کود آلی چیست؟ معرفی انواع کود آلی

کود آلی چیست؟

به طور کلی این تعریف را به یاد داشته باشید، هرگونه موادی که برای حاصلخیزی بهتر خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ کود آلی می‌گویند. کودهای آلی معمولا از فضولات احشام بدست می‌آید، اما این موضوع باعث نمی‌شود که فکر کنید صرفا باید از مواد دفعی حیوانات این مواد را بدست آورد. به همین دلیل برخی منابع مانند مواد معدنی می‌توانند اثر مشابهی مانند کودهای حیوانی برای خاک داشته باشند.

موضوع دیگری که می‌تواند در این قسمت جالب توجه باشد، این است که کود را لزوما در زیر خاک نمی‌گذارند که توسط خاک جذب شود. از این رو بعضی مواقع لازم است که کود آلی را بر روی شاخ و برگ درختان پاشید تا از این طریق عامل و محرک رشدی برای گیاه و درخت باشد.

انواع کود آلی

انواع کودهای آلی را می‌توان بر اساس منبع اصلی تولیدشان به گروه‌های زیر تقسیم کرد. این کودها بر اساس میزان کیفیت و تأثیراتی که بر خاک دارند، متفاوت هستند.

کودهای دامی

یکی از معروف‌ترین کودهایی که هر انسانی معمولا با آن آشنایی دارد را می‌توان کود آلی دانست. به این دلیل که معمولا از طریق راحت و قابل دسترسی مانند دفعیات احشام اهلی بدست می‌آید. این جانوران معمولا نشخوار کننده غذا هستند، از این رو دستگاه گوارش آن‌ها بافت‌های گیاهی را تجزیه کرده و در نهایت به موادی تبدیل می‌کند که در آن کربن زیادی قرار گرفته است.

به همین دلیل حیواناتی مانند گاو، گوسفند، بز و اسب را می‌توان در دسته جانورانی گذاشت که مواد دفع شده از آن‌ها می‌تواند پس از فرآیند مورد نظر در دستگاه گوارش به صورت کود آلی برای گیاهان و درختان مصرف شود. اما توجه داشته باشید که کودهای بدست آمده از هر جاندار می‌تواند با دیگری تفاوت داشته باشد.

کودهایی که ازاسب و گوسفند بدست می‌آید را می‌توان از جمله غنی‌ترین کودها دانست که بیشترین مزیت را برای گیاهان دارد. اما کودهای گاوی هم برای گیاه و درخت بد نیست ولی تنها تفاوت آن در میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم آن است.

کودهای پرندگان

در دسته بعدی مواد آلی که برای حاصلخیزی خاک بسیار مناسب است، می‌توان به کودهای پرندگان نسبت داد. این مواد آلی بیشترین میزان ماده غذایی را در خود دارا هستند. اما در سمت مقابل ماده خشک آن‌ها بسیار کمتر از مواد آلی بدست آمده در احشام است. بیشترین استفاده‌ای که از کود بدست آمده توسط پرندگام می‌توان داشت، این است که از ماده غذایی آن برای حاصلخیزتر شدن آن استفاده نمود، اما غالبا نمی‌توان از مواد آلی پرندگان برای افزایش ماده و کربن آلی خاک انتظار داشت.

به صورت کلی مواد آلی که از پرندگان بدست می‌آید، بسیار بیشتر از کودهای دامی سبب کودسوزی بر روی گیاهان می‌شود. به همین جهت بهتر است که به میزان کمتری نسبت به کودهای دامی مورد استفاده قرار بگیرد.

ورمی کمپوست

کود ورمی کمپوست را می‌توان یکی از مواد آلی با ارزش از نوع آلی دانست که از کرم خاکی بدست می‌آید. به این صورت که گونه خاصی از کرم خاکی از یک سری بقایای گیاهی و یا کودهای دامی تغذیه کرده و در نهایت فضولاتی که از آن‌ها بدست می‌آید را می‌تواند به عنوان یک ماده آلی ارزشمند استفاده کرد. اورمی کمپوست برخلاف کودهای دامی که ممکن است به آلودگی‌های علف هرز، آفات و بیماری‌ها باشد، آلودگی ندارد و از نظر درصد مواد غذایی و ماده خشک نیز بسیار غنی‌تر از سایر موارد گفته شده تا به اینجای کار می‌باشد. از این رو ماده آلی ورمی کمپوست را می‌توان یکی از کودهای باارزش و قیمت بالا دانست.

