در حال
جستجو...
انواع افزودنی های خوراک طیور
چکیده: افزودههای خوراکی در صنعت طیور بهعنوان ابزارهای کلیدی برای بهبود رشد، افزایش بازدهی و حفظ سلامت گله مورد استفاده قرار میگیرند. این افزودنیها شامل آنزیمها، پروبیوتیکها و پریبیوتیکها، اسیدیفایرها، ضدعفونیکنندهها، مواد معدنی کیلاته، توکسینبایندرها، پلتبایندرها، آنتیاکسیدانها و کوسیدیواستاتها هستند که هرکدام نقشهای مشخصی در بهبود هضم، جذب، تقویت سیستم ایمنی و کاهش اثرات مایکوتوکسینها دارند. در این مقاله انواع افزودهها، مکانیزم اثر و نکات کاربردی برای انتخاب و استفاده صحیح توضیح داده شده است.
- آنزیمهای خوراکی
- پروبیوتیکها و پریبیوتیکها
- آنتیبیوتیکها و جایگزینها
- اسیدیفایرها (اسیدهای آلی)
- ضدعفونیکنندههای خوراک
- مواد معدنی کیلاته
- توکسینبایندرها و مایکوتوکسینها
- پلت بایندرها
- آنتیاکسیدانها
- کوسیدیواستاتها
- اثر مایکوتوکسینها بر دستگاه ایمنی و تولید
افزودنیهای خوراک طیور
آنزیمهای خوراکی
بسیاری از مواد اولیه خوراک دارای عوامل ضدتغذیهای مانند NSPها (کربوهیدراتهای غیرنشاستهای) و فیتات هستند که هضم و جذب را کاهش میدهند. آنزیمهای خوراکی قادرند این ترکیبات را تجزیه کنند و دسترسی به انرژی، پروتئین و فسفر را افزایش دهند. استفاده از آنزیمها به ویژه در شرایط محدودیت تامین ذرت و سویا امکانپذیر کردن جیرههای جایگزین و اقتصادیتر را فراهم میآورد.
استفاده از آنزیمها میتواند هزینه خوراک را کاهش داده و ضریب تبدیل را بهبود بخشد؛ انتخاب آنزیم مناسب باید بر پایه ترکیب خوراک و اهداف تولیدی انجام شود.
پروبیوتیکها و پریبیوتیکها
پریبیوتیکها بهعنوان غذا برای باکتریهای مفید عمل کرده و موجب تقویت عملکرد پروبیوتیکها میشوند. پروبیوتیکها با ایجاد رقابت میکروبی و نامساعدسازی محیط میتوانند جمعیت باکتریهای مضر را کاهش داده، سلامت مخاط روده را بهبود بخشیده و جذب مواد مغذی را افزایش دهند. این گروه از افزودنیها بهویژه پس از دورههای درمانی با آنتیبیوتیکها جهت بازسازی میکروفلور مفید توصیه میشوند.
مکانیزمهای اثر
پروبیوتیکها از طریق تقویت پرزهای روده، کاهش pH محیط گوارش و تولید متابولیتهای ضدباکتریایی موجب بهبود هضم و جلوگیری از نفوذ پاتوژنها میشوند. ترکیب کاربردی پروبیوتیک و پریبیوتیک میتواند اثربخشی را افزایش دهد.
آنتیبیوتیکها و جایگزینها
آنتیبیوتیکها در سطوح پایین میتوانند سبب تحریک رشد شوند، اما به دلیل خطر مقاومت آنتیبیوتیکی، باقیماندهها و محدودیتهای قانونی، جایگزینهایی همچون پروبیوتیکها، پریبیوتیکها، اسیدیفایرها و فایتوژنیکها بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند. در مواقع بیماریهای شدید، استفادهٔ درمانی از آنتیبیوتیکها تحت نظر دامپزشک ممکن است لازم باشد.
آنتیبیوتیکها باید تنها با تشخیص و نظارت دامپزشک مصرف شوند؛ پس از درمان، بازسازی میکروفلور مفید با پروبیوتیکها اهمیت دارد.
اسیدیفایرها (اسیدهای آلی)
اسیدیفایرها یا اسیدهای آلی، با کاهش pH دستگاه گوارش، رشد پاتوژنها را محدود کرده، بهبود پرزهای روده و افزایش هضم پروتئین و جذب مواد معدنی مانند کلسیم را به دنبال دارند. همچنین برخی اسیدیفایرها از رشد قارچهای کپکی و تولید مایکوتوکسینها جلوگیری میکنند و میتوانند بهعنوان جایگزینهای مؤثر برای آنتیبیوتیکهای محرک رشد عمل کنند.
