انواع دانخوری مورد استفاده در سالنهای مرغداری

دانخوری مطلوب باید در جهت تامین مواد خوراکی مورد نیازپرنده ، چه از لحاظ کمی و چه کیفی، مناسب باشد . ایجاد سطح مطلوب رفاه و آسایش در پرنده، عدم ایجاد استرس ناشی از رقابت و سوء تغذیه، توزیع یکنواخت مواد خوراکی در کل گله را تامین نماید

---

مواد خوراکی و دان طیور بخش عمده ای از هزینه های تولید در صنعت مرغداری را شامل می شود. یکی از راه های کاهش هزینه های تولید، جلوگیری از اتلاف مواد خوراکی می باشد، به گونه ای که در عین ترغیب پرنده ها به مصرف بیشتر خوراک و افزایش سرعت رشد، از اتلاف خوراک نیز جلوگیری گردد.
یک دانخوری مناسب چه از نظر نوع دانخوری و چه از نظر میزان دسترسی پرنده به دان اهمیت زیادی دارد. دانخوری مطلوب باید در جهت تامین مواد خوراکی مورد نیازپرنده ، چه از لحاظ کمی و چه کیفی، مناسب باشد . ایجاد سطح مطلوب رفاه و آسایش در پرنده، عدم ایجاد استرس ناشی از رقابت و سوء تغذیه، توزیع یکنواخت مواد خوراکی در کل گله را تامین نماید .هم چنین باعث کاهش اتلاف مواد خوراکی ، عدم آسیب فیزیکی به پرنده و کاهش خطر آلودگی خوراک با قارچ و مدفوع پرنده گردد .
علاوه بر نوع دانخوری، فضای دانخوری اختصاص یافته به هر قطعه پرنده نیز بسیار اهمیت دارد .اگر فضای دانخوری کافی نباشد، سرعت رشد پرنده محدود می شود و یکنواختی گله نیز مناسب نخواهد بود. نحوه توزیع دان و نزدیکی دانخوری ها به پرندگان باید طوری طراحی شود که علاوه بر دسترسی راحت کمترین اتلاف را داشته باشد. با انتخاب درست یک دانخوری مناسب و استاندارد کردن فواصل قرار گیری دانخوری ها ، طیور می توانند به راحتی از دانخوری خوراک مورد نیاز خود را تأمین نمایند، که این تاثیربسیار بالایی بر روی نحوه رشد و جلوگیری از بروز بیماری های شایع پرندگان خواهد داشت .
انواع بشقاب دانخوری، برای رفع نیاز تغذیه دام و طیور در صنعت مرغداری است. به وسیله این محصول می توان راحت و سریع پرندگان را تغذیه کرد و مقدار دان مصرفی آنها را کنترل نمود . این محصول نه تنها خوراک طیور را مدیریت می کند، بلکه در کاهش هزینه ها نقشی اساسی دارد و با کنترل دان مصرفی پرندگان سرعت رشد آنها را بالاتر می برد.

انواع بشقاب دانخوری
اهمیت شناخت انواع این بشقاب ها برای مورد استفاده خاصی که در نظر گرفته می شود از اهمیت بالایی برخوردار است که باید توجه کافی به آن صورت گیرد. بشقاب های دانخوری به دو دسته اتوماتیک و دستی تقسیم بندی می شوند. هر یک از این دو دسته ویژگیهایی دارد که به ان می پردازیم .

دانخوری دستی :
در این مدل دانخوری پرکردن دان داخل دانخوری ها ، تمیز و ضدعفونی کردن دانخوری ، تعیین فاصله دانخوری ها از یکدیگر و ... به وسیله دست صورت می گیرد .

دانخوری دستی اولیه :
این دانخوری با کمترین امکانات اولیه همچون مقوا ، پلاستیک مسطح ، سینی پهن و ... درست می شود . کاربرد دانخوری اولیه بیشتر برای جوجه های زیر ده روز می باشد تا با ایجاد سر و صدا هنگام خوردن دان جوجه یا همان پیش دان ، جوجه های دیگر نیز به آن ها اضافه شوند . در استفاده از دانخوری اولیه یا همان سینی جوجه بهتر است توزیع دان جوجه ها به صورت روزانه و روزی یک بار انجام شود .

