دست نگهدارید...به هر بهانه‌ای سمپاشی نکنید!‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
دست نگهدارید...به هر بهانه‌ای سمپاشی نکنید!‏

یک کشاورز تولیدکننده ‏محصول سالم هزینه بیشتری را نسبت به سایر کشاورزان متحمل می‌شود و کار بیشتری بر روی زمین انجام ‏می‌دهد، اما همان سودی را کسب می‌کند که کشاورزان استفاده کننده سود شیمیایی کسب می‌کنند.‏
علی اصغر موسویان، تولیدکننده برنج ارگانیک در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: یک کشاورز تولیدکننده ‏محصول سالم هزینه بیشتری را نسبت به سایر کشاورزان متحمل می‌شود و کار بیشتری بر روی زمین انجام ‏می‌دهد، اما همان سودی را کسب می‌کند که کشاورزان استفاده کننده سود شیمیایی کسب می‌کنند.‏
وی تصریح کرد: اطلاع‌رسانی ناقص کارشناسان جهادکشاورزی سبب می‌شود که کشاورزان به دلیل ناآگاهی به ‏سمت استفاده از سموم شیمیایی بروند. معمولا کشاورزان به دنبال آسان‌ترین راه برای کشاورزی هستند، بنابراین ‏به سمپاشی روی می‌آورند و از سوی دیگر سموم شیمیایی به وفور و به صورت آزاد در بازار یافت می‌شود و آنان ‏به آسانی می‌توانند به آن دست یابند.‏
موسویان ادامه داد: کشاورزان آن‌قدر از بروز خسارت بر محصولات‌شان هراس دارند که حاضرند یک سوم ‏هزینه کشت برنج را بابت سمپاشی اختصاص دهند و دیگر به گرانی سم توجه نمی‌کنند. به عنوان مثال کشاورزان ‏در دوره کشت دوم تا به ثمر رسیدن محصول 9 بار از سم استفاده می‌کنند.‏
این کشاورز فریدون‌کناری افزود: آفت‌ها تا یک سنی قابل مبارزه هستند و آن زمانی است که می‌توانند از ساقه ‏برنج تغذیه کنند که اگر از سن مبارزه عبور کنند مقاومت‌ها در مقابل سم افزایش می‌یابد و باعث می‌شود استفاده از ‏سم شیمیایی افزایش یابد.‏
وی مدعی شد: برخی تولیدکننده‌های سموم با برخی کارشناسان جهاد کشاورزی ارتباط دارند، به همین دلیل گاهی ‏کارشناسان جهادکشاورزی سم‌هایی را به کشاورزان معرفی می‌کنند که از سوی تولیدکننده‌ها به آنان گفته می‌شود. ‏در ارتباط با کشاورزان نمی‌توانیم تشخیص دهیم که میزان سم استفاده شده در کشت برنج در مناطق تحت کشت ‏استاندارد بوده است یا خیر، زیرا نظارت کاملی بر میزان استفاده کشاورزان از سموم شیمیایی وجود ندارد. به ‏نظر می‌رسد از آنجا که سم به صورت آزاد، خرید و فروش می‌شود، کشاورزان، خود میزان استفاده از آن را ‏تعیین می‌کنند.‏
موسویان با تاکید بر این‌که با مشاهده برنج نمی‌توان تشخیص داد که برنجی غیراستاندارد است یا سالم، افزود: ‏معتقدم بیشتر محصول برنج تولید شده در منطقه فریدون کنار استاندارد است و سمی نیست، زیرا در این منطقه ‏آب‌بندان برای ذخیره آب وجود ندارد. آب کشاورزی کم است و دیگر این‌که در این منطقه نمی‌توان چاه آب حفر ‏کرد، زیرا آب چاه‌ها شور است، بنابراین نمی‌توانند در این منطقه کشت دوم داشته باشند به همین دلیل سمپاشی ‏زیادی نیز در این منطقه نمی‌تواند وجود داشته باشد.‏
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر این‌که در زمین‌های منطقه فریدون کنار، فعالیت میکروارگانیسم‌ها در خاک به ‏دلیل وجود پرندگان مهاجر زیادتر است، و در نتیجه کیفیت برنج فریدون‌کنار بالاتر است و در نتیجه احتمال ‏استفاده از سموم شیمیایی در این مناطق کمتر می‌شود.‏