ضدعفونیکنندههای خوراک
امنیت زیستی در زنجیره تأمین خوراک حیاتی است. خوراک آلوده میتواند منبع ورود ویروسها، باکتریها، قارچها و تکیاختهها به فارم باشد. افزودن ضدعفونیکنندههای خوراک که بر طیف وسیعی از عوامل میکروبی اثر دارند، یک لایه حفاظتی مؤثر در پروتکلهای پرورش بدون آنتیبیوتیک ایجاد میکند.
مواد معدنی کیلاته
مواد معدنی کممصرف مانند روی، مس، آهن، کروم و سلنیوم نقشهای کلیدی در عملکرد ایمنی، عصبی و رشد استخوان دارند. بهصورت یونی جذب محدودی دارند، اما کیلاته کردن این عناصر با اسیدهای آمینه یا پپتیدها جذب فعال را از طریق کانالهای ویژه افزایش میدهد و کارایی تغذیهای را بهبود میبخشد.
توکسینبایندرها و مایکوتوکسینها
تولید مایکوتوکسینها در خوراک، بهویژه ذرت و سویای مرطوب یا نگهداری نامناسب، میتواند سبب اختلالات تولیدی، تضعیف سیستم ایمنی، مشکلات کبدی و کلیوی و کاهش کیفیت محصولات باشد. توکسینبایندرها ابزارهای مهمی برای کاهش جذب مایکوتوکسینها و کاهش اثرات منفی آنها در گله هستند.
نمونههایی از مایکوتوکسینها
آفلاتوکسینها: سرطانزا، سرکوبکننده ایمنی و مضر برای تولیدمثل. تریکوتسنها: موجب کاهش اشتها و مشکلات گوارشی. زیرالنون: توکسین استروژنی که در شرایط رطوبتی رشد میکند. اوکراتوکسین: آسیب به کلیهها. فیومنسینها: آثار کبدی و عصبی؛ سطوح مجاز متفاوت برای انواع طیور تعریف شدهاند.
پلت بایندرها
پلتینگ خوراک با افزایش قابلیت هضم، بهبود ضریب تبدیل و کارایی خوراک همراه است؛ اما حفظ استحکام پلت پس از تولید اهمیت دارد. پلت بایندرها با تقویت ساختار فیزیکی پلت از ایجاد گرد و کاهش عملکرد سیستم جلوگیری میکنند. انتخاب نوع مناسب پلت بایندر باید بر اساس محتوای رطوبت، دما و ترکیب خوراک انجام شود.
آنتیاکسیدانها
چربیهای غیر اشباع و جیرههای پرانرژی در طیور نیاز به حفاظت در برابر اکسیداسیون دارند. تنشهای محیطی و مایکوتوکسینها تولید رادیکالهای آزاد را افزایش میدهند. استفاده از ویتامین E، ویتامین C و آنتیاکسیدانهای مصنوعی مانند BHT و BHA میتواند تنش اکسیداتیو را کاهش دهد و سلامت و عملکرد را بهبود دهد.
کوسیدیواستاتها
کوکسیدیوز بیماری شایع دستگاه گوارش طیور است که در صورت بروز شدید میتواند تلفات و افت تولید ایجاد کند. در شرایط پرخطر، کوسیدیواستاتها برای افزایش مقاومت گله مورد استفاده قرار میگیرند. انتخاب و مصرف صحیح این ترکیبات باید با توجه به سن، نوع پرورش و تاریخچه بیماری در گله صورت گیرد.
اثر مایکوتوکسینها بر دستگاه ایمنی و تولید
مایکوتوکسینها با تأثیر منفی بر کبد و سیستم ایمنی، مصرف خوراک را کاهش داده، جذب مواد مغذی را مختل کرده و ریسک بروز بیماریهای ثانویه را افزایش میدهند. این عوارض میتوانند منجر به کند شدن رشد، افزایش ضریب تبدیل و تلفات شوند. استفاده از ترکیبات گیاهی، دارویی و آنتیاکسیدانها میتواند در کاهش اثرات مایکوتوکسینها مؤثر باشد.
نظارت دورهای بر کیفیت خوراک و آزمایش مایکوتوکسینها در منابع خوراکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه برای حفظ سلامت گله و کاهش هزینههای درمانی و تولیدی است.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