کود سبز

کود سبز نوع دیگری از کودهای آلی است که گیاه مورد نظر در زمین کاشته شده و پس از این‌که به حد مشخصی از رشد رسید، از طریق شخم با خاک مخلوط می‌شود. کود سبز تأثیر زیادی در اصلاح خاک دارد، اما هیچ مواد غذایی به خاک اضافه نمی‌کند. کود سبز آنچه را که در طول رشد خود از خاک جذب و ذخیره کرده است، دوباره به خاک برمی‌گرداند. گیاهی که به عنوان کود سبز انتخاب می‌شود، می‌بایست فاقد اثر بازدارنده بر رشد محصول بعدی بوده و دوره‌ی رشد کوتاه و تراکم‌پذیری بالایی داشته باشد. به طور معمول گیاهان خانواده‌ی بقولات برای کود سبز بسیار مناسب هستند. کود سبز علاوه بر افزودن ماده‌ی آلی به خاک، برای جلوگیری از فرسایش خاک و رشد علف‌های هرز نیز بسیار مؤثر خواهد بود.

کودهایی با منشاء گیاهی

مدل دیگری از مواد آلی را می‌توان به کودهایی با منشاء گیاهی اختصاص داد. این کودها از بقایای باقی مانده از درخت‌ها مانند برگ‌ها و اندام‌های پوسیده شده گیاهی تشکیل می‌شود. روش بدست آمدن آن‌ها هم به این صورت است، به عنوان مثال برگ‌های ریخته شده در سطح باغ که از فصل پاییز و زمستان بدست آمده است را در چاله‌ای خاکی می‌ریزند. در نهایت با استفاده از یک نایلون آن را می‌پوشانند تا برای فصل بهار آماده گردد. در نهایت هم آن‌ها را از خاک بیرون کشیده و در پای گیاه و درختان می‌ریزند، این ماده آلی مواد غذایی بسیار اندکی را در خود جای داده است. به همین دلیل نقش تغذیه‌ای چندانی را ندارد.

کربن‌های آلی معدنی

کلمه معدنی که برای این دسته از کودها در نظر گرفته‌اند، به این دلیل است که این مواد در طی سالیان درازی در زیر خاک تشکیل شده‌اند. از این رو به شکل لایه‌های معدنی درآمده و استخراج می‌شوند. این مواد نسبت به مدل‌هایی که تا به اینجا ذکر شد، دارای مواد آلی مناسب‌تری برای خاک است.

عصاره جلبک دریایی

اخیرا در بازار کودها یک سری از موادی رواج یافته است که آن‌ها از جلبک‌های دریایی بدست می‌آیند. این مورد از کودهای آلی بسیار استفاده‌شان در میان باغداران و مزرعه داران رواج یافته است، اما علاوه بر داشتن مواد آلی از مواد شبه هورمونی بهره می‌برند. اگر برای درختان خود از این ماده استفاده کنید، باعث می‌شود که ریشه‌های آن تحریک شده و به افزایش ریشه منجر شود. همچنین پس از استفاده شاهد بهبود رنگ و کیفیت میوه‌ها خواهید بود.

سخن تکمیلی

اگر شما یک باغدار و مزرعه داری هستید که علاقه‌ای به بهبود کیفیت محصولات خود دارید، پیشنهاد می‌کنیم که اطلاعات خود را در زمینه انواع کود آلی بالا ببرید. در نتیجه می‌توانید در راستای بهبود کیفیت محصولات خود به صورت اصولی و درستی قدم بردارید که نتیجه آن بسیار چشم‌گیر خواهد بود.