معرفی سموم کلره و سموم فسفره

دسته بندی: سموم و آفات

سموم کلره بر روی طیف وسیع آفات موثرند و دوام زیادی دارند و در چربی بدن پستانداران تجمع می یابند.

الف) سموم فسفره آلی
یک گروه بزرگ از مواد شیمیایی و حشره کش ها هستند که برای پستانداران شدیداً سمی هستند. ولی آن ها معمولاً کم دوامند و خطر کمتری از سموم کلره برای محیط زیست دارند.
سموم آلی فسفره دارای چندین نام عمومی بوده که تعدادی از آن ها صحیح می با شند، از قبیل: فسفات های آلی ، مشتقات گاز عصبی ، فسفات ها ، حشره کش های فسفاته و اترهای فسفر . این سموم از اسید فسفریک مشتق شده اند. به غیر از ترکیباتی از این گروه که برای مصرف در منازل توصیه شده اند و مصرف آن ها کاملاً بی خطر می باشد ولی اکثریت آن ها برای مهره داران، معمولاً جزء سمی ترین حشره کش ها محسوب می شوند.
سموم آلی فسفره دارای 2 شکل متمایز از یکدیگرند:
شکل اول معمولاً برای مهره داران خیلی سمی تر از سموم آلی کلره می باشد.
ولی دوم که با دوام بوده و ناپایدار است به سرعت و به راحتی تجزیه می شوند.
ترکیبات شکل دوم، در کشاورزی جانشین سموم آلی کلره که با دوام هستند، شده اند.
از مزیت سموم فسفره آلی، تجزیه ی سریع آن ها می باشد و برای اطمینان از کشتن موثر آفات زمان کاربرد این سموم و آستانه سمپاشی با توجه به جمعیت آفت مهم است.
تعدادی از سموم فسفره تماسی و گوارشی و عده ای هم وارد شیره ی گیاهی می شوند . از این سموم می توان به دیازنیون، فنیتروتیون، دی کلرووس و مالاتیون اشاره کرد.
ب) سموم کلره
این سموم بر روی طیف وسیع آفات موثرند و دوام زیادی دارند و در چربی بدن پستانداران تجمع می یابند. سموم د.د.ت، آلدرین، دی آلدرین و آندوسلفان و... جرو این دسته هستند. این گروه از سموم موجب آلودگی بلند مدت در محیط می شوند و در بدن حیوانات و انسان تدریجاً تجمع می کنند. اگر سموم کلره آلی موجود در چربی بدن به حد بالایی برسد، هنگامی که در دوره های کمبود غذا چربی ها شکسته می شوند مواد شیمیایی به حد کافی به درون خون رهاسازی می شود که می تواند سبب مسمومیت و حتی مرگ انسان یا موجودات دیگر گردد. به همین دلیل حشره کش های کلره آلی در بسیاری کشورهای توسعه یافته ممنوع شده اند، اگر چه آن ها هنوز تولید شده و به کشورهای در حال توسعه فروخته می شوند. استفاده از این سموم در مدیریت آفات کاملاً نامناسب می باشد و خطرات وسیعی در محیط زیست به دلیل وسیع الطیف بودن و دوام زیاد ایجاد می کنند. آخرین بازمانده این سموم خطرناک که متأسفانه در ایران بسیار مصرف می شود، آندوسلفان است که باید از مصرف آن اکیداً اجتناب کرد.