اعمال سیاست های نادرست، علت ناکارآمدی برنجکاری در شمال‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
اعمال سیاست های نادرست، علت ناکارآمدی برنجکاری در شمال‏

جمعی از کارشناسان حوزه کشت برنج معتقدند که سیاست های نادرست در حمایت از برنجکاری، تولید این ‏محصول راهبردی را در استان های مازندران و گیلان نه تنها اقتصادی نکرده، بلکه موجب تغییر کاربری و ‏الگوی کشت نیز شده است.‏
جمعی از کارشناسان حوزه کشت برنج معتقدند که سیاست های نادرست در حمایت از برنجکاری، تولید این ‏محصول راهبردی را در استان های مازندران و گیلان نه تنها اقتصادی نکرده، بلکه موجب تغییر کاربری و ‏الگوی کشت نیز شده است.‏
محققان و کارشناسان برنج در شانزدهمین همایش ملی برنج در سالری افزودند: شالیکاری در دو دهه پیش فقط ‏معیشتی بوده است اما امروز اگر کشاورزی اقتصادی نباشد، زمین ها با تغییر کاربری به ویلا تبدیل شده و یا ‏الگوی کشت عوض می شود.‏
آنان با بیان این که رویکرد و حمایت های گذشته نادرست و در جهت اقتصادی کردن فعالیت برنجکاری نبوده ‏است، بیان داشتند: در یک دهه اخیر طرح خودکفایی و خوداتکایی برنج در حد شعار انجام شده است و با الفاظی ‏چون خودکفایی، خوداتکایی و سندهای راهبردی نمی توان به امنیت غذایی برنج رسید.‏
آنان تاکید کردند: به رغم این که هزینه هایی زیادی برای تحقیقات ارقام مختلف برنج و نیروی انسانی در بازه ‏زمانی طولانی مدت صورت گرفت اما ارقام های تولید شده کاربردی نشده است.‏
قربانعلی نعمت زاده رییس پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان و عضو انجمن برنج ایران با ‏ارایه مقاله ای با عنوان تحلیلی بر سیاست های تولید برنج در گذشته و تاثیر آن در آینده گفت: سند خودکفایی، سند ‏راهبردی و طرح خودکفایی برنج عناوینی است که در گذشته از سوی هر یک از دولت های مختلف مطرح شد و ‏برای هر یک از این سندها هزینه های زیادی صورت گرفت.‏
وی با بیان این که هر یک از این طرح های کشاورزی برنج در دولت های مختلف به عنوان یک برگه برنده ‏تبلیغاتی در بین کشاورزان استان های شمالی محسوب می شد، ادامه داد: منابع مالی، نیروی انسانی و زمان زیادی ‏برای تحقیقات برنج هیبرید به نام های «بهار1» و «دیلم» شد، اما پرسش این است که آیا امروز از این ارقام در ‏هکتاری از اراضی شالیزاری کشت می شود.‏
نعمت زاده با اشاره به این که از سال 1387 تا 1392 سیر نزولی کشت ارقام پرمحصول به سمت ارقام محلی کم ‏محصول شروع شده است، اظهار داشت: امروز کمتر از 40 درصد اراضی شالیزاری کشور زیر کشت ارقام پر ‏محصول می رود.‏
وی ادامه داد: هنوز بین مسوولان وزارتخانه های جهادکشاورزی و صنعت، معدن، تجارت بر سر تعیین سرانه ‏مصرف برنج بین 30 تا 40 کیلوگرم اختلاف نظر وجود دارد.‏
وی به مشکلات بازرگانی برنج اشاره کرد و بیان داشت: در حالی که تولید برنج برای شالیکاران مقرون به صرفه ‏نیست، شاهد اعطای جوایز جایزه بزرگی همچون خودروی گران قیمت برای خرید برنج خارجی از سوی برخی ‏شرکت ها هستیم.‏
عضو انجمن برنج ایران به واردات بی رویه برنج اشاره کرد و بیان داشت: برنج، سکه و یا کالایی نیست که ‏بتوان از طریق قاچاق در ساک و یا از طریق جیب کت ها وارد کرد بلکه از کشتی هایی که باید در بنادر پهلو ‏بگیرند، وارد می شود.‏
نعمت زاده ادامه داد: با این حساب در واردات این محصول دست های پنهانی وجود دارد که ناشی از نبود نظارت ‏کافی در این حوزه است.‏
وی به مقوله خرید تضمینی برنج نیز اشاره کرد و بیان داشت: نرخ خرید تضمینی در سال های گذشته به نسبت ‏نرخ تورم افزایش نیافته و در واقع هر ساله با تعیین غیر کارشناسی نرخ خرید تضمینی، مقدار تولید برنج کم شده ‏و پیامدهایی چون تغییر کاربری اراضی و الگوی کشت در اراضی شالیزاری استان های شمالی را به بار آورده ‏است.‏
وی با اشاره به این که کشاورزی برنجکاری همچنان سنتی و غیر مکانیزه است، ادامه داد: فرایند کشت، داشت و ‏برداشت برنج نیز غیرمهندسی است و بیش از 15 تا 25 درصد برنج در روند تولید به هدر می رود.‏
