تولید و نگهداری نشاء درخزانه هوای آزاد

خزانه‌ هوای آزاد عبارت از کرت یا باغچه‌های به اندازه‌‌های مختلف است که ابتدا بذر در آن به صورت پرپشت و نزدیک به هم کاشته شده، پس از رشد ، نشاءهای تولیدی به محل کاشت انتقال می‌یابند.

---

خزانه‌ هوای آزاد عبارت از کرت یا باغچه‌های به اندازه‌‌های مختلف است که ابتدا بذر در آن به صورت پرپشت و نزدیک به هم کاشته شده، پس از رشد ، نشاءهای تولیدی به محل کاشت انتقال می‌یابند. در خزانه می‌توان درختان را نیز برای تولید پایه کشت نمود و نهال‌های حاصل را، خواه پیش یا پس از پیوند زدن، به باغ یا محل دایم کاشت منتقل کرد. از این نوع خزانه، در ایران، به صورت قلمستان در کناره رودخانه‌ها نیز استفاده شده، در آن قلمه‌های درختانی مانند سپیدار یا بید را ریشه‌دار می‌نمایند
شاسی سرد
شاسی سرد ساده‌ترین و ارزان‌ترین ساختار نگهداری گیاهان حساس به سرماست که در آن، به جز از انرژی خورشیدی، از منبع گرمایی دیگری استفاده نمی‌شود. ساده‌ترین شاسی سرد عبارت از جعبه چهارگوشی است که ارتفاع آن حدود 50 سانتی‌‌متر و بدون ته بوده و روی آن با شیشه یا پلاستیک پوشیده می‌شود. نوع دائمی‌تر این شاسی را می‌توان با حفر نهری به عرض 80 تا 90 سانتی‌متر، که گاهی تا 150 سانتیمتر نیز می‌رسد، به ژرفای 30 تا 40 سانتی‌متر و به طول مورد نیاز، ایجاد کرد و جعبه شاسی را روی آن قرار داد.
برای استفاده بیشتر از نور و گرمای آفتاب، درب شیشه‌ای جعبه شاسی از شمال به جنوب شیب داده می‌شود، به طوری که طرف جنوبی جعبه دارای دیواره‌کوتاهی به ارتفاع حدود 20 سانتی‌متر و طرف شمالی آن دارای دیواره‌ بلندی به ارتفاع 35 تا 55 سانتی‌متر باشد یعنی تفاوت دو دیواره به اندازه‌ای است که درب شاسی، با سطح زمین زاویه‌ای معادل 5 تا 10 درجه بسازد. در ته شاسی، دست کم به ضخامت 10 سانتی‌متر، ‌خاک مرغوبی آمیخته با کود برگ، کود دامی یا مواد مشابه قرار می‌دهند.
امروزه، در بیشتر نواحی، با توجه به هزینه لازم برای تهیه درب شاسی سرد، نهری در زمین ایجاد کرده، در اطراف آن دیواره سیمانی میسازند و روی آن را با پلاستیک می‌پوشانند، ‌در این حالت در روزهایی که هوا مساعد است پلاستیک را بر می‌دارند و در شب‌ها دوباره روی شاسی قرار می‌دهند. برای جعبه‌های شاسی نیز همین کار لازم است که به ویژه در روزهای گرم باید درب شاسی مدتی باز گذاشته شود تا از تجمع گرما و رطوبت زیاد، پیشگیری به عمل آید. چنان که گرمای آفتاب خیلی بالا رود، بهتر است با بوریا یا مواد مشابه روی شاسی سایه داده شود. آب پاشی روی گیاهان نیز تا حدودی دما را کاهش دهد.
