در حال
جستجو...
ریشه‌های کشاورزی | تاریخچه، انواع، اهلی‌سازی، تکنیک‌ها و حقایق
- خاستگاه‌ها و زمان‌بندی
- تغییرات اقلیمی و واکنش‌های فرهنگی
- مدیریت منابع و پیوستار
- اهلی‌سازی، بیمه و جمعیت
خاستگاه‌ها و زمان‌بندی
کشاورزی منشأی واحد و ساده‌ای ندارد. گونه‌های متنوعی از گیاهان و جانوران در زمان‌ها و مکان‌های مختلف به‌صورت مستقل اهلی شدند. قدیمی‌ترین نشانه‌های کشاورزی در پایان دورهٔ زیست‌کرهٔ آخرین عصر یخبندان پدیدار می‌شود؛ زمانی که دماها افزایش یافته و یخ‌ها عقب نشستند — یعنی تقریباً 11,700 سال پیش. این تغییرات سبب بالا آمدن سطح دریاها و بازآرایی زیست‌بوم‌ها شد که در مناطق معتدله اغلب پیامدهای چشمگیرتری نسبت به مناطق گرمسیری داشت.
تغییرات اقلیمی و واکنش‌های فرهنگی
اگرچه تغییرات اقلیمی زمینهٔ پیدایش کشاورزی را تسهیل کرد، اما این عامل به‌تنهایی تفسیر تغییرات فرهنگی متنوع، زمان ظهور جوامع کشاورزی در نواحی گوناگون یا پیامدهای محلی را توضیح نمی‌دهد. برای جدا کردن علل پیدایش کشاورزی، باستان‌شناسان جمعیت‌هایی را که کشاورزی فشرده یا کشتگرانی عمده را اتخاذ نکرده‌اند بررسی می‌کنند تا عوامل محلی و فرهنگی را بهتر شناسایی کنند.
برخی گروه‌ها، مانند بومیان استرالیا و بسیاری از جوامع بومی ناحیهٔ غربی آمریکای شمالی، نظام‌های پیچیده‌ای برای مدیریت گونه‌های گیاهی و جانوری توسعه دادند. این شیوه‌ها گاه شامل عملیات کشت محدود بودند و گاه بازتابِ شیوه‌های دیرپای نگهداری و تدبیر منابع پیش از انتقال‌های عمدهٔ کشاورزی بودند.
مدیریت منابع و پیوستار
مفهوم مدیریت گیاهی و جانوری در بسیاری از نظام‌های شکار-گردآوری رایج بود، اما وقتی فعالیت‌های انسانی جریان‌های تکاملی گونه‌ها را تغییر داد، پیامدهای جدیدی پدید آمد. انتخاب طبیعی و جهش سبب شکل‌گیری فنوتیپ‌هایی شد که وابستگی بیشتری به انسان داشتند. برخی فعالیت‌های مدیریتی — مانند مراقبت فشرده از درختان غیراهلی برای برداشت منظم — دقیقاً در میانهٔ دامنهٔ بین جمع‌آوری و کشاورزی قرار دارند؛ به همین دلیل پژوهشگران پیدایش کشاورزی را به‌عنوان مطالعهٔ یک پیوستار از راهبردهای معیشتی می‌بینند، نه یک دگرگونیِ دوگانه و قطعی.
اهلی‌سازی، بیمه و جمعیت
نکتهٔ مهم این است که کشاورزی اولیه در محیط‌های بسیار فقیر شکل نگرفت؛ اهلی‌سازی ظاهراً پاسخ ساده‌ای به کمبود غذا نبوده است. شواهد نشان می‌دهد که جمعیت‌ها معمولاً پس از استقرار تولید غذایی به‌طور چشمگیری رشد کردند، نه اینکه فشار جمعیتی پیش‌برندهٔ اصلی باشند. در مراحل نخست، گیاهان و جانوران اهلی‌شده ممکن بود نقش بیمه منابع را ایفا کنند — ابزارهایی که با فراهم‌سازی منابع قابل‌اعتماد در فصل‌های نامناسب، پشتیبانی برای ادامهٔ سبک‌های شکار-گردآوری فراهم می‌کردند.
برای نمونه، سگ‌ها احتمالاً در آغاز به‌عنوان همراهان شکار به‌کار گرفته شدند، در حالی که دامداری حیواناتی نظیر گوسفند، بز، گوزن شمالی یا گاو منابع مطمئن‌تری از نظر گوشت و شیر نسبت به شکار وحشی فراهم می‌کرد. بنابراین اهلی‌سازی اغلب به برنامه‌ریزی منابع کمک کرد و در نواحی‌ای که تغییرات فصلی چشمگیر همراه با منابع طبیعی فراوان وجود داشت، بازدهی پیش‌بینی‌پذیرتری ایجاد می‌نمود.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