دانخوری ناودانی :
همانطور که از نام این دانخوری پیداست ، دانخوری ناودانی به شکل ناودان می باشد و جنس آهن این دان خوری از ورق سفید و یا آهن گالوانیزه است . طول دانخوری ناودانی بسته به تعداد پرنده ای که قرار است از این دانخوری استفاده کند و طول سالن متغییر است . معمولا برای جوجه ها در سنین پایین از دانخوری در عرض و ارتفاع 10*10 استفاده می شود و برای نیمچه ها از دانخوری در عرض و ارتفاع 20*20 استفاده میشود. باید توجه داشت که پایه دانخوری ناودانی قابلیت تنظیم ارتفاع داشته باشد تا بتوان با افزایش سن جوجه ها ارتفاع دانخوری ناودانی را تا حد نیاز بالا آورد . از دیگر موارد مهم در مورد دانخوری ناودانی امکان نصب میله مدور بر روی دانخوری می باشد تا از ورود و یا افتادن جوجه ها داخل دانخوری ناودانی جلوگیری شود . از دیگر موارد مهم درمورد دانخوری ناودانی امکان پر و خالی شدن و همچنین ضدعفونی کردن راحت دانخوری است که در ساخت و یا خرید دانخوری باید به آن توجه ویژه نمود .
دانخوری ناودانی در بین دانخوری های دستی از کیفیت و بازدهی پایین تری برخوردار است . زیرا رعایت موارد بهداشتی در آن ها سخت تر است ،اتلاف دان بیشتری دارند و فضای بیشتری را اشغال می کنند .

دانخوری بشکه ای ( دانخوری سطلی ) :
این نوع از دانخوری ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند که شامل یک استوانه به شکل سطل یا بشکه و یک سطح مقطع دایره ای به شکل بشقاب می باشد . قسمت استوانه ای شکل و یا همان سطل دانخوری بر روی بشقاب دانخوری قرار می گیرد و با تنظیم میله یا نازل آن ، دان به میزان لازم وارد بشقاب دانخوری می شود .
جنس دانخوری سطلی می تواند از آهن سفید ، آلومینیوم ، پلاستیک و ... باشد . این نوع دانخوری را میتوان از سقف آویزان نمود . ریخت و پاش دان در استفاده از دانخوری سیلویی به طرز چشمگیری کاهش می یابد . دانخوری شبکه دار ، دانخوری سطلی از نمونه های باکیفیت و پر طرفدار دانخوری بشکه ای می باشد .
دانخوری اتوماتیک :
این مدل از دانخوری ها به صورت تمام اتوماتیک تنظیم می شوند و پخش دان بین گله را به صورت خودکار انجام می دهند . استفاده از دانخوری اتوماتیک در سالن پرورش بزرگ بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، نمونه های معروف این دانخوری اتوماتیک شامل دانخوری ناودانی زنجیری ودانخوری حلزونی ( دانخوری بشقابی ) است .

دانخوری ناودانی زنجیری :
دانخوری اتوماتیک زنجیری دارای یک مخزن بزرگ بوده و قادر است خوراک طیور را به صورت اتوماتیک و در زمان لازم و یا زمان از قبل تعیین شده وارد ناودان دانخوری اتوماتیک نماید .
میزان ورود دان به داخل دانخوری ناودانی زنجیری با استفاده از پیچ های جداگانه قابل تنظیم و تغییر است . یکی از معایب دانخوری زنجیری عدم توزیع یکنواخت دان در طول سالن پرورش می باشد .به صورتی که یکواختی خوراک طیور در ابتدای دانخوری از کیفیت بالاتری نسبت به انتهای خط برخوردار است . از محاسن این نوع دانخوری امکان استفاده از دو طرف دانخوری برای پرنده است . به ازای هر جوجه 2.5 سانتی متر فضا در هر طرف از این دانخوری کفایت می کند .

دانخوری حلزونی ( دانخوری بشقابی ) :
در دانخوری اتوماتیک بشقابی از نوعی لوله خاص برای انتقال دان از مخزن دانخوری به بشقاب های دانخوری اتوماتیک استفاده می گردد . این نوع دانخوری اتوماتیک بیشتر برای پرورش طیور بر روی بستر کاربرد دارد . میزان استفاده از بشقاب های این دانخوری اتوماتیک در طول سالن به اندازه سالن و تعداد پرندگان بستگی دارد به طوری که برای یک سالن 12 متری معمولا از دو ردیف دانخوری حلزونی استفاده می گردد .همچنین معمولا به ازای هر 45 الی 80 جوجه یک دانخوری بشقابی 35 سانتی متری لازم است .
سیلو های دانخوری اتوماتیک بشقابی باید به گونه ای طراحی شوند که به دور از رطوبت و بیماری احتمالی باشند .
معمولا عمل شستشو و ضد عفونی کردن سیلو های دانخوری بشقابی را هر دو دوره یک بار انجام می دهند تا از رشد هرگونه کپک و بیماری قارچی و ... جلوگیری شود .

دانخوری زنجیری (دانخوری زنجیری اتوماتیک)

سیستم دانخوری زنجیری اولین سیستم دانخوری اتوماتیک مرغداری می باشد که به خاطر سهولت کار و امکان تولید آسان آن مورد استقبال مرغداران قرار گرفته است. دانخوری زنجیری توسط الکترو موتور و گیربکس در کل سالن مرغداری حرکت می کند و از مخزن ذخیره دان (هاپر) تغذیه شده و عمل توزیع دان را در کل سالن انجام می دهد.
جنس دانخوری زنجیری، معمولاْ از ورق های گالوانیزه ضد زنگ می باشد و ارتفاع نوار نقاله زنجیری توسط پایه ها تنظیم می شود که در فواصل مشخص با توجه به سن جوجه ها، دارای درجه بندی می باشند.

