در حال
جستجو...
- پایش جهانی مایکوتوکسینها
- همافزایی DON و FUM
- پروفایل آلودگی و شش مایکوتوکسین اصلی
- اثر مایکوتوکسینها بر جوجهکشی و درصد هچ
- سندرم روده نشتکننده و بهداشت کارخانه
- تضعیف ایمنی و شکست برنامههای واکسیناسیون
- چگونه میتوان خطر مایکوتوکسینها را کاهش داد؟
پایش جهانی مایکوتوکسینها؛ تهدیدی جدی برای خوراک طیور
بررسیهای پایش جهانی نشان میدهد که آلودگی خوراک طیور به مایکوتوکسینها بسیار شایع است و در گزارشهای اخیر بیش از 90٪ نمونهها حاوی حداقل یک مایکوتوکسین بودهاند. این سطح شیوع بهمعنای وجود یک خطر سیستماتیک برای گلهها و کارخانههای جوجهکشی است که نیاز به برنامههای مستمر نظارت و مدیریت دارد. ثبت دقیق پروفایل آلودگی خوراک، گام نخست در طراحی راهکارهای مؤثر است.
همافزایی DON و FUM؛ ریسک بالای سندرم روده نشتکننده
آلودگی همزمان به دئوکسینیوالنول (DON) و فیومنیسینها (FUM) در خوراک طیور بسیار متداول است. این ترکیبها با تخریب اتصالات محکم بین سلولهای اپیتلیال روده، نفوذپذیری را افزایش میدهند و شرایطی که بهعنوان سندرم روده نشتکننده (Leaky Gut) شناخته میشود را ایجاد میکنند. نتیجهٔ این روند افزایش حساسیت به پاتوژنهای گوارشی، کاهش جذب مواد مغذی و تضعیف ایمنی سیستمیک است.
پروفایل آلودگی مایکوتوکسین در مناطق مختلف جهان
هر منطقه جغرافیایی پروفایل متفاوتی از انواع و سطوح مایکوتوکسینها دارد؛ بنابراین تحلیل منطقهای و فصولی آلودگی، برای انتخاب راهکارهای کنترلی بهینه ضروری است. بهعنوان مثال، برخی مناطق شیوع بالای DON و FUM دارند و در برخی دیگر زیرالنون (ZEN) یا آفلاتوکسین غالب است.
شش مایکوتوکسین اصلی با بیشترین آسیب به پرندگان
بر اساس دادههای پایش، شش مایکوتوکسین که بیشترین تأثیر منفی را بر طیور دارند عبارتند از:
- DON و FUM: بیشترین شیوع جهانی؛ مرتبط با مشکلات روده و سرکوب ایمنی.
- زیرالنون (ZEN): مؤثر بر باروری و تولید تخم در گلههای مادر.
- آفلاتوکسین (AFLA): اختلال عملکرد کبد و تضعیف ایمنی.
- توکسین T2 و اوکراتوکسین A (OTA): با وجود شیوع کمتر، در دوزهای پایین نیز آثار سمی قابل توجهی دارند.
چگونگی اثرگذاری مایکوتوکسینها بر جوجهکشی و درصد هچ موفق
مایکوتوکسینها از طریق چند مسیر موجب کاهش عملکرد تولید مثل، افت کیفیت تخم و کاهش درصد هچ میشوند. شناخت این مسیرها به مدیریت هدفمند و کاهش خسارت اقتصادی کمک میکند.
1- افت عملکرد تولیدمثلی
زیرالنون (ZEN) بهدلیل شباهت با هورمون استروژن میتواند دستگاه تولیدمثلی را دچار اختلال کند؛ از جمله تحریک بیشفعالیت تخمدانها، ایجاد اویداکتهای کیستیک و تغییرات فیزیولوژیک که منجر به کاهش نرخ باروری و افـت درصد هچ میشود.