بازرس انجمن صنفی کشاورزان فریدون‌کنار با اشاره به اعلام سازمان غذا و دارو مبنی بر غیراستاندارد بودن ‏برنج \"طارم محلی معطر فریدون کنار\"، تصریح کرد: از کجا مشخص است که برندهای برنج طارم فریدون‌کنار ‏دقیقا تولید همین منطقه باشد، زیرا که این منطقه ظرفیت معینی برای کشت دارد و نمی‌توان صد در صد مطمئن ‏بود که محصول برنج یک برند در فریدون کنار که غیراستاندارد عنوان شده است تماما متعلق به این منطقه باشد. ‏در ضمن از کجا می‌توان مطمئن بود که نمونه‌برداری انجام شده از کدام مزرعه حاصل شده و آیا این برند اعلام ‏شده، ثبت شده است؟ زیرا هر کسی می‌تواند از یک برند سوءاستفاده کند.‏
وی ادامه داد: ممکن است برنج با یک برند مشخص از چندین منطقه مختلف حاصل شده باشد و به اسم یک منطقه ‏خاص فروخته شده باشد. در حال حاضر مرجع خاصی برای این موضوع وجود ندارد که مردم بتوانند به آسانی به ‏آن اعتماد کنند.‏
این برنج کار فریدونکناری خاطرنشان کرد: در مزرعه خود استفاده از سم علف‌کش را حذف کردم و از آنجا که ‏برای وجین کردن علف‌های هرز نیاز داشتم که کارگران بیشتری در اختیار بگیرم هزینه کشت مزرعه‌ام افزایش ‏یافت. مردم از کجا متوجه شوند که محصول من سالم است، بنابراین باید برنج تولیدی مزرعه‌ام آزمایش شود اما ‏چه کسی هزینه آزمایش را خواهد پرداخت و هزینه‌های گروه‌های گواهی دهنده محصول استاندارد مزرعه‌ام را چه ‏کسی قرار است بپردازد؟ همه این موضوعات منجر به افزایش هزینه تولید می‌شود.‏
وی افزود: علت این‌که محصول برنج در کشت دوم گاهی آلوده است این است که همه زمین‌های کشاورزی دو بار ‏در سال کشت می‌شوند و زمین‌ها دیگر به مانند گذشته آیش‌ نمی‌شوند، به همین دلیل میزان استفاده از سم افزایش ‏می‌یابد. معتقدم که باید دانش کشاورزان افزایش یابد و آنان آماده شوند تا به تدریج استفاده از محصول سالم ترویج ‏شود.‏
موسویان با بیان این مطلب که جزو نخستین گروه از کشاورزانی بودم که به کشت ارگانیک محصول برنج در ‏مازندران روی آوردم، در تعریف کشت ارگانیک محصولات، اظهار کرد: کشت محصولی که کمترین دخالت ‏عوامل غیرطبیعی وجود داشته باشد کشت ارگانیک نامیده می‌شود.‏
وی افزود: برای نخستین بار پروژه توانمندسازی شالیکاران در کشت بوم‌های زراعی در بین سال‌های 81 تا 84 ‏تحت نظارت بخش محیط زیست سازمان ملل اجرا شد و در پی آن مقرر شد گروهی از کشاورزان در منطقه ‏تیراندازی ممنوع و حفاظت شده فریدون کنار به کشت ارگانیک برنج بپردازند. در نتیجه این امر پنج روستا به ‏عنوان هدف تحقیقات در نظر گرفته شد که در این میان، یک زمین سه هزار متری در روستای \"سوته\" به عنوان ‏پایلوت مرکزی انتخاب شد تا کشاورزان به مدت سه سال بر روی آن دوره آموزشی کشت ارگانیک محصول را ‏بگذرانند و برای رسیدن به بهترین روش کشت به نحوی که برای انسان و محیط زیست مفید باشد، آزمایشات ‏گوناگون انجام شود.‏
موسویان ادامه داد: در این پروژه تحقیقاتی تلاش شد تا کشاورزان توانمند شوند و بتوانند با تکیه بر دانش و با ‏امکانات بومی و نه به وسیله کمک گرفتن صرف از دولت در مبارزه با آفات فائق آیند و علاوه بر آن محصولی ‏سالم به دست مصرف‌کنندگان برسد.‏