مزایای سیستم دانخوری زنجیری

- نسبت به روش تغذیه دستی بسیار آسانتر بوده و توزیع دان بهتری دارد.
- با توجه به درجه بندی پایه ها تنظیم ارتفاع یکنواختی دارد که پرندگان به راحتی به غذا دسترسی داشته باشند.
- تعمیر و نگهداری دانخوری زنجیری، آسان بوده و اکثر کارگران مرغداری می توانند معایب اولیه آن را برطرف کنند.
- دانخوری زنجیری با توجه به حرکت نقاله ای، به راحتی شستشو و ضدعفونی می شود و برای شستشو و ضد عفونی، نیازی به جمع آوری آن از داخل سالن نیست.

معایب سیستم دانخوری زنجیری

با توجه به محاسن ذکر شده برای سیستم دانخوری زنجیری، این سیستم معایبی نیز دارد .
-در تغذیه با سیستم دانخوری زنجیری، پرنده هایی که در ابتدای مسیر تغذیه قرار دارند معمولاْ از غذای با کیفیت تر و بیشتری برخوردارند و خوراک با کیفیت پایین به انتهای مسیر می رسد که این عامل باعث رشد نامتوازن جوجه ها می شود.
-دانخوری زنجیری با توجه به مکانیزم مکانیکی و زنجیری آن، دارای استهلاک بالا می باشد و هزینه تعمیرات و نگهداری آن از سیستم دانخوری بشقابی (اوگر) بیشتر است.
-با توجه به شکل ساختمانی و محدودیت ارتفاع دانخوری زنجیری، برای اوایل دوره رشد جوجه نمی توان از این روش استفاده کرد.

دانخوری اتوماتیک بشقابی (دانخوری اوگر)

دانخوری بشقابی اوگر جدیدترین سیستم دانخوری مرغداری می باشد. که از ان جهت دانخوری مرغ ، دانخوری بلدرچین و دانخوری بوقلمون نیز استفاده می شود. طراحی سیستم این دانخوری اتوماتیک بر اساس توزیع یکنواخت دان با توجه به سن پرنده و کنترل دقیق مقدار مصرف خوراک می باشد. نحوه کار دانخوری بشقابی اتوماتیک به گونه ایست که دان از طریق لوله و مارپیچ داخل آن بطور یکنواخت در تمامی سالن توزیع شده و داخل بشقاب ها می ریزد.
هر خط دانخوری بشقابی مرغداری، توان خود را از یک موتور و گیربکس یک اسب بخار دریافت می کند. خوراک از طریق هاپر در ورودی لوله تغذیه دانخوری بشقابی قرار می گیرد، فنر مارپیچ داخل لوله از طریق شفت موتور و گیربکس دوران کرده و باعث حرکت به جلو دانه ها می شود. در فواصل معین، بشقاب دانخوری نصب شده و از سوراخ ایجاد شده در لوله، دان به قسمت قیفی بشقاب می ریزد تا پر شود .با پر شدن هر بشقاب دان به بشقاب بعدی منتقل می شود تا انتهای خط تا همه بشقاب ها پر شوند. با رسیدن دان به بشقاب آخری سیستم بطور خودکار قطع می شود. و از هدر رفت خوراک جلوگیری می شود. با اتمام دان داخل بشقاب ها مجدد سیستم شروغ به کار می کند. خطوط دانخوری بشقابی مرغداری توسط سیم بکسل از سقف آویزان می شود و ارتفاع قرار گیری بشقاب ها به تناسب سن جوجه ها توسط وینچ برقی تنظیم می گردد.

ویژگی های سیستم دانخوری بشقابی اتوماتیک (دانخوری بشقابی اوگر)

- توزیع یکنواخت دان در کل سالن که باعث یکنواختی رشد پرنده ها می شود.
- قابلیت تنظیم تغذیه بشقاب ها در 6 حالت به نسبت میزان مصرف پرنده.
- قابلیت تنظیم ارتفاع دانخوری بشقابی، توسط وینچ برقی با توجه به سن پرنده
- کنترل دقیق میزان مصرف دان.
- عدم اتلاف خوراک
- قابلیت استفاده از چند روزگی جوجه ها تا پایان دوره رشد.
- قطع کن مجزا برای هر بشقاب که باپر شدن بشقاب ها تغذیه آنها قطع می شود و باعث جلوگیری از تلفات دان می گردد.
- تعمیرات و نگهداری آسان و تعویض سریع قطعات معیوب
- امکان دسترسی به دان توسط پرنده در تمامی جهات
- دارای کنترل دان در انتهای خط
- عدم آلودگی بشقاب ها توسط پرنده