2- آسیب به رشد جنین و کاهش زندهمانی جوجهها
اوکراتوکسین A (OTA) میتواند روند رشد جنین را مختل کرده و بقای جوجهها را کاهش دهد؛ همچنین ایمنی نسل بعدی را تضعیف میکند که در دوره بعدی تولید مشکلات بیشتری ایجاد خواهد کرد.
3- اختلال در تشکیل زرده و مرگومیر اولیه
کبد که نقش محوری در متابولیسم چربی و تشکیل زرده دارد، هدف رایج آسیبمایکوتوکسینهاست. اختلال عملکرد کبدی باعث تغییر در کیفیت زرده و افزایش مرگومیر اولیه جوجهها میشود.
سندرم روده نشتکننده و آلودگی در کارخانه جوجهکشی
ضعف اتصالات بین سلولی در روده ناشی از DON و FUM موجب افزایش نفوذ پاتوژنها مانند سالمونلا به بافتها و گردش خون میشود. همچنین اختلالات گوارشی میتواند باعث افزایش رطوبت مدفوع و آلودگی تخمها گردد که بهصورت مستقیم به کاهش بهداشت و افزایش تخمهای آلوده در کارخانه منجر میشود.
تضعیف ایمنی و شکست برنامههای واکسیناسیون طیور
بسیاری از مایکوتوکسینها مانند آفلاتوکسین، DON، FUM و OTA فعالیت سیستم ایمنی را سرکوب میکنند و باعث کاهش تولید آنتیبادی و ایمونوگلوبولینها میشوند. این موضوع میتواند منجر به کاهش تیتر واکسیناسیون علیه بیماریهایی مانند نیوکاسل و برونشیت شود و علیرغم اجرای صحیح پروتکلهای واکسیناسیون، اثربخشی محافظتی کاهش یابد.
چگونه میتوان خطر مایکوتوکسینها را در کارخانه جوجهکشی کاهش داد؟
اجرای یک سیستم مدیریت یکپارچه سهمرحلهای برای مقابله با مایکوتوکسینها از ضروریات است. این سیستم شامل شناسایی، انتخاب توکسینبایندر مناسب و تقویت عملکرد اندامهای هدف با ترکیبات فایتوژنیک میباشد.
مرحله اول: شناسایی مایکوتوکسینها
با استفاده از روشهای معتبر پایش، پروفایل آلودگی خوراک هر گله یا بخش را مشخص کنید تا اقدامات کنترلی متناسب قابل اجرا شوند. نمونهگیری صحیح و تحلیل چندگانهٔ مایکوتوکسینها اهمیت زیادی دارد.
مرحله دوم: انتخاب توکسینبایندر مناسب
پس از شناسایی مایکوتوکسینها، از روشهای ضدسم اختصاصی استفاده کنید. توجه داشته باشید که:
- جاذبهای معدنی مانند آلومینوسیلیکات تنها بر مایکوتوکسینهای قابل جذب مانند AFLA مؤثرند.
- مایکوتوکسینهایی مانند FUM، DON، ZEN، OTA و T2 معمولاً غیرقابل جذب بوده و نیازمند روشهای تغییر زیستی (Biotransformation) هستند.
- در فرآیند تغییر زیستی، بخش سمی مولکول با استفاده از آنزیمها یا ترکیبات زیستی شکسته و به متابولیتهای کمخطر تبدیل میشود.
مرحله سوم: استفاده از ترکیبات فایتوژنیک
ترکیبات فایتوژنیک (عصارههای گیاهی منتخب) میتوانند عملکرد کبد و روده را تقویت کرده و ظرفیت بدن برای مقابله با آثار مایکوتوکسینها را افزایش دهند؛ این اقدام به کاهش آسیبهای عملکردی و بهبود پاسخ ایمنی کمک میکند.
در نهایت، ترکیب برنامههای پایش منظم، انتخاب صحیح راهکارهای بیوترنسفورماسیون و تقویت حمایتی فیزیولوژیک میتواند به شکل قابلتوجهی ریسکهای مایکوتوکسینها را کاهش دهد و درصد هچ، کیفیت جوجهها و موفقیت اقتصادی کارخانه جوجهکشی را بهبود بخشد.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