وی خاطرنشان کرد: پس از پایان پروژه، استفاده از سموم 30 درصد کاهش یافت و به این نتیجه رسیدیم که آسیب ‏سم برای مبارزه با کرم ساقه‌خوار از میزان زیان آفت بسیار بیشتر است.‏
این برنج کار فریدون‌کناری توضیح داد: در بررسی مشکلات کشت برنج سالم متوجه شدیم بیشترین مشکل در ‏هنگام داشت محصول رخ می‌دهد. در این مزرعه پایلوت زیرکشت برنج با رقم طارم، کرم ساقه‌خوار و بیماری ‏قارچی بلاست، بیشتر مشاهده شد و در نتیجه راه‌های مختلف مبارزه با آفت برنج را امتحان کردیم و به این نتیجه ‏رسیدیم که بهترین راه مبارزه با آفات برنج در مزارع، کشت برنج توام با اردک و ماهی است.‏
وی ادامه داد: در این مزرعه از آفت‌کش‌های طبیعی سازگار با محیط زیست استفاده شد که از جمله آن می‌توان به ‏باکتری ‏BT، زنبور تریکوگراما و تله فرمونی اشاره کرد. باکتری ‏BT‏ یک آفت‌کش ارگانیک است که از خاک ‏حاصل می‌شود. زنبور تریکوگراما حشره‌ای است که بر علیه کرم ساقه‌خوار استفاده می‌شود، هم‌چنین تله فرمونی ‏برای مبارزه با کرم ساقه‌خوار استفاده می‌شود.‏
موسویان تاکید کرد: در نتیجه استفاده از روش‌های مبارزه‌ای بیولوژیک، به این موضوع پی بردیم که کشت توام با ‏اردک بهترین روش برای مبارزه با آفات محسوب می‌شود، زیرا اردک‌ها شکارچی خوبی برای پروانه‌ها هستند. ‏این پرنده‌ها به وسیله نوک‌شان از ریشه تا انتهای ساقه برنج را تمیز می‌کنند و کرم ساقه‌خوار را از بین می‌برند، ‏در ضمن نوک زدن اردک‌ها سبب هوادهی خاک می‌شود، علاوه بر آن ریشه‌های جانبی را از بین می‌برد و باعث ‏استحکام ریشه‌های اصلی و در نهایت سبب استحکام ساقه‌ها و جلوگیری از ورس کردن ساقه‌ها(خوابیدن ساقه‌ها) ‏می‌شود.‏
وی خاطرنشان کرد: در نتیجه فعالیت اردک، وزن دانه‌های برنج بیشتر و میزان پوکی برنج کمتر می‌شود. با این ‏روش کشت در هر هکتار حدود 150 اردک با داشتن حدود 300 کیلو گوشت پرورش داده می‌شود. هر کشاورز ‏به طور متوسط یک بار در سال به کشت محصول می‌پردازد که این کشت توام با اردک باعث می‌شود به بهبود ‏معیشت کشاورزان کمک شود.‏
موسویان یادآور شد: کشاورزان در گذشته به دلیل کمبود آب کشاورزی، مزارع خود را به دو بخش تقسیم ‏می‌کردند که در یک بخش به زراعت می‌پرداختند و بخش دیگر برای چرای دام استفاده می‌شد، و سال بعد بخش ‏زارعت و چرای دام را جابه‌جا می‌کردند و به همین علت نیازی به استفاده از کود نبود و زمین‌ها آماده کشت بودند.‏
وی معتقد است: نیاز است که کشاورزان در زمینه کشت محصولات به صورت ارگانیک آموزش داده شوند، تا ‏آنان بتوانند از ضایعات اطراف‌شان برای تولید کمپوست استفاده و محصولی با کیفیت و استاندارد به دست ‏مصرف‌کنندگان برسانند.‏
بازرس انجمن صنفی کشاورزان فریدون‌کنار تصریح کرد: متاسفانه اطلاع‌رسانی برای کشت ارگانیک ضعیف و ‏ارتباط کشاورزان و پژوهشگران ضعیف است. متاسفانه روش انتقال تجارب پژوهشگران به کشاورزان به درستی ‏صورت نمی‌گیرد و تقریبا ارتباط بخش ترویج جهاد کشاورزی با کشاورزان قطع شده است. اداره ترویج سازمان ‏جهاد کشاورزی وظیفه دارد که این ارتباط را برقرار سازد.‏

خبرگزاری ایسنا – 92/9/26‏