب را داخل خاک بریزیم و آن را در عمقی به‌طور مثال 10 متری خاک برداشت کنیم، خواهیم دیدی بسیاری از آلودگی‌های آن از بین رفته است.
این متخصص خاک‌شناسی با تأکید بر زنده بودن خاک مانند سایر موجودات ادامه داد: باید به خاک مانند یک موجود زنده نگاه کرد. چرا که تمام خصوصیات بارز موجود زنده ازجمله تنفس، دارا بودن مراحل و سیر تکامل زندگی و... را دارا است که این ویژگی‌ها نیز عمدتاً به موجودات زنده‌ای که در آن وجود دارند، بازمی‌گردد.
وی تأکید کرد: در یک گرم از خاک، شاید بیش از میلیاردها موجود زنده زندگی کند که هرکدام صرف نظر از کوچک بودن خود، سهم بزرگی در بقاء و حاصلخیزی خاک دارند. بنابراین باید بیشتر به فکر حفاظت از خاک‌های کشور باشیم.
فلاح در پایان خاطرنشان کرد: متخصصان خاک معتقدند که اگر مساحتی از خاک آتش زده شود و یا حتی مقداری پوشش گیاهی بر روی آن به طریقه آتش‌سوزی نابود شود، این خاک دیگر یک موجود زنده نخواهد بود. چرا که قابلیت خود را به جهت از بین رفتن عناصر زیستی بر آن، از دست داده است. بنابراین نباید هیچ چیزی بر روی خاک‌ها سوزانده شود، با فرض اینکه هیچ تغییر و دگرگونی‌ای در خاک ایجاد نخواهد شد.
16 تالاب کشور در آستانه خشک شدن
در حال حاضر هشت تالاب کاستر، پریشان، ارژن، نیریز، مهارلو، طشک، بختگان و کم‌جان در استان فارس به‌طور کامل و هشت تالاب گاوخونی در اصفهان، آلماگل، آجی‌گل و آلاگل در گلستان و شادگان، هورالحمار، هورالعظیم و هورالهویزه در جنوب کشور بین 30 تا 90 درصد خشک شده‌اند که افزایش کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در چشمه‌های تولید ریزگرد به‌دلیل خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها ازجمله تهدیدات زمین در ایران است.
ایران رتبه دوم فرسایش جهان در 2010 و رتبه نخست 2011
پدر محیط زیست ایران در این باره می‌گوید: در سال 2010 کشور در رتبه دوم فرسایش خاک قرار داشت.
اسماعیل کهرم می‌افزاید: در سال 2011 به رتبه نخست در این زمینه رسیدیم که این موضوع نشان‌دهنده نبود برنامه‌ای مشخص برای رفع این معضل در کشور است.
خبرگزاری ایانا – 91/9/8
توئیتر
فیس بوک
لینکدینمحصولات مرتبط
جدیدترین نوشته ها