استفاده عمده‌‌ای که از شاسی سرد می‌شود عبارتست از کشت بذر و ایجاد نشاء جهت انتقال به باغچه یا مزرعه، همچنین می‌توان برای مقاوم به سرما کردن قلمه‌هایی که در گلخانه ریشه‌دار شده‌اند، یا عادت دادن به هوای سرد گیاهان جوانی که در محیط گلخانه تولید شده‌اند، از این نوع شاسی استفاده کرد. در این حالت، بهتر است پس از آن که این گیاهان در شاسی قرار گرفتند، درب شاسی به طور کامل بسته شود. پس از چند روز که گیاهان با شرایط شاسی خو گرفتند باید درب شاسی به تدریج کمی بیشتر بالا برده شود تا تهویه بیشتری صورت گیرد و گیاهان به شرایط هوای بیرون خو بگیرند. شاسی سرد باید در محل‌هایی که بادگیر نیست و آفتاب‌گیر است ساخته شود. در محل‌هایی که زمستان سرد دارند شب‌ها باید روی شاسی را با پوشش اضافی پوشاند تا گیاهان دخل شاسی آسیب نبینند.
چنانچه شاسی از چوب ساخته شود ، بهتر است ازچوب‌های مقاوم در برابر پوسیدگی استفاده و آن‌ها را با مواد حفاظت کننده چوب ، مانندنفتنات مس آغشته کرد.
سایبان
برگ‌های برخی از گل‌‌های گلدانی و همچنین گیاهان سایه دوست از گرما و نور تابستانه، به ویژه در مناطق گرم، آسیب می‌بینند. یکی از ساختارهایی که در باغبانی، برای کاستن گرما و نور مورد استفاده قرار میگیرد، سایبان است که ممکن است در ابعاد مختلف ساخته شود.
از نظر ساختاری، به طور معمول چارچوب سایبان، پایه‌هایی بیشتر از جنس چوب میباشد که روی آن‌ها چوب‌هایی، به طور افقی، قرار گرفته است. قسمت رویی و گاهی جانبی این چارچوب را با بوریا، پارچه، پلاستیک و غیره می‌پوشانند. گاهی برای ایجاد پوشش از چوب‌های نازکی که حدود 5 سانتی‌متر عرض دارد استفاده می‌شود، به طوری که یک سوم تا دوسوم سطح سایبان را زیر پوشش ببرد. گهگاه، بستری‌های گیاه افزایی را در زیر سایبان قرار می‌دهند، زیرا تا زمانی که گیاه و قلمه‌های ریشه‌دار شده دارای ریشه کافی نباشند، ممکن است تبخیر و تعرق زیاد، به آن‌ها آسیب برساند. باید توجه داشت که گیاهان در زیر سایبان در مقایسه با هوای آزاد نیاز به آب کمتری دارند.
شاسی گرم
شاسی گرم مانند شاسی سرد است،با این تفاوت که در آن وسیله‌ای برای تأمین گرما قرار داده شده است. تولید گرما ممکن است در اثر فعالیت میکروارگانیزم‌ها، روی موادی مانند کود دامی یا منابع گیاهی درون شاسی انجام گیرد. این منبع گرمایی را کوش می‌گویند که واژه‌ای فرانسوی به معنای لایه و قشر است. گاهی بر اساس مقدار کود درون شاسی و گرمای ایجاد شده، انواع کوش را به کوش سرد، کوش ملایم یا نیم گرم و کوش گرم تقسیم می‌کنند. در ایران افزون بر شاسی‌هایی که با کود‌های دامی گرم میشوند، از شاسی‌های نفتی یا زغالی نیز استفاده می‌شده که به ویژه نوع زغالی آن متروک شده است. امروزه، در شاسی‌های گرم جدید از لوله‌های آب گرم، بخار یا جریان هوای گرم و نیز کابل‌های گرمایی برقی استفاده و گرمای مورد نیاز تأمین می‌شود. چنانچه برای ایجاد پاگرما به منظور ریشه‌دار کردن قلمه‌ها و یا جوانه زدن بذرها از کابل‌های گرمایی استفاده شود، آن‌ها باید روکش‌دار بوده، در ژرفای 10 تا 15 سانتیمتری خاک قرار گیرند. قلمه‌ها و یا بذرها را در جعبه‌های نشاء قرار داده، آن‌ها را روی لایه نازکی از شن که تور سیمی حافظ کابل‌ها را می پوشاند، نگه‌داری می‌کنند.