وی با تاکید بر این که حدود 35 درصد بیکاران استان مازندران را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می دهند، ‏خاطر نشان کرد: هنوز جامعه کشاورزی مازندران کم سواد هستند و فعالیت های برنجکاری فنی و مهندسی انجام ‏نمی شود و این نشانه ضعف ترویج و آموزش کشاورزی است.‏
نعمت زاده بر لزوم تدوین برنامه و سند راهبردی تولید پایدار برنج در استان های مازندران و گیلان تاکید کرد و ‏گفت: این دو استان ظرفیت تولید 75 درصد برنج مورد نیاز کشور را دارند.‏
عضو انجمن برنج ایران با اشاره به این که این طرح ها و همایش ها منجر به خودکفایی یا خوداتکایی برنج ‏نخواهد شد، اظهار داشت: باید مقالات علمی را از پشت میزها در شالیزارها کاربردی کرد.‏
دلاور حیدر پور رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز با ذکر این نکته که سطح زیر کشت برنج به دلیل ‏وابستگی به آب روند کاهشی دارد، گفت: طرح تسطیح و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری همچنان به کندی پیش ‏می رود.‏
وی با اشاره به این نکته که در دو دهه گذشته چهار هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان به صورت ‏غیرمجاز تغییر کاربری یافته است، افزود: برای متخلفان تغییر کاربری زمین های کشاورزی استان حدود 25 ‏هزار فقره پرونده تشکیل شده که رسیدگی به آنها با تاخیر مواجه شده است.‏
وی با یادآوری این که این پرونده های تخلف مربوط به سال های 1374 تاکنون است، افزود: در صورتی که ‏قانون حفظ کاربری زمین های کشاورزی مصوب سال 74 به نحو صحیح اجرا می شد، امروز شاهد تغییر ‏کاربری گستره اراضی کشاورزی در مازندران نبودیم.‏
رییس سازمان جهادکشاورزی مازندران ادامه داد: تغییر کاربری هر هکتار شالیزار به این معنی است که امکان ‏تولید برنج برای دستکم 80 نفر از دست می رود.‏
حیدرپور گفت: با روی کار آمدن دولت یازدهم و تاکید رهبر معظم انقلاب بر پیشگیری و برخورد جدی با متخلفان ‏تغییر کاربری زمین های کشاورزی، فضای مطلوبی در میان مسوولان ایجاد و روند تغییر کاربری زمین های ‏کشاورزی در استان کند شده است.‏
حسین نیاز آذری عضو کمیسیون آب، کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز بر لزوم پرداخت ‏ارزان ترین تسهیلات به حوزه کشاورزی تاکید کرد و گفت: با توجه به اهمیت عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی و ‏تامین امنیت غذایی، ارزان ترین تسهیلات باید به حوزه کشاورزی پرداخت شود.‏
وی با بیان این که یکهزار و 500 میلیارد تومان اعتبار برای کمک های فنی و مکانیزاسیون کشاورزی به وزارت ‏جهاد کشاوری در سال جاری تخصیص داده شد، گفت: تجهیز و نوسازی اراضی، مکانیزاسیون و برق دار کردن ‏چاه های کشاورزی با هدف کاهش هزینه تولید و ایجاد رغبت در فرزندان کشاورزان برای ادامه فعالیت در این ‏عرصه صورت گرفته است.‏
وی با اشاره به این که واردات بی رویه برنج از سال های گذشته موجب ضربه زدن به تولید برنج داخلی شده ‏است، افزود: این که 2 میلیون تن برنج وارد کشور شود، نشانه بی توجهی به تولیدات داخلی است.‏
نماینده مردم بابل در مجلس شورای اسلامی از تصویب طرح دریافت عوارض از محل واردات برنج برای توسعه ‏کشاورزی در کمیسیون کشاورزی مجلس خبر داد و گفت: این طرح به زودی در صحن مجلس مطرح خواهد شد.‏
وی افزود: دریافت صد تا 150 تومان عوارض به ازای هر کیلو گرم واردات برنج می تواند برای توسعه ‏زیرساخت های برنج کاری در استان های شمالی هزینه شود.‏
نیازآذری به تولید 75 درصد برنج کشور در استان های مازندران و گیلان اشاره کرد و گفت: مجلس شورای ‏اسلامی در بودجه سال 94 توجه ویژه ای به تولید این محصول استراتژیک در این دو استان کرده است.‏
شانزدهمین همایش ملی برنج با شعار بازنگری بر فرهنگ تولید و مصرف برنج روز دوشنبه در دانشگاه علوم ‏کشاورزی و منابع طبیعی ساری آغاز بکار کرد.‏
آب و چالش های فراروی کشت برنج، خوداتکایی برنج با تاکید بر اقتصاد مقاومتی، شالیزار، پایداری تولید و ‏اقتصاد، تولید و بازرگانی برنج از محورهای این همایش دو روزه است.‏
مازندران با 230 هزار هکتار سطح زیر کشت سالانه بیش از 900 هزار تن برنج تولید می کند.‏

خبرگزاری ایرنا – 93/11/27